Histriasaurus

Autor:	Tomasz Sokołowski
Korekta:	Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Daniel Madzia, Kamil Kamiński, Michał Siedlecki

---

Histriasaurus (histriazaur)
Długość	11,5 m
Wysokość	2,8 m (w ramionach)
Masa	3,3 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chorwacja - Istria (stanowisko Kolone)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 130-128 Ma wczesna kreda (późny hoteryw - wczesnybarrem)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Eusauropoda Neosauropoda Diplodocoidea Rebbachisauridae
Holotyp - kręg grzbietowy. Autor zdjęcia: Kenneth Carpenter, 2018 [1]

Wstęp

Histriasaurus to wczesnokredowy rodzaj zauropoda. Jest to pierwszy dinozaur, którego szczątki odkryto w Chorwacji. Gatunek typowy (i zarazem jedyny) - H. boscarollii został opisany przez Dalla Vecchię w 1998 roku.

Materiał kopalny, budowa i systematyka

Holotyp (WN-V6) to prawie kompletny kręg grzbietowy. Został on znaleziony w południowo-zachodniej części półwyspu Istria w pokładach stanowiska Kolone. Na terenie tego stanowiska odkryto również szczątki innych dinozaurów, m.in.: niezidentyfikowanego teropoda, tajemniczego niezidentyfikowanego dinozaura oraz innych zauropodów: somfospondyla, kamarazauryda oraz tytanozauriforma.

Charakteryzuje się on rozwiniętą artykulacją hyposphene-hypanthrum, co w momencie jego opisania było czymś niezwykłym wśród Rebbachisauridae. Obecnie znamy inne rebbachizaurydy, u których występuje ta cecha: Demandasaurus i Nopcsaspondylus.

Upchurch i współpracownicy (2004) uznali go za nomen dubium, lecz w nowszych pracach jest uwzględniany w analizach filogenetycznych (jak np. w Carballido i współautorzy [2012], wg których jest taksonem siostrzanym dla Zapalasaurus, czy Whitlock i Wilson [2020]), a więc - jak można wywnioskować - jest traktowany jako ważny takson.

Etymologia

Jego nazwa rodzajowa oznacza "jaszczur z Istria" i pochodzi od miejsca odkrycia szczątków, a mianowicie półwyspu Istria. Epitet gatunkowy boscarollii został nadany na cześć Dario Boscarolli'ego - człowieka, który odkrył wraz ze swoimi kolegami jedyne szczątki tego gada 5 lat przed ich oficjalnym opisaniem - w 1993 roku.

Spis gatunków

Histriasaurus	Dalla Vecchia, 1998
H. boscarollii	Dalla Vecchia, 1998

Bibliografia

Carballido, J.L., Salgado, L., Pol, D., Canudo, J.I., Garrido, A. (2012). "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. doi:10.1080/08912963.2012.672416

Dalla Vecchia, F. M. (1998). "Remains of Sauropoda (Reptilia, Saurischia) in the Lower Cretaceous (Upper Hauterivian/Lower Barremian) limestones of SW Istria (Croatia)". Geologica Croatica 51 (2): 105-134.

Dalla Vecchia, F.M. (2001). "An odd dinosaur bone from the Lower Cretaceous of Istria (Croatia)". Natura Nascosta 22:34-35

Fernández-Baldor, T.F., Canudo, J.I., Huerta, P., Montero, D., Pereda Suberbiola, X. & Salgado, L. (2011) "Demandasaurus darwini, a new rebbachisaurid sauropod from the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula. Acta Palaeontologica Polonica 56 (3): 535-552. doi:10.4202/app.2010.0003.

Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press

Whitlock, J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915

Whitlock, J.A., Wilson, J.A. (2020). "The Late Jurassic sauropod dinosaur 'Morosaurus' agilis Marsh, 1889 reexamined and reinterpreted as a dicraeosaurid". Journal of Vertebrate Paleontology e1780600 doi:10.1080/02724634.2020.1780600.

Holtz T.R. Jr (2008) Dinosaurus: The Most Complete Up to date encyclopedia for dinosaurs lovers of all ages