Nasutoceratops
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Nasutoceratops (nasutoceratops) | |
|---|---|
| Długość: | ? m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | USA - Utah
(formacja Kaiparowits) |
| Czas występowania | ok. 76-75,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Zrekonstruowana czaszka w dwóch rzutach i rekonstrukcja szkieletu nasutoceratopsa (na biało elementy odnalezione). Skala: odpowiednio 50 cm i 1 m. Autorzy: Samantha Zimmerman (czaszka) i Lukas Panzarin szkielet) Źródło: Sampson i in., 2013. | |
Wstęp
Nasutoceratops titusi to gatunek bazalnego centrozauryna o niezwykłej budowie czaszki.
Po raz pierwszy świat paleontologiczny usłyszał o nim w 2010 roku, kiedy to Eric Lund w swojej dysertacji nadał mu nazwę "Nasutuceratops titusi".
Materiał kopalny i lokalizacja
Holotyp UMNH VP 16800 to prawie kompletna czaszka o długości około 1,8 metra, syncervical, 3 fragmentaryczne kręgi grzbietowe, lewa kończyna przednia i fragmentaryczna prawa należąca do osobnika dość dorosłego (ang. subadult lub młody adult).
Materiał przypisany:
UMNH VP 19466 to dysartykułowana czaszka należąca do osobnika dorosłego zawierająca częściową kość przedszczękową, szczękową i nosową.
UMNH VP 19469 to izolowana kość łuskowa.
Reasumując – znamy ok. 90% czaszki i ok. 10% szkieletu pozaczaszkowego N. titusi.
Skamieniałości te tkwiły w środkowych warstwach formacji Kaiparowits (około 250-320 m), datowanych na kampan (około 76-75,5 Ma). Znalezisko miało miejsce na terenie południowego Utah, Grand Staircase-Escalante National Monument.
Budowa i klasyfikacja
Czaszka nasutoceratopsa jest niezwykłej i urodziwej budowy. Jego kość nosowa jest bardzo zaokrąglona, czym przypomina nieco twór u hadrozauryda Gryposaurus. Długość rogów nadoczodołowych (około 457 mm, Lund, 2010) jest absolutnie najdłuższa spośród wszystkich innych centrozaurynów, a ich rozstawienie przypomina bardziej u tura czy – jak określa Lund – "byka długorogiej odmiany teksańskiej", aniżeli pozostałych ceratopsydów.
N. titusi jest wg Lunda (2010) oraz Samspona i in. (2013) taksonem siostrzanym względem Avaceratops lammersi z kampanu Montany i zarazem jednym najbardziej bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae. Jak sugerują, nasutoceratops może być przedstawicielem nieznanej dotąd gałęzi krótkokryzowych, lecz długorogich centrozaurynów.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Nasutoceratops (pierwotna, nieoficjalna nazwa "Nasutuceratops" została skorygowana) to połączenie łac. nasutus (wielkonosy) i gr. ceratops (rogate oblicze) i odnosi się do niezwykłej morfologii jego pyska. Epitet gatunkowy titusi honoruje paleontologa Alana Titusa.
Spis gatunków
| Nasutoceratops | Sampson, Lund, Loewen, Farke i Clayton, 2013 | |
|---|---|---|
| = "Nasutuceratops" | Longrich, 2013 vide Lund, 2010 | nomen nudum (nomen ex dissertatione) |
| N. titusi | Sampson, Lund, Loewen, Farke i Clayton, 2013 | |
| = "Nasutuceratops titusi" | Longrich, 2013 vide Lund, 2010 | nomen nudum (nomen ex dissertatione) |
Bibliografia
Longrich, N.R. (2013) Judiceratops tigris, a New Horned Dinosaur from the Middle Campanian Judith River Formation of Montana. Bulletin of the Peabody Museum of Natural History, 54: 51–65. doi:10.3374/014.054.0103
Lund, K.E. (2010) NASUTUCERATOPS TITUSI, A NEW BASAL CENTROSAURINE DINOSAUR (ORNITHISCHIA: CERATOPSIDAE) FROM THE UPPER CRETACEOUS KAIPAROWITS FORMATION, SOUTHERN UTAH. Department of Geology and Geophysics University of Utah, 1-172 [1]
Sampson, S.D., Lund, K.E., Loewen, M.A., Farke, A.A. & Clayton, K.E. (2013) A remarkable short-snouted horned dinosaur from the Late Cretaceous (Late Campanian) of southern Laramidia. Proceedings of the Royal Society of London, series B. doi:10.1098/rspb.2013.1186
