Aegyptosaurus
| Autor: | Korekta: |
| Łukasz Czepiński | Maciej Ziegler |
| Aegyptosaurus (egiptozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 15 m |
| Masa: | 7 t |
| Miejsce występowania: | Egipt - Marsa Matruh
Niger - Agadez i Tahoua |
| Czas występowania | 99-93,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa egiptozaura. Autor: Felipe A. Elias. [1] | |
Wstęp
Aegyptosaurus to słabo poznany dinozaur długoszyi (zauropod). Jest prawdopodobnie mniejszym krewnym południowoamerykańskiego Argentinosaurus. Gdy żył Aegyptosaurus, Afryka i Ameryka Południowa były połączone, więc dinozaury mogły ewoluować w podobnych warunkach i migrować.
Rodzaj wraz z gatunkiem typowym A. baharijensis został opisany przez niemieckiego uczonego, Stromera, w 1932 roku. Wszystkie jego szczątki zostały odnalezione jeszcze przed 1939 rokiem na terenie Egiptu i Nigeru.
Materiał kopalny i budowa
Holotyp 1912VIII61 to 3 kręgi ogonowe, częściowa łopatka i 9 kości kończyn. Niestety w roku 1944 szczątki te zostały zniszczone podczas bombardowania przez Królewskie Siły Powietrzne (RAF) podczas II wojny światowej w Monachium.
Materiał wstępnie przypisany (Stromer, 1933): niezidentyfikowany kręg (1912VIII66), 2 możliwe kręgi szyjne (1912VIII67) i izolowanym kręgu ogonowym (1912VIII65). Wg Mortimera (DML) powinno się te przypisane szczątki uznać za Titanosauria incertae sedis.
Lapparent (1960) wspomina o lokalizacjach tego dinozaura w Nigerze (Mount Iguallala), które zawierają: kolumnę kręgów ogonowych, dystalne końce żeber i dwa proksymalne części kości śródstopia. Jednak wg Bervoetsa (DML) na egiptozaura składał się wyłącznie holotyp, który został zniszczony, a materiał z Nigeru reprezentuje jakiegoś innego tytanozaura.
W budowie kostnej przedstawia małe różnice w porównaniu do innych tytanozaurów, jak żyjący obok niego Paralititan. Jest także mniejszy (przynajmniej materiał przypisany z Nigeru) od Rebbachisaurus.
Systematyka
Przez zniszczony materiał kopalny diagnoza i klasyfikacja tego zauropoda jest trudna. Upchurch i in. (2004) uważają go za przedstawiciela tytanozaura o niepewnej dokładnej klasyfikacji (incertae sedis). Nieoficjalnie Mickey Mortimer na swojej stronie uważa go za przedstawiciela Lithostrotia - bardziej zaawansowanych tytanozaurów.
Paleoekologia
Aegyptosaurus zamieszkiwał obszary strefy pływowej, porośnięte wysoką roślinnością namorzynową. Były to zielone tereny, poprzecinane meandrującymi rzekami, pełne jezior i rozlewisk – istna oaza, gdyż wewnątrz kontynentu panował klimat gorący i suchy.
Jak wszystko wskazuje, był on mniejszych rozmiarów od Paralititan, który się nią pożywiał. Egiptozaur zapewne żerował wśród niższej roślinności, przez co te dwa zauropody nie konkurowały bezpośrednio o pokarm.
Tereny te zamieszkiwało prócz niego wiele zwierząt, takie jak: ryby (liczne rekiny, ryby dwudyszne), płazy (reprezentowane przez liczne żaby), żółwie, plezjozaury, pterozaury (Alana, Coloborhynchus), łuskonośne, krokodylomorfy (Laganosuchus, Stomatosuchus) oraz pozostałe 4 gatunki dinozaurów: teropody Bahariasaurus, Carcharodontosaurus i Spinosaurus (tych dwóch pierwszych z pewnością mógł się obawiać) oraz wspomniany już zauropod Paralititan.
Etymologia
Aegyptosaurus znaczy "egipski jaszczur". Z kolei epitet gatunkowy baharijensis pochodzi od miejsca znalezienia jego szczątków - oazy Baharija, od której wzięła się nazwa formacji.
Spis gatunków
| Aegyptosaurus | Stromer, 1932 |
|---|---|
| A. baharijensis | Stromer, 1932 |
Bibliografia
Lapparent A.F. d. (1960) Les Dinosauriens du "Continental intercalaire" du Saharal central [The dinosaurs of the "Continental Intercalaire" of the central Sahara]. Mémoires de la Société géologique de France, nouvelle série 39(88A):1-57 [tłumaczenie na ang. M. Carrano]
Smith J.B.; Lamanna M.C.; Lacovara K.J.; Dodson P.; Smith J.R.; Poole J.C.; Giegengack R.; and Attia Y. (2001) "A Giant sauropod dinosaur from an Upper Cretaceous mangrove deposit in Egypt". Science 292 (5522): 1704–1706. doi:10.1126/science.1060561. PMID 11387472
Upchurch P., Barrett P. M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
http://dml.cmnh.org/2001Jun/msg00002.html
http://dml.cmnh.org/1996Nov/msg00624.html
http://home.comcast.net/~eoraptor/Sauropodomorph%20cladogram.html
http://paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=checkTaxonInfo&taxon_no=38681&is_real_user=1
Paul G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
