Diabloceratops

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański, Paweł Konarzewski	Maciej Ziegler

---

Diabloceratops (diabloceratops)
Długość:	4,5 m
Masa:	1,3 t
Miejsce występowania:	USA - Utah (formacja Wahweap - ogniwo Reynolds Point)
Czas występowania	ok. 81,3 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ceratopsia Ceratopsoidea Ceratopsidae Centrosaurinae
Rekonstrukcja Diabloceratops eatoni. Autor: Nobu Tamura [4]

Wstęp

Porównanie wielkości człowieka z Diabloceratops [1]

Diabloceratops to jeden z najwcześniejszych i najbardziej bazalnych centrozaurynów, żyjący na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych w późnej kredzie. Jego szczątki zostały odkryte w osadach formacji Wahweap na południu stanu Utah. Rodzaj ten został nazwany i opisany w 2010 roku przez Kirklanda i DeBlieuxa.

Materiał kopalny

Zrekonstruowana czaszka diabloceratopsa. Autor zdjęcia: Perry Quan [2]

Holotyp odnaleziony w Last Chance o numerze UMNH VP 16699 zawiera całą lewą część czaszki oraz elementy prawej strony.

Budowa

Czaszka diabloceratopsa ozdobiona była czterema rogami, czyniąc jego wygląd niepowtarzalnym, wręcz demonicznym (z czego zresztą wzięła się jego nazwa rodzajowa). Para dłuższych (ok. 50 cm) rogów wyrastała z końca kryzy, natomiast rogi nadoczne były około dwukrotnie krótsze. Rogi nadoczne były niemalże prosto skierowane ku górze, natomiast rogi na kryzie były zwrócone na zewnątrz, gdy u jego kuzyna Machairoceratops były wygięte do środka kryzy. Całkowitą długość czaszki (od dzioba po koniec kryzy) ocenia się na około 1 m, natomiast jej długość od dzioba do kłykcia potylicznego wynosi ok. 62 cm (Kirkland i DeBlieux, 2010).

Paleoekologia

Diabloceratops w środowisku naturalnym. Autor: Abelov2014 [3]

W środowisku odtworzonym na podstawie znalezisk z formacji Wahweap znajdowały się głównie tereny wilgotne z dominacją rzek, ale sezonowo występowały susze (Jinnah i Roberts, 2011). W starszych osadach odnaleziono dużo hadrozaurydów, centrozauryny, pachycefalozauryda, nodozauryda, krokodyle oraz żółwie. Znanymi dinozaurami z tej formacji są: Lythronax, Acristavus, Machairoceratops i Adelolophus (Beveridge i in., 2022; Holroyd i Hutchison, 2016).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Diabloceratops składa się z hiszpańskiego diablo (znaczącego diabeł) oraz greckiego ceratops (rogate oblicze). W wolnym tłumaczeniu nazwę te można przetłumaczyć jako "diabelskie, rogate oblicze", która wzięła się z okazałych i złowieszczo wyglądających kolców występujących po parze nad oczami i na kryzie. Natomiast epitet gatunkowy eatoni honoruje paleontologa Jeffery’ego Eatona, który badał kredowe kręgowce na terenie południowego Utah.

Spis gatunków

Diabloceratops	Kirkland i DeBlieux, 2010
D. eatoni	Kirkland i DeBlieux, 2010

Bibliografia

Jinnah, Z. A., & Roberts, E. M. (2011). Facies associations, paleoenvironment, and base-level changes in the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA. Journal of Sedimentary Research, 81(4), 266-283. doi:10.2110/jsr.2011.22

Holroyd, P.A.; Hutchison, H.J. (2016). "Fauna and setting of the Adelolophus hutchisoni type locality in the Upper Cretaceous (Campanian) Wahweap Formation of Utah". PaleoBios. 33. doi:10.5070/P9331031196

Kirkland, J.I. & DeBlieux, D.D. (2010) New basal centrosaurine ceratopsian skulls from the Wahweap Formation (Middle Campanian), Grand Staircase – Escalante National Monument, southern Utah; in Ryan, M.J., Chinnery-Allgeier, B.J., & Eberth, D.A. (red.) New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrell Museum Ceratopsian Symposium, Bloomington, Indiana University Press, 117 – 140.

McDonald A. T., (2011) A Subadult Specimen of Rubeosaurus ovatus (Dinosauria: Ceratopsidae), with Observations on Other Ceratopsids from the Two Medicine Formation. PLoS ONE 6(8): e22710. doi:10.1371/journal.pone.0022710

Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.