Bonapartenykus
| Autor: | Korekta: |
| Dawid Mazurek | Maciej Ziegler |
| Bonapartenykus (bonapartenyk) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 2,5 m (osobnik holotypowy) |
| Masa: | ok. 45 kg (osobnik holotypowy) |
| Miejsce występowania: | Argentyna - Río Negro, północno-zachodnia
Patagonia, Salitral Ojo de Agua (górna cześć formacji Allen) |
| Czas występowania | późna kreda (kampan-mastrycht) |
| Systematyka | Dinosauria |
Ryc. 1. Rekonstrukcja pary bonapartenyków opiekujących się gniazdem. | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Bonapartenyk (Bonapartenykus) to niewielki teropod, który żył w późnej kredzie na obszarze Ameryki Południowej. Jedyny znany gatunek to Bonapartenykus ultimus - nazwa rodzajowa honoruje paleontologa argentyńskiego, José Bonaparte, łącząc jego nazwisko z łacińskim onykus (pazur), zaś epitet gatunkowy odnosi się do geologicznie wyjątkowo młodego wystąpienia alwarezaurydów w Ameryce Południowej.
Materiał kopalny
Holotyp (MPCA 1290) – prawie artykułowany, lecz źle zachowany niekompletny szkielet zawierający: niekompletny kręg z środkowej części grzbietu, prawie kompletną lewą kość łopatkowo-kruczą, niekompletną prawą kość łopatkowo-kruczą, niekompletna prawą kość piszczelową i udową, lewą kość łonową artykulowaną z niekompletną łonową szypułą kości biodrowej i przednim blade lewej kości biodrowej. W odległości >20 cm od okazu znaleziono dwa niekompletne jajka, dla których utworzono ootakson oo. Arriagadoolithus patagoniensis (oznaczającą "skamieniałe jajo Beto Arriagada" – właściciela obszaru, na którym znaleziono skamieniałości – z Patagonii").
Materiał przypisany - MGPIFD-GR 166 i MGPIFD-GR 184 (prawdopodobnie pochodzące od tego samego osobnika) zawierają: niekompletny blade lewej łopatki, niekompletną lewą kość kruczą, tylną cześć kości łonowej, cztery kręgi szyjne oraz pojedynczy krąg ogonowy. Również odkryta w pobliżu prawa kość udowa (MGPIFD-GR 177) początkowo przypisana do Iguanodontia, zdaje się przynależeć do bonapartenyka.
Paleoekologia
Z tej samej okolicy, co Bonapartenykus znane są skamieniałości wielu różnych nieptasich dinozaurów, w tym innych teropodów (Austroraptor, abelizaurydów, bliżej nieokreślonych tetanurów i prawdopodobnie celurozaurów), a także hadrozaurydów, ankylozaurów i zauropodów.
W pobliżu miejsca odkrycia szczątków bonapartenyka natknięto się na kości innego dużego plezjomorficznego alwarezzauryda. Część z nich została później przypisana do B. ultimus, inne jednak wyraźnie morfologicznie różnią się od niego. Sugeruje to, że w tym samym miejscu i czasie koegzystowały dwa alwarezzaurydy.
Spis gatunków
| Bonapartenykus | Agnolín, Powell, Novas i Kundrát, 2012 |
|---|---|
| B. ultimus | Agnolin, Powell, Novas i Kundrát, 2012 |
Bibliografia
Agnolín, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. i Kundrát, M. (2012) New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs. Cretaceous Research 35, 33–56. doi:10.1016/j.cretres.2011.11.014
