Chubutisaurus
Autor: | Korekta: |
Marcin Szermański | Tomasz Sokołowski |
Chubutisaurus (czubutizaur) | |
---|---|
Długość: | 18 m |
Masa: | 12 t |
Miejsce występowania: | Argentyna - prowincja Chubut |
Czas występowania | 112-99,6 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Chubutisaurus to rodzaj średniej wielkości kredowego zauropoda żyjącego na terenie dzisiejszej Ameryki Południowej. Jego szczątki zostały odnalezione w Argentynie (prowincja Chubut).
Materiał kopalny
Zidentyfikowano 2 niekompletne szkielety tego dinozaura długoszyjego, w tym holotyp, na podstawie którego del Corro zdiagnozował i opisał go w 1975 roku.
Holotyp zawiera: kręgi grzbietowe: 2 przednie, 4 kręgi ze środkowego do tylnego odcinka kręgosłupa, 1 kompletny trzon, 2 łuki neuralne; kręgi ogonowe: 11 przednich trzonów, fragmenty 4-ech przednich kręgów, 4 środkowe trzony i 2 tylne trzony, 2 łuki neutralne; fragmenty żeber szyjnych i grzbietowych, 2 przednie szewrony i izolowane fragmenty szewronu, prawie kompletna lewa k. łopatkowa i fragmenty prawej, lewa k. ramienna, lewa k. łokciowa i promieniowa, 4 kompletne i 2 niekompletne k. nadgarstka, lewa k. kulszowa, kompletna prawa k. udowa i grzbietowa połowa lewej, kompletny prawa k. piszczelowa i fragmenty lewej oraz 3 pozostałości prawej k. udowej.
Anatomia i rozmiary
Kończyny przednie czubutizaura były krótsze od tylnych, a kręgi były w bardzo dużym stopniu spneumatyzowane – a więc posiadały puste przestrzenie zwane pleurocelami. Ogon zaś był stosunkowo krótki, w przeciwieństwie do zauropodów należących do Diplodocidae. Był raczej średniej wielkości zauropodem – wg Paula (2010) mierzył 18 metrów długości ważąc przy tym 12 ton.
Pozycja systematyczna
Początkowo utworzono dla tego dinozaura osobną rodzinę (Chubutisauridae). Później najczęściej klasyfikowało się tego kredowego zauropoda w obrębie brachiozaurydów (Salgado, 1993) lub tytanozaurów (Upchurch i in., 2004). Najnowsze analizy filogenetyczne (Carballido i in., 2011A, 2011B; D'Emic, 2012; González Riga i in., 2009; Royo Torres, 2009) wykazały, że Chubutisaurus jest najbardziej bazalnym przedstawicielem kladu Somphospondyli albo nawet bazalnym przedstawicielem kladu Camarasauromorpha (wraz z taksonem siostrzanym Wintonotitan) więc nie należy ani do Brachiosauridae, ani do Titanosauria.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Chubutisaurus pochodzi od nazwy prowincji Chubut, gdzie został odnaleziony jego holotyp. Znaczy ona dosłownie "jaszczur z Chubut".
Spis gatunków
Chubutisaurus | del Corro, 1975 |
---|---|
C. insignis | del Corro, 1975 |
Bibliografia
Carballido J.L., Pol D., Cerda I., Salgado L. (2011A): The osteology of Chubutisaurus insignis del Corro, 1975 (Dinosauria: Neosauropoda) from the 'middle' Cretaceous of central Patagonia, Argentina. "Journal of Vertebrate Paleontology". 31 (1), ss. 93–110
Carballido J.L., Rauhut O.W.M., Pol D., Salgado L. (2011B): Osteology and phylogenetic relationships of Tehuelchesaurus benitezii (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Jurassic of Patagonia. The Linnean Society of London, doi:10.1111/j.1096-3642.2011.00723.x
D'Emic, M. (2012) "The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs" Zoological Journal of the Linnean Society, 166, 624-671. doi:10.1111/j.1096-3642.2012.00853.x
González Riga, B.J., Previtera, E. & Pirrone, C.A. (2008) "Malarguesaurus florenciae gen. et sp. nov., a new titanosauriform (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Cretaceous of Mendoza, Argentina" Cretaceous Research, 30(1), 135–148. doi:10.1016/j.cretres.2008.06.006
Upchurch P., Barrett P. M., Dodson P. (2004): Sauropoda. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Paul, G.S. (2010): "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford