Priconodon
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański |
| Priconodon (prikonodont) | |
|---|---|
| Długość: | ? m (duży) |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | USA - stan Maryland
(formacja Arundel) |
| Czas występowania | 125-99,6 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Ząb prikonodonta w trzech rzutach. [1] | |
| Mapa znalezisk Priconodon | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Priconodon to bardzo słabo poznany i niepewny przedstawiciel Nodosauridae z terenów obecnych USA (stan Maryland). Występował na tym obszarze we wczesnej kredzie, prawdopodobnie między 125-99,6 milionów lat temu.
Materiał kopalny
Holotyp (USNM 2135) to pojedynczy, zdarty ząb.
Materiał przypisany:
Zęby (USNM 8437, 8438, 8439, 8440,1 8441, 337984, 437985, 442458, 442551, 451960, 466057, 481142, 497710 – 14,2 mm długości; 497711 – 14,8 mm wysokości) oraz masywna kość piszczelowa (USNM 9154 – 313 mm).
Diagnoza (za Carpenter i Kirkland, 1998)
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
Zęby różniące się od wszystkich innych nodozaurydów bardzo dużą wielkością; obręcz zęba bardziej wystająca niż u Sauropelta lecz mniej niż u Panoplosaurus, Edmontonia czy Silvisaurus; wyrostki zębów nierozwinięte w odróżnieniu od Edmontonia, Panoplosaurus, Silvisaurus czy Stegopelta; obręcz zęba bez ostrego kształtu, jaki występuje u Panoplosaurus, Edmontonia, Silvisaurus czy Stegopelta.
Historia taksonomii i ważność
Priconodon został nazwany przez Marsha w 1888 roku na podstawie zaledwie jednego zęba. W 1911 roku Lull opisał kolejne zęby i na podstawie dostępnego materiału kopalnego stwierdził, że jest to nodozauryd. Cztery lata później, Hennig uznał prikonodonta za kolejny gatunek słynnego Stegosaurus. Gilmore (1921) uznał z kolei, że zęby te należą tak naprawdę do teropoda.
Carpenter i Kirkland (1998) stwierdzają, że jest to ważny takson, przy czym zgadzają się z Lullem co do jego klasyfikacji w obrębie Nodosauridae. Za odróżniający się od innych nodozaurydów na poziomie rodzajowym uważają go również West i Tibert (2004), którzy porównali jego 4 zęby (w tym holotyp) z 24 gatunkami należącymi do Ankylosauria. Stwierdzają (tak jak Carpenter i Kirkland), że jego zęby są większe od zębów wszystkich innych opisanych nodozaurydów.
Jednak w tym samym roku Vickaryous i in. uznają go za nomen dubium, nie pisząc nic na jego temat, a informacje o nim ograniczają do tego stwierdzenia i podania materiału kopalnego. Również Thompson i in. (2012) nie uwzględniają go w swojej analizie dotyczącej kladu Ankylosauria – zapewne przez uznanie go za niediagnostycznego.
Środowisko życia
Niewiele wiadomo o środowisku, w jakim przyszło żyć prikonodontowi. Zapewne tak, jak jego krewni, odżywiał się nisko rosnącą roślinnością.
Z dinozaurzej fauny formacji Arundel stanu Maryland znamy tylko Astrodon, Pleurocoelus i "Capitalsaurus" (które również są niepewne) oraz Deinonychus sp. i Tenontosaurus sp.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Priconodon znaczy "gruby, piłkowano-stożkowy ząb" i odnosi się do morfologii zębów tego dinozaura ptasiomiednicznego. Epitet gatunkowy crassus znaczy z łaciny "gruby".
Spis gatunków
| Priconodon | Marsh, 1888 | ?nomen dubium |
|---|---|---|
| P. crassus | Marsh, 1888 | ?nomen dubium |
| = Stegosaurus crassus | (Marsh, 1888) Hennig, 1915 |
Bibliografia
Carpenter, K. & Kirkland, J.I. (1998) Review of Lower and middle Cretaceous ankylosaurs from North America. In: Lucas, S.G., Kirkland, J.I., and Estep, J.W. (eds.). Lower and Middle Cretaceous Terrestrial Ecosystems. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 14:249-270
Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2012) Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). „Journal of Systematic Palaeontology”. Journal of Systematic Palaeontology, Vol. 10, Issue 2, June 2012, 301–312
Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392
West, A. and Tibert, N. (2004) Quantitative analysis for the type material of Priconodon crassus: a distinct taxon from the Arundel Formation in souther Maryland. Geological Society of America Abstracts with Programs, 36(5):423 [abstract]
![[1]](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Priconodon.jpg){kind=link}