Yixianosaurus

Autor:	Korekta:
Kamil Kamiński, Maciej Ziegler

---

Yixianosaurus
Długość:	ok. 1 m
Masa:	1-2 kg
Miejsce występowania:	Chiny - Liaoning (formacja Yixian – warstwy Lujiatun lub Jianshangou)
Czas występowania	ok. ?125-122 Ma wczesna kreda (?barrem-apt)
Systematyka	Dinosauria Theropoda Tetanurae Coelurosauria Maniraptora ?Paraves ?Scansoriopterygidae
Rysunek przedstawiający odkryte kości Yixianosaurus. Autor: Funboyphilosopher. [1]

Wstęp

Yixianosaurus to rodzaj niewielkiego teropoda z wczesnej kredy Chin. Być może prowadził on nadrzewny tryb życia. Został nazwany i opisany w 2003 r. przez duet chińskich paleontologów: Xu Xinga i Wanga Xiao-Lina.

Etymologia

Nazwa Yixianosaurus pochodzi od formacji Yixian, w osadach ktorej znaleziono szczątki omawianego zwierzęcia. Epitet gatunkowy, oznaczający „długoręki” wywodzi się z łacińskich słów long („długi”) oraz manus („dłoń”). Nawiązuje on do wydłużonych dłoni Yixianosaurus.

Materiał kopalny

Holotyp (IVPP V12638) to niepełny szkielet pozaczaszkowy, obejmujący niemal kompletną obręcz barkową i kończyny przednie, a także kilka żeber (zob. rys. poniżej). Na kończynach przednich zachowały się ślady piór. Był to dorosły lub prawie dorosły osobnik (Xu i Wang, 2003).

Filogeneza

Pozycja filogenetyczna Yixianosaurus budzi pewne kontrowersje. Wg autorów opisu był to zaawansowany maniraptor. W analizie Dececchi i in. (2012) okazał się on prymitywniejszy i zajmował pozycję bazalnego maniraptora. Jednak Xu i in. (2013) w swoich badaniach uzyskali bardziej zaawansowaną pozycję Yixianosaurus, jako przedstawiciela Paraves, a konkretnie bazalnego deinonychozaura. Wg Fotha i in. (2014) był to najprymitywniejszy przedstawiciel Paraves. W analizie Lefevre i in. (2017) okazał się członkiem Scansoriopterygidae, kladu bazalnych Paraves.

Budowa i paleobiologia

Charakterystycznymi cechami Yixianosaurus była długość jego dłoni (stanowiły one 140 % długości kości ramiennej) oraz proporcje paliczków. Przedostatnie paliczki były wydłużone, co pozwala przypuszczać, że było to zwierzę nadrzewne. Najdłuższy był drugi palec, w przeciwieństwie do epidendrozaura (=Scansoriopteryx), który miał szczególnie wydłużony trzeci palec. Wszystkie palce kończyły się dużymi, zakrzywionymi pazurami, pomocnymi w chwytaniu zdobyczy i/lub wspinaczce. Pióra nie zachowały się w stopniu umożliwiającym badanie ich dokładnej struktury, ale przypominały one pióra ptaków znanych z formacji Yixian (Xi i Wang, 2003).

Dieta Yixianosaurus pozostaje niepewna. Dececchi i in. (2012) zauważyli podobieństwo w budowie kończyn przednich i pazurów do droemozaurydów, takich jak Deinonychus i bazalnych celurozaurów, jak Tanycolagreus. Tym samym uznali oni Yixianosaurus za drapieżnika. Jednak Xu i in. (2013) nie zgodzili się z taką interpretacją i chociaż nie wykluczali drapieżnictwa, to stwierdzili, że budowa dłoni Yixianosaurus mogła też służyć innymi celom, jak wspinanie się na drzewa. Autorzy ci uznali również, że opierzenie omawianego teropoda mogło być pomocne w pewnych formach powietrznej lokomocji.

Spis gatunków

Yixianosaurus	Xu i Wang, 2003
Y. longimanus	Xu i Wang, 2003

Bibliografia

Dececchi, T.A., Larsson, H., & Hone, D. (2012). "Yixianosaurus longimanus (Theropoda: Dinosauria) and its bearing on the evolution of Maniraptora and ecology of the Jehol Biota." Vertebrata PalAsiatica, 50(2): 111-139.

Foth, C., Tischlinger, H. & Rauhut, O.W.M. (2014) "New specimen of Archaeopteryx provides insights into the evolution of pennaceous feathers" Nature, 511(7507), 79-82. doi:10.1038/nature13467.

Lefèvre, U., Cau, A., Cincotta, A., Hu, D., Chinsamy, A., Escuillié, F., Godefroit, P. (2017) “A new Jurassic theropod from China documents a transitional step in the macrostructure of feathers.” The Science of Nature 104:74 DOI: https://doi.org/10.1007/s00114-017-1496-y.

Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.

Xu, X. ,Wang, X. (2003). "A new maniraptoran dinosaur from the Early Cretaceous Yixian Formation of western Liaoning". Vertebrata PalAsiatica, 41(3): 195–202.

Xu, X., Sullivan, C. & Wang, S. (2013) “The systematic position of the enigmatic theropod dinosaur Yixianosaurus longimanus. Vertebrata PalAsiatica 51(3): 169-183