Austinornis
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Austinornis (austinornis) | |
|---|---|
| Długość | 30 cm [1] |
| Wysokość | 18 cm (w biodrach) [1] |
| Masa | 370 g [1] |
| Dieta | ?wszystkożerny/?mięsożerny |
| Miejsce | USA - Teksas |
| Czas |
ok. 87-86 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa Asteriornis w środowisku naturalnym. Być może austinornis wyglądał podobnie. Źródło: Field i in., 2024 [1] | |
Wstęp
Austinornis to niewielki rodzaj awiala prawdopodobnie blisko spokrewnionego z współczesnymi ptakami żyjącego na terenie obecnych południowozachodnich Stanów Zjednoczonych w połowie epoki późnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "ptak z Austin Chalk", co odnosi się do znalezienia szczątków tego ptaka na terenie formacji Austin Chalk. Epitet gatunkowy z łaciny oznacza "twardy", co może odnosić się do właściwości skamieniałych szczątków austinornisa.
Materiał kopalny i historia taksonu
Holotyp (YPM 1796) to dalsza połowa lewego tibiotarsus. Jego szczątki zostały znalezione w drugiej połowie XIX wieku na terenie Teksasu. Został opisany w 1877 roku przez amerykańskiego paleontologa Othniela Charlesa Marsha jako jeden z gatunków kredowego ptaka z rodzaju Graculavus - G. lentus. Trzy lata później, Marsh przeniósł ten gatunek do rodzaju Ichthyornis, a na początku XXI wieku Julia Clarke uznała, że fragmentaryczny tibiotarsus jest na tyle odrębny swą budową od tibiotarsus innych gatunków ichtiornisa, że powinien być przeniesiony do własnego rodzaju - Austinornis.
Budowa ,systematyka i ważność taksonu
Austinornis prawdopodobnie wyglądał podobnie jak asteriornis (o ile rzeczywiście był przedstawicielem Neornithes). Niestety fragmentaryczność jego szczątków bardzo utrudnia rekonstrukcję wyglądu tego ptaka. Clarke (2004) uznała tego ptaka za przedstawiciela Pangalliformes, co czyniłoby go bliskim krewnym dzisiejszych ptaków grzebiących (np: kur, bażantów i pawi). Nowsze analizy filogenetyczne zakwestionowały przynależność austinornisa do ptaków nowoczesnych (Neorithes) klasyfikując go w obrębie Ornithurae (Mourer-Chauviré i in., 2011; Braun i in., 2019; Ksepka i in., 2022). Gerald Mayr, słynny niemiecki paleoornitolog, podejrzewa, iż austinornis tak naprawdę może być tym samym ptakiem co apatornis, czy jaceornis, lecz trudno to stwierdzić z powodu niekompletności szczątków omawianego taksonu (Mayr, 2014).
Spis gatunków
| Austinornis | Clarke, 2004 | |
| = "Austinornis" | Clarke, 2002 | nomen ex dissertationae |
| A. lentus | (Marsh, 1877) Clarke, 2004 | |
| = Graculavus lentus | Marsh, 1877 | |
| = Ichthyornis lentus | (Marsh, 1877) Marsh, 1880 | |
| = "A. lentus" | (Marsh, 1877) Clarke, 2002 | nomen ex dissertationae |
Bibliografia
Braun, E.L., Cracraft, J., Houde, P.(2019). "Resolving the Avian Tree of Life from Top to Bottom: The Promise and Potential Boundaries of the Phylogenomic Era". Avian Genomics in Ecology and Evolution. pp. 151–210. [2]
Clarke, J. A. (2004). "Morphology, phylogenetic taxonomy, and systematics of Ichthyornis and Apatornis (Avialae: Ornithurae)". Bulletin of the American Museum of Natural History, 2004(286), 1-179. <0001:MPTASO>2.0.CO;2
Ford, T. (online, 2024) [3]
Ksepka, D.T., Early, C.M., Dzikiewicz, K., Balanoff, A.M. (2022). "Osteology and neuroanatomy of a phasianid (Aves: Galliformes) from the Miocene of Nebraska". Journal of Paleontology. 97: 223–242. [4]
Marsh, O.C. (1877). "New fossil vertebrates". American Journal of Science. 14, 249-256.
Marsh, O.C. (1880). "Odontornithes: a monograph on the extinct toothed birds of North America". United States Geological Exploration of the 40th Parallel. Washington, DC: U.S. Government Printing Office. 201 pp.
Mayr, G.(2014). Smith, A. (red.). "The origins of crown group birds: molecules and fossils". Palaeontology. 57 (2): 231–242. [5]
Mourer-Chauviré, C., Pickford, M., Senut, B. (2011). "The first Palaeogene galliform from Africa". Journal of Ornithology. 152 (3): 617–622. [6]
Mortimer, M. (online, 2024) [7]
