Aoniraptor

Autor:	Korekta:
Kamil Kamiński	Maciej Ziegler

---

Aoniraptor (aoniraptor)
Długość:	>6 m
Masa:	?
Miejsce występowania:	Argentyna - Río Negro (formacja Huincul)
Czas występowania	"środkowa" kreda (środkowy cenoman - wczesny turon
Systematyka	Dinosauria Theropoda Averostra ?Tetanurae / ??Ceratosauria ??Coelurosauria / ???Noasauridae ??Tyrannosauroidea ??Megaraptora
Rekonstrukcja prawdopodobnego synonimu aoniraptora - Gualicho Autor: Nobu Tamura

Wstęp

Aoniraptor to rodzaj słabo poznanego, średnich rozmiarów teropoda ze „środkowej” kredy Argentyny. Charakteryzował się wysokim stopniem pneumatyzacji kręgów ogonowych. Prawdopodobne wydaje się, że jest to synonim opisanego w tym samym roku Gualicho, choć ostatnie badania przeczą temu.

Etymologia

Nazwa Aoniraptor pochodzi od słowa aoni, oznaczającego „południe” w języku Indian z plemienia Tehuelcze, oraz łacińskiego raptor, czyli „rabuś”, „złodziej”. Epitet gatunkowy wywodzi się z języka łacińskiego, oznaczając „wolny”, „niepodległy”.

Materiał kopalny

Holotyp (MPCA-Pv 804/1-25) to fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy młodego osobnika obejmujący niekompletny ostatni kręg krzyżowy, sześć przednich kręgów ogonowych, cztery środkowe kręgi ogonowe oraz pięć łuków neutralnych kręgów ogonowych (Motta i in. 2016).

Synonim Gualicho?

Bardzo prawdopodobne wydaje się, że Aoniraptor to synonim opisanego w tym samym roku Gualicho (w takim wypadku ta druga nazwa miałaby pierwszeństwo). Oba pochodzą z tej samej formacji skalnej, były podobnej wielkości, a materiał kopalny pokrywa się w bardzo niewielkim stopniu. Synonimikę gualicho i aoniraptora zasugerowali m.in. Mortimer (2016 online) oraz Cau (2016 online).

Motta i in. (2016) uznali aoniraptora za przedstawiciela kladu Megaraptora. Jeżeli jednak rzeczywiście jest to synonim Gualicho, to jego pozycja filogenetyczna mogła być zgoła odmienna. Mógł on był ceratozaurem lub karnozaurem. Zob. też opis Gualicho.

Badania przeprowadzone przez Aranciaga Rolando i współpracowników (2020) wykazały, że Aoniraptor miał unikalną strukturę otworów pneumatycznych w kręgach krzyżowych i ogonowych, której brak u Gualicho. Autorzy ci zauważyli także inne różnice w budowie kręgów, a ponadto zaobserwowali u u Gualicho cechy nieznane u megaraptorów. Wg nich aba taksony nie są synonimami, a nawet nie są ze sobą bliżej spokrewnione (Aranciaga Rolando i in., 2020).

Spis gatunków

Aoniraptor	Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli i Novas, 2016
?= Gualicho	Apesteguía, Smith, Juárez Valieri i Makovicky, 2016
A. libertatem	Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli i Novas, 2016
?= Gualicho shinyae	Apesteguía, Smith, Juárez Valieri i Makovicky, 2016

Bibliografia

Aranciaga Rolando, M., Garcia Marsà J., Novas F. (2020). "Histology and pneumaticity of Aoniraptor libertatem (Dinosauria, Theropoda), an enigmatic mid‐sized megaraptoran from Patagonia." Journal of Anatomy. [[1]].

Cau, A. (2016 online) [2].

Mortimer, M. (2016 online) [3].

Motta, M.J., Aranciaga Rolando, A.M., Rozadilla, S., Agnolín, F.E., Chimento, N.R., Brissón Egli, F. & Novas, F.E. (2016) "New theropod fauna from the Upper Cretaceous (Huincul Formation) of northwestern Patagonia, Argentina" [w:] Khosla, A. & Lucas, S.G. (red.) "Cretaceous Period: Biotic Diversity and Biogeography" New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 71, 231-253.

Wang, S., Stiegler, J., Amiot, R., Wang, X., Du, G.-h., Clark, J.M. & Xu, X. (2017) "Extreme Ontogenetic Changes in a Ceratosaurian Theropod" Current Biology, 27(1), 144–148. doi:10.1016/j.cub.2016.10.043