Gastonia

Do weryfikacji: systematyka, czas, uzupełnienie materiału kopalnego

Autor:	Korekta:
Tomasz Sokołowski	Maciej Ziegler Krzysztof Lichota Dawid Mika

---

Gastonia (gastonia)
Długość:	4,6 m
Masa:	2 t
Miejsce występowania:	USA - Utah (formacja Cedar Mountain - ogniwo Yellow Cat)
Czas występowania	129-110 Ma wczesna kreda (barrem - wczesny alb)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Nodosauridae (? Ankylosauridae)
Szkielet gastonii. Autor: Øyvind Mario Padron. [1].

Wstęp

Gastonia to północnoamerykański rodzaj średniej wielkości ankylozaura, który żył podczas wczesnej kredy, około 129-110 milionów lat temu na terenach obecnego stanu Utah. Jest bliski filogenetycznie Polacanthus, posiadał podobnie jak on krzyżową… tarczę na grzbiecie oraz długie kolce na barkach.

Gastonia jest znana z największej ilości szczą…tków spośród wszystkich polakantów.

Etymologia

Typowy gatunek, G. burgei został opisany przez Jamesa Kirklanda w 1998 roku. Jej nazwa została nadana na cześć paleontologa Roberta Gastona, zaś epitet gatunkowy honoruje Donalda Burge, jednego z autorów opisu utahraptora - teropoda odkrytego w tym samym kamieniołomie co gastonia.

Materiał kopalny

Holotyp składa się głównie z kompletnej czaszki o numerze katalogowym CEUM 1307. Inny materiał odkryty w 1994 roku to co najmniej 3 czaszki, wiele kręgów i innych kości. W 2001 roku Gaston, Schellenbach i Kirkland opisali szczą…tki wchodzą…ce w skład rekonstruowanego szkieletu z Denver. Były to między innymi: łopatka (CEUM 1254), prawa kość łopatkowokrucza (CEUM 1238), kość barkowa (BYU VP136), zgnieciona kość łokciowa (CEUM 3514), kość biodrowa (CEUM 3514), obie kości kulszowe (CEUM 1371), kość łonowa (CEUM 5060) oraz kość udowa (CEUM 3646).

Budowa i systematyka

Gastonia mogła być najciężej opancerzonym zwierzęciem lą…dowym wszech czasów. Obok innych ochronnych cech, posiadała także duże kolce skierowane na boki i w górę oraz ostre, trójką…tne płyty wyrastają…ce po bokach ogona ułożone w sposób, że mogły ucią…ć obiekty (np. rękę nieostrożnego drapieżnego dinozaura) które dostały by się między owe płyty podczas machania ogonem. Czaszka była wzmocniona i nachylona pod ką…tem sugerują…cym, że osobniki z tego rodzaju mogły przepychać się głowami. Gastonia, podobnie jak inne polakantydy (albo polakantyny) miała wiele cech ankylozaurydów, do których zalicza się czasem te zwierzęta jako podrodzinę Polacanthinae. Czasem wyodrębnia się je we własną… rodzinę - Polacanthidae. Ankylozaurydową… cechą… jest np. czaszka przypominają…ca bardzo te należą…ce do ankylozaurydów - gastonia miała rogi po bokach głowy. Była dość pospolitym zwierzęciem w swoich czasach. Nowe, obszerne badania wskazują jednak, że ankylozaury zaliczane do Polacanthidae tworzą grad bazalnych nodozaurydów (Thompson i in., 2011).

Występowanie w mediach

Gad ten występuje w powieści s-f Roberta T. Bakkera pt. "Raptor Red", przedstawiają…cej życie samicy z rodzaju Utahraptor. Z począ…tku Acrocanthosaurus atakuje młodego osobnika Gastonia, jednak bez powodzenia. Potem samiec tego rodzaju rywalizuje z innymi samcami o względu według samic. Jednak gdy odsłania brzuch, zabija go para sprytnie wyczekują…cych utahraptorów.

Zaprezentowano ją… również w epizodzie Paleoworld, gdzie jest najciężej opancerzonym dinozaurem.

Spis gatunków

Gastonia	Kirkland, 1998
G. burgei	Kirkland, 1998
G. lorriemcwhinneyae	Kinneer, Carpenter & Shaw, 2016