Spondylosoma

Autor:

Michał Siedlecki

---

Spondylosoma (spondylosoma)
Długość	ok.1,75 - ?2 (m)
Dieta	brak danych
Miejsce	Brazylia - Rio Grande de Sul (dolne pokłady formacji Santa Maria)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 237 Ma środkowy-późny trias (najpóźniejszy ladyn-najwcześniejszy karnik)
Systematyka	Archosauria Avematatarsalia?/Pseudosuchia? Aphanosauria?/Poposauroidea?
Rekonstrukcja szkieletowa spondylosomy. Autor: Jaime A. Headden [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELokalizacja formacji Santa Maria \u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lokalizacja formacji Santa Maria \n","link":"","lat":-29.69504200000000082582118920981884002685546875,"lon":-53.79540300000000030422597774304449558258056640625,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Spondylosoma to słabo poznany rodzaj [[Archosauria|archozaura] żyjącego na terenie obecnej Brazylii na przełomie epok środkowego i późnego triasu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "kręgowe ciało" (od łacińskiego wyrazu vertebra (krąg) oraz greckiego soma (ciało).

Materiał kopalny

lektotypy to 5 kręgów: niekompletny 4. lub 5. szyjny (GPIT 479/30/1, 30 mm), 6. lub 7. szyjny (GPIT 479/30/2, 35,5 mm), niekompletne tylny grzbietowy (GPIT 479/30/3, 33,6 mm) i pierwszy krzyżowy (GPIT 479/30/6, 33 mm) oraz drugi krzyżowy (GPIT 479/30/7, 37 mm). Został znaleziony w lokalizacji nr 44 w zespole Dinodontosaurus (dolne pokłady formacji Santa Maria

paralektotypy to trzon środkowego kręgu grzbietowego (GPIT 479/30/5, 32 mm; należał do mniejszego osobnika), częściowy trzeci kręg krzyżowy (GPIT 479/30/8, 32mm), tylną i przednią część łopatki (GPIT 479/30/9; GPIT 479/30/10), przednie części kości ramieniowej (GPIT 479/30/11) i k. łonowej (GPIT 479/30/12), tylną część k. udowej (GPIT 479/30/13; 48 mm w poprzek) oraz ząb (GPIT 479/0253a, 19,5x7,2x5,54 mm). Okazy te zostały znalezione w tym samym miejscu co okazy lektotypowe, lecz z powodu znalezienia w tej lokalizacji szczątków innych gadów naczelnych utrudnia stwierdzenie, że należą one do tego samego rodzaju co lektotypy.

Materiał przypisany obejmuje ponadto ząb z lokalizacji nr 45 z tego samego zespołu (GPIT 479/0253b) oraz fragmentaryczny 5 kręg grzbietowy z lokalizacji 1063 (GPIT 479/30/4, 32,4 mm). Niestety ich przynależności do Spondylosoma absconditum również nie da się precyzyjnie ustalić. Friedrich Huene przypisał do tego rodzaju również kręg ogonowy (GPIT 479/0249) i częściową k. promieniową (479/0256a) (Huene, 1942), lecz Galton ponownie opisując spondylosomę, stwierdził, że należały do archozaura o niepewnej pozycji (Galton, 2000).

Historia taksonu i systematyka

Szczątki spondylosomy zostały odkryte na terenie brazylijskiego stanu Rio Grande de Sul w 1929 roku i przechowywane na Uniwersytetu w Tybindze, gdzie w 1942 opisał je słynny niemiecki paleontolog Friedrich Huene. Szczątkami ponownie zajął się brytyjski paleontolog Peter Galton, który dokonał ich redeskrypcji.

Rekonstrukcja szkieletu spondylosomy jako bazalnego dinozaura. Autor: Jaime A. Headden [[1]]

Huene zaklasyfikował spondylosomę jako "prozauropoda", blisko spokrewnionego z tekodontozaurem. Alan Charig uznał ten rodzaj za przedstawiciela prestozuchów w myśl jego hipotezy iż zauropodomorfy pochodzą od prestozuchów (spondylosoma miała być formą pośrednią między tymi dwoma taksonami) (Charig, 1967), jednak tradycyjnie paleontolodzy dalej klasyfikowali tego archozaura jako wczesnego zauropodomorfa (Colbert, 1970). Wraz z nadejściem kladystyki pozycja systematyczna spondylosomy zaczęła być mniej stabilna. Uznaną ten rodzaj za bazalnego dinozaura, spokrewnionego ze staurikozaurem (Carroll, 1988), lub jako Dinosauria incertae sedis (Sues, 1990). Galton uznał spondylosomę za rauizucha, z czym sprzeciwił się Max Langer ponownie uznając ten rodzaj za Dinosauria incertae sedis (Galton, 2000; Langer, 2004). Najnowsza analiza filogenetyczna umiejscowiła spondylosomę jako członka nowo powstałego kladu Aphanosauria razem z teleokraterem, jarazuchem i donguzuchem (Nesbitt i in., 2017). Wyłaczenie tych taksonów z analizy filogentycznej plasowała spondylosomę jako członka Poposauroidea blisko spokrewnionego z Quianosuchus, lecz w innym przypadku dalej była członkiem awemetatarsali.

Spis gatunków

Spondylosoma	Huene, 1942
S. absconditum	Huene, 1942

Bibliografia

Carroll, 1988. Vertebrate Paleontology and Evolution. W. H. Freeman. 698 pp

Charig, A. 1967. Subclass Archosauria. [w]: Harland, Holland, House, Hughes, Reynolds, Rudwick, Satterthwaite, Tarlo and Willey (red.). The Fossil Record: A Symposium with Documentation. Geological Society of London. 708-718

Galton, P. 2000. Are Spondylosoma and Staurikosaurus (Santa Maria Formation, Middle-Upper Triassic, Brazil) the oldest saurischian dinosaurs? Palaontologische Zeitschrift. 74, 393-423.

von Huene, F. (1942). Die fossilen Reptilien des südamerikanischen Gondwanalandes. C.H. Beck:Munich, 342 p.

Langer, M. 2004. Basal Saurischia. [w]: Weishampel, Dodson and Osmolska (red.). The Dinosauria Second Edition. University of California Press. 25-46.

Nesbitt, S. J., Butler, R. J., Ezcurra, M. D., Barrett, P. M., Stocker, S. R., Angielczyk, K. D., Smith, R. M. H., Sidor, C. A., Niedźwiedzki, G. , Sennikov, A. G. i Charig, A. J.(2017}. The earliest bird-line archosaurs and the assembly of the dinosaur body plan. Nature. 544, 484-487. [[3]]

Sues, H.-D. (1990) Staurikosaurus and Herrerasauridae. [w]: Weishampel, Dodson and Osmolska (red.). The Dinosauria. University of California Press. 143-147.