Aoniraptor

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski

---

Aoniraptor (aoniraptor)
Długość	ok. 6 m
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Argentyna - Río Negro (formacja Huincul)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 późna kreda (cenoman-turon)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Megaraptora
Rekonstrukcja szkieletu megaraptoryda. Aoniraptor zapewne wyglądał podobnie. Autor: PWNZ3R-Dragon. [1]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja Huincul - prowincja Neuqu\u00e9n, \u003Ca href=\"/wiki/Argentyna\" class=\"mw-redirect\" title=\"Argentyna\"\u003EArgentyna\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Huincul - prowincja Neuqu\u00e9n, Argentyna\n","link":"","lat":-39.39999999999999857891452847979962825775146484375,"lon":-69,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Aoniraptor to rodzaj słabo poznanego, średnich rozmiarów teropoda z późnej kredy żyjącego na terenach Argentyny. Charakteryzował się wysokim stopniem pneumatyzacji kręgów ogonowych. Wcześniej uważano, że jest to synonim opisanego w tym samym roku Gualicho, choć ostatnie badania przeczą temu.

Etymologia

Nazwa Aoniraptor pochodzi od słowa aoni, oznaczającego „południe” w języku Indian z plemienia Tehuelcze, oraz łacińskiego raptor, czyli „rabuś”, „złodziej”. Epitet gatunkowy wywodzi się z języka łacińskiego, oznaczając „wolny”, „niepodległy”.

Materiał kopalny

Holotyp (MPCA-Pv 804/1-25) to fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy młodego osobnika obejmujący niekompletny ostatni kręg krzyżowy, sześć przednich kręgów ogonowych, cztery środkowe kręgi ogonowe oraz pięć łuków neutralnych kręgów ogonowych (Motta i in. 2016).

Synonim Gualicho?

Bardzo prawdopodobne wydaje się, że Aoniraptor to synonim opisanego w tym samym roku Gualicho (w takim wypadku ta druga nazwa miałaby pierwszeństwo). Oba pochodzą z tej samej formacji skalnej, były podobnej wielkości, a materiał kopalny pokrywa się w bardzo niewielkim stopniu. Synonimikę gualicho i aoniraptora zasugerowali m.in. Mortimer (2016 online) oraz Cau (2016 online).

Motta i in. (2016) uznali aoniraptora za przedstawiciela kladu Megaraptora. Jeżeli jednak rzeczywiście jest to synonim Gualicho, to jego pozycja filogenetyczna mogła być zgoła odmienna. Mógł on był ceratozaurem lub karnozaurem. Zob. też opis Gualicho.

Badania przeprowadzone przez Aranciaga Rolando i współpracowników (2020) wykazały, że Aoniraptor miał unikalną strukturę otworów pneumatycznych w kręgach krzyżowych i ogonowych, której brak u Gualicho. Autorzy ci zauważyli także inne różnice w budowie kręgów, a ponadto zaobserwowali u Gualicho cechy nieznane u megaraptorów. Wg nich oba taksony nie są synonimami, a nawet nie są ze sobą bliżej spokrewnione (Aranciaga Rolando i in., 2020).

Aranciaga Rolando i in. (2022) podtrzymali zdanie o odrębności Aoniraptor i uznali, że jest on bazalnym przedstawicielem Megaraptora.

Spis gatunków

Aoniraptor	Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli i Novas, 2016
A. libertatem	Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli i Novas, 2016

Bibliografia

Aranciaga Rolando, M., Garcia Marsà J., Novas F. (2020). "Histology and pneumaticity of Aoniraptor libertatem (Dinosauria, Theropoda), an enigmatic mid‐sized megaraptoran from Patagonia." Journal of Anatomy. doi:10.1111/joa.13225.

Aranciaga Rolando, A. M., Motta, M. J., Agnolín, F. L., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2022). "A large Megaraptoridae (Theropoda: Coelurosauria) from Upper Cretaceous (Maastrichtian) of Patagonia, Argentina". Scientific reports, 12(1), 1-29. doi: 10.1038/s41598-022-09272-z

Cau, A. (2016 online) [2].

Mortimer, M. (2016 online) [3].

Mortimer, M. (2022 online) [4]

Motta, M.J., Aranciaga Rolando, A.M., Rozadilla, S., Agnolín, F.E., Chimento, N.R., Brissón Egli, F. & Novas, F.E. (2016) "New theropod fauna from the Upper Cretaceous (Huincul Formation) of northwestern Patagonia, Argentina" [w:] Khosla, A. & Lucas, S.G. (red.) "Cretaceous Period: Biotic Diversity and Biogeography" New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 71, 231-253.

Wang, S., Stiegler, J., Amiot, R., Wang, X., Du, G.-h., Clark, J.M. & Xu, X. (2017) "Extreme Ontogenetic Changes in a Ceratosaurian Theropod" Current Biology, 27(1), 144–148. doi:10.1016/j.cub.2016.10.043