Panguraptor

Autor:	Korekta:
Mateusz Tałanda

---

Panguraptor (panguraptor)
Długość:	poniżej 2 m
Wysokość:	0,5 m (w biodrach)
Miejsce występowania:	Chiny - prowincja Yunnan formacja Lufeng, ogniwo Shawan
Czas występowania	Około 199-183 Ma synemur-pliensbach (wczesna jura)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Neotheropoda Coelophysoidea Coelophysidae
Szkielet panguraptora. Na biało znalezione elementy, na szaro brakujące. Autor: Dawid Studziński.
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[],"imageoverlays":null}

Panguraptor lufengensis to gatunek małego drapieżnego dinozaura bliskiego celofyzowi, który żył na terenie Chin we wczesnej jurze (około 199-183 milionów lat temu). Jego nazwa pochodzi od chińskiego słowa Pangu, które w mitologii oznacza pierwszą żywą istotę i twórcę całej rzeczywistości. Raptor z łaciny znaczy "rabuś" zaś nazwę gatunkową nadano na cześć kraju Lufeng, z którego pochodzi panguraptor i niezliczona liczba innych wczesnojurajskich skamieniałości.

Dwa panguraptory próbujące schwytać pterozaura. Autor: Jakub Kowalski.

Materiał kopalny

Znaleziono jeden niekompletny szkielet panguraptora. Składa się z czaszki, kręgosłupa bez ogona i większości krzyża, części żeber, prawej łopatki i niekompletnej ręki, częściowo zachowanej miednicy i kończyn tylnych, z których prawa jest prawie kompletna.

Do panguraptora należały prawdopodobnie także fragmenty kończyn opisane wcześniej jako megapnozaur.

Budowa

Panguraptor był podobnie zbudowany co celofyz. Miał długi, wąski pysk. Szyja również była długa i składała się z 10 kręgów. Tułów miał 13 kręgów. Dłoń miała cztery palce. Nogi były długie i przystosowane do szybkiego biegu. Od gatunków celofyza różnił się dwoma szczegółami na kości szczękowej i kształtem jednej z kości śródstopia.

Rozmiar i wiek

Znaleziony osobnik był nieduży nawet jak na celofyza. Czaszka miała ponad 12 cm, a szyja i tułów około 58 cm długości. Kość udowa mierzyła 16,4 cm, natomiast piszczel 18,2 cm. Choć ogon stanowił zapewne ponad połowę długości ciała, całe zwierzę pewnie nie sięgało nawet dwóch metrów. W biodrach miał około pół metra wysokości. Duże oczy, niewielkie rozmiary i brak zrośnięcia niektórych kości wskazują, że znaleziony osobnik nie był jeszcze w pełni dojrzały. Z drugiej strony zrośnięcia w kręgach i między innymi kośćmi sugerują, że był już blisko osiągnięcia tej dojrzałości. Budowa kości udowej wskazuje, że miał około dwa do czterech lat.

Tryb życia

Panguraptor był szybkim i zwinnym drapieżnikiem. Polował głównie na małą zdobycz, taką jak hatterie, wczesne ssaki, cynodonty i płazy. W formacji Lufeng oprócz panguraptora odkryto wiele innych dinozaurów. Były to lufengozaury, junannozaury, dżinszanozaury, czuksiongozaury, ksiksipozaury, tatizaury i sinozaury.

Filogeneza i taksonomia

Panguraptor jest niemal identyczny jak celofyz. Dlatego można go traktować jako kolejny jego gatunek. Odkrywcy zdecydowali się jednak nadać mu osobną nazwę rodzajową. Z następstwa czasowego wynika, że był on prawdopodobnie potomkiem starszego Coelophysis bauri.

Spis gatunków

Panguraptor	You, Azuma, Wang, Wang i Dong, 2014
P. lufengensis	You, Azuma, Wang, Wang i Dong, 2014

Literatura

You H.-L., Azuma Y., Wang T., Wang Y.-M. i Z.-M. Dong. 2014. The first well-preserved coelophysoid theropod dinosaur from Asia. Zootaxa, t. 3873, nr 3, str. 233–249. [1]