Guildavis

Autor:

Michał Siedlecki

---

Guildavis (giladwis)
Długość	14 cm
Wysokość	11,5cm (w biodrach)
Masa	100 g
Dieta	?rybożerny
Miejsce	USA - Kansas (formacja Niobrara - ogniwo Smoky Hill Chalk)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 87-82 Ma późna kreda (późny koniak - wczesny kampan)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Avialae Pygostylia Ornithothoraces Euornithes Ornithuromorpha ?Ornithurae
Rekonstrukcja przyżyciowa iterawisa. Być może gildawis wyglądał podobnie. Autor: Chuang Zhao. ([1])
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Elokalizacja ogniwa Smoky Hill Chalk formacji Niobrara \u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"lokalizacja ogniwa Smoky Hill Chalk formacji Niobrara \n","link":"","lat":38.80250000000000198951966012828052043914794921875,"lon":-100.9424999999999954525264911353588104248046875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Guildavis to rodzaj niewielkiego wodnego awiala żyjącego mniej więcej w połowie epoki późnej kredy na terenie dzisiejszych środkowych Stanów Zjednoczonych.

Etymologia

Nazwa rodzajowa upamiętnia E. W. Guilda, który okrył okaz typowy omawianego gatunku. Epitet gatunkowy z łaciny oznacza "delikatny, miękki" co odnosi się do wrażliwości skamieniałych kości tego ptaka.

Materiał kopalny

Holotyp (YPM 1760) to częściowe synsacrum (ok. 17 mm długości). Marsh (1880) do omawianego gatunku przypisał również 2 okazy: YPM 1738 (dalszą część kości ramiennej) oraz YPM 1766 (k. kruczą), lecz nie uzasadnił swej decyzji. Clarke (2004) uznała iż oba elementy szkielety należą do żyjącego w tym samym miejscu Ichthyornis dispar. Szczątki zostały znalezione w osadach słynnego stanowiska Smoky Hill Chalk należącego do formacji Niobrara.

Historia taksonu, budowa, paleobiologia i systematyka

Szczątki gildawisa zostały znalezione w 1879 roku w stanie Kansas a opisane zostały już rok później, przez słynnego amerykańskiego paleontologa Othniela Charlesa Marsha jako jeden z gatunków ichtiornisa, Ichthyornis tener. Ponad 120 lat później, Julia Clarke (2002) w swej pracy doktorskiej uznała szczątki omawianego ptaka za odrębny rodzaj awiala i przeniosła go do nowego rodzaju Guildavis (praca ta została formalnie opublikowana 2 lata później). Clarke (2004) przyznała, iż niewykluczone, że gildawis może być tym samym ptakiem co znane z tej samej formacji apatornis, czy jaceornis, gdyż materiał kopalny omawianego awiala nie pokrywa się ze znanymi szczątkami tych rodzaji. Jeśli rzeczywiście było to to samo zwierzę co jeden z tych dwóch ptaków, prawdopodobnie był on młodocianym osobnikiem, gdyż był od nich mniejszy.

Gildawis prawdopodobnie przypominał wyglądem z jednej strony zdecydowanie starsze i bardziej bazalne awiale, takie jak iterawis, czy ganzus, z drugiej zaś mógł być podobny do ichtiornisa. Prawdopodobnie prowadził podobny tryb życia co one, polując na ryby i inne małe morskie zwierzęta.

Clarke (2004) uznała gildawisa za przedstawiciela Ornithurae bardziej zaawansowanego niż ichtiornis na podstawie budowy wyrostków na pierwszym kręgu krzyżowym, lecz taka budowa wspomnianego kręgu jest znana już u "prymitywniejszych" awiali, np: ganzusa, stąd wg Mortimer (online) najbezpieczniej uznać go za przedstawiciela Ornithuromorpha. Ford (online) uważa go za bliskiego krewniaka apatornisa i jaceornisa w obrębie rodziny Apatornithidae (patrz wyżej).

Spis gatunków

Guildavis	Clarke, 2004
= "Guildavis"	Clarke, 2002	nomen ex dissertationae
G. tener	(Marsh, 1880) Clarke, 2004
= Ichthyornis tener	Marsh, 1880
= "G. tener"	(Marsh, 1880) Clarke, 2002	nomen ex dissertationae

Bibliografia

Clarke, J. A. (2004). "Morphology, phylogenetic taxonomy, and systematics of Ichthyornis and Apatornis (Avialae: Ornithurae)". Bulletin of the American Museum of Natural History, 2004(286), 1-179. <0001:MPTASO>2.0.CO;2

Ford, T. (online, 2024) [2]

Marsh, O.C. (1880). "Odontornithes: a monograph on the extinct toothed birds of North America". United States Geological Exploration of the 40th Parallel. Washington, DC: U.S. Government Printing Office. 201 pp.

Mortimer, M. (online, 2024) [3]