Argyrosaurus
hasło do poprawy [1]
| Autor: |
| Marcin Szermański |
| Argyrosaurus (argirozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 20-30 m |
| Masa: | 22-73 t |
| Miejsce występowania: | Argentyna (prowincje Chubut,
Entre Ríos, Neuquén, Santa Cruz) formacje: ?Asencio, Bajo Barreal, Castillo, Laguna Palacios, Río Colorado |
| Czas występowania | 99,6-70,6 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Autor: Nima Sassani [2] | |
Wstęp
Argyrosaurus to możliwy jeden z największych dinozaurów w dziejach Ziemi. Żył w późnej kredzie na terenie Ameryki Południowej (dzisiejsza Argentyna i być może Urugwaj).
Materiał kopalny
MLP 77-V-29-1 to lewa przednia kończyna, na którą składają się następujące kości: ramieniowa, promieniowa, łokciowa, prawdopodobnie dwie nadgarstka (zagubione) i wszystkie 5 kości śródręcza (widać na załączonym obrazku).
Materiał przypisany:
MLP21 (Lydekker, 1893) - kiepsko zachowana lewa k. udowa z brakującym dystalnym końcem. Znaleziona niedaleko Río Sengerr w prowincji Chubut. Obecnie traktowana jako pozostałość nieokreślonego członka Titanosauriformes (Mannion i Otero, 2012).
MLP22 (Lydekker, 1893) - 2 trzony przednio-środkowych kręgów ogonowych. Ponieważ holotyp nie obejmuje kręgów, bezpodstawne jest więc przypisane ich do tego rodzaju. Znalezione w prowincji Santa Cruz, obecnie traktowane jako szczątki nieokreślonego członka kladu Lithostrotia.
[Numer nieznany] (von Huene, 1929) - trzon przedniego kręgu ogonowego ze wschodniej części Lago Colhue Huapi (prowincja Chubut). Obecnie traktowany jako szczątki nieokreślonego członka kladu Lithostrotia.
MACN 5205 (von Huene, 1929) - 3 trzony środkowo-tylnych kręgów ogonowych ze wschodniej części Río Leona (prowincja Santa Cruz). Obecnie traktowane jako szczątki nieokreślonego członka kladu Lithostrotia.
MLP 27 (von Huene, 1929) - zniszczona i źle zachowana prawa k. udowa znaleziona 2 km od Południowego Mostu Kolejowego nad rzeką Río Neuquén (prowincja Neuquén). Obecnie traktowana jako pozostałość nieokreślonego członka Titanosauriformes.
FMNH 13018 (von Huene, 1929) - kompletna i dobrze zachowana prawa k. udowa odnaleziona przez ekspedycje zorganizowaną przez Polowe Muzeum Historii Naturalnej w Sierra de San Bernardo. Jej długość wynosi ponad 2 metry. Mannion i Otero zaliczają ją ostrożniej do Titanosauria indet.
- dwa kręgi ogonowe (von Huene) – lokalizacja znaleziska nieznana
- niekompletna prawa kość udowa (von Huene, 1929) odnaleziona w prowincji Neuquén, Argentyna (formacja Río Colorado)
- kompletna prawa kość udowa (von Huene, 1929) odnaleziona w prowincji Chubut, Argentyna (formacja Bajo Barreal)
- kość ramieniowa osobnika młodocianego (von Huene) odnaleziona prawdopodobnie w prowincji Neuquén, Argentyna (być może nie należy do Argyrosaurus)
- lewa kość ramieniowa (von Huene, 1929) odnaleziona na lewobrzeżnym brzegu rzeki Río Uruguay w prowincji Entre Ríos, Argentyna (?formacja Asencio)
- kręgi ogonowe (von Huene, 1929) odnalezione w prowincji Santa Cruz
- trzy kręgi grzbietowe, trzy kręgi ogonowe, łopatka i kość ramieniowa, obie kości promieniowe i łokciowe, częściowe piszczelowa i udowa (Powell, 1986/Bonaparte, 1996) odnalezione w pokładach formacji Bajo Barreal
Pozycja systematyczna
Argyrosaurus został opisany i nazwany przez Lydekkera w 1893 roku. Zaliczył do niego jeden gatunek – A. superbus, czyniąc rodzaj monotypowym. Budowa kości śródręcza jest podobna jak u innych przedstawicieli kladu Macronaria – kości te są wydłużone. Także proksymalny koniec kości ramieniowej jest taki sam jak u tytanozaurów, takich jak Opisthocoelicaudia i Saltasaurus. Te i inne cechy pozwalają zaliczyć argirozaura do tytanozaurów – kredowych zauropodów, jednych z największych zwierząt lądowych wszechczasów. Jednak nie jest do końca pewne, czy na chwilę obecną Argyrosaurus powinien być ważnym rodzajem. Jedyna potencjalna autapomorfia odróżniająca go od innych tytanozaurów wymaga dokładnego i ostrożnego porównania z cechami diagnostycznymi innych przedstawicieli Titanosauria. Być może w przyszłości zostanie przeniesiony do nomen dubium, jako rodzaj nieważny z naukowego punktu widzenia.
Rozmiary
Na podstawie nielicznych skamieniałości argirozaura różnie szacuje się jego wymiary. Najczęściej mówi się o przedziale 20-30 metrów długości. Gdyby rzeczywiście osiągał te 30 metrów, byłby wówczas porównywalny z innymi południowoamerykańskimi tytanozaurami późnej kredy: Argentinosaurus i Puertasaurus. Bazując na obliczeniach Argentinosaurus (Mazzetta i in., 2004) mógł ważyć od 22 (dla 20 m) do 73 ton (dla 30 m długości).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Argyrosaurus składa się z dwóch greckich słów: argyros (srebro, srebrny) i sauros (jaszczur), a więc znaczy "srebrny jaszczur". Wzięła się ona z kraju, gdzie odnaleziono holotyp (jak i większość całego materiału kopalnego) – Argentyny, której nazwa znaczy "srebrny ląd". Natomiast epitet gatunkowy superbus oznacza z łaciny "dumny".
Spis gatunków
| Argyrosaurus | Lydekker, 1893 |
|---|---|
| A. superbus | Lydekker, 1893 |
Bibliografia
Mazzetta, Gerardo V.; Christiansen, Per; Fariña, Richard A. (2004) "Giants and Bizarres: Body Size of Some Southern South American Cretaceous Dinosaurs" Historical Biology 65 (2-4): ss.1–13.
Upchurch P., Barrett P. M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=5931&Itemid=67
http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=checkTaxonInfo&taxon_no=38686&is_real_user=1
