Changchunsaurus
| Autor: | Korekta: |
| Dawid Mazurek | Maciej Ziegler |
| Changchunsaurus (czangczunzaur) | |
|---|---|
| Długość: | 1,5 m |
| Masa: | 10 kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Jilin |
| Czas występowania | 125-93,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa Changchunsaurus parvus. Autor: Kevin Yan . [1] | |
Wstęp
Czangczunzaur (Changchunsaurus) to monotypowy rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego z kredowych osadów dzisiejszych Chin. Changchuansaurus jest pierwszym nazwanym rodzajem dinozaura z Jilin.
Historia taksonu i budowa
Czangczunzaur jest uważany ze jednego z najbardziej kluczowych dla zrozumienia wczesnej ewolucji ornitopodów taksonów dinozaurów. Po raz pierwszy wzmiankowano jego szczątki jako skamieniałości Archaeoceratopsidae (Zan i współpracownicy, 2003). Formalnego opisu taksonu dokonali w 2005 roku Zan, Chen, Jin i Li, którzy skupili się na anatomii czaszki, wskazując na jej podobieństwo do czaszek marginocefali.
Jin i współpracownicy (2010) przedstawili dokładniejszy opis czaszki, zaś Butler i współpracownicy (2011) opisali szkielet pozaczaszkowy, oraz przedstawili analizę kladystyczną, z której wynika, że najbliższym krewnym czangczunzaura jest Jeholosaurus shangyuanensis z formacji Yixian (późny barrem – wczesny apt) prowincji Liaoning w Chinach - razem tworzyły niewielki, endemiczny klad ornitopodów.
Posiada zarazem cechy prymitywne (np. 5 zębów w kości przedszczękowej, przerwa między zębami dziobowymi a policzkowymi, dużo zębów w dziobie w żuchwie) i zaawansowane (np. zanik otworów w czaszce), co dodatkowo utrudnia klasyfikację.
Materiał kopalny i lokalizacja
Poznany materiał to: szkielet wraz z czaszką (holotyp JLUM L0403-j-Zn2): ciąg kręgów przedkrzyżowych, 2 krzyżowe, żebra, skostniałe ścięgna, częściowe kk. łopatkowo-krucze, płytki mostkowe, częściowe: kk. ramienne, k. biodrowa, udo, strzałka oraz całą prawa piszczel i k. piętowa, kompletna prawa i niekompletna lewa stopa ze śródstopiem oraz inne fragmentaryczne szczątki czaszki z tej samej lokalizacji co holotyp.
Ów stanowisko to Liufangzi niedaleko miasteczka Gongzhuling, w prowincji Jilin (północno-wschodnie Chiny). Wiek macierzystej formacji (Quantou) basenu Songliao to apt - cenoman (a więc tak zwana "środkowa" kreda).
Etymologia
Changchunsaurus znaczy "jaszczur z miasta Changchun". Epitet gatunkowy parvus znaczy "drobny" i odnosi się do niewielkich rozmiarów tego dinozaura.
Spis gatunków
| Changchunsaurus | Zan, Chen, Jin i Li, 2005 |
|---|---|
| C. parvus | Zan, Chen, Jin i Li, 2005 |
Wybrana bibliografia
Źródło naukowe:
Butler, R.J., Liyong, J., Jun, C. & Godefroit, P. (2011) "The postcranial osteology and phylogenetic position of the small ornithischian dinosaur Changchunsaurus parvus from the Quantou Formation (Cretaceous: Aptian-Cenomanian) of Jilin Province, north-eastern China" Palaeontology, 54(3), 667-683. doi: 10.1111/j.1475-4983.2011.01046.x
Jin Liyong, Chen Jun, Zan Shu-Qin, Richard J. Butler and Pascal Godefroit (2010). "Cranial anatomy of the small ornithischian dinosaur Changchunsaurus parvus from the Quantou Formation (Cretaceous: Aptian–Cenomanian) of Jilin Province, northeastern China". Journal of Vertebrate Paleontology 30 (1): 196–214. doi:10.1080/02724630903412372
Zan Shu-Qin; Chen Jun; Jin Li-Yong; and Li Tao (2005). "A primitive ornithopod from the Early Cretaceous Quantou Formation of Central Jilin, China" (in Chinese with English summary). Vertebrata PalAsiatica 43 (3): 182–193
Źródła nienaukowe:
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
