Abydosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (zauroposejdon) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Abydosaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 30: | Linia 31: | ||
| [[USA]] - Utah | | [[USA]] - Utah | ||
| − | <small>([[ | + | <small>(formacja [[Cedar Mountain]] - ogniwo |
Mussentuchit)</small> | Mussentuchit)</small> | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | ok. 104,5±1 (?-98) Ma | + | | ok. 104,5±1 (?-98) [[Ma]] |
<small>wczesna-?późna [[kreda]] (późny [[alb]]- | <small>wczesna-?późna [[kreda]] (późny [[alb]]- | ||
| − | ?wczesny [[cenoman]]</small> | + | ?wczesny [[cenoman]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 59: | Linia 60: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Abydosaurus'' to [[rodzaj]] brachiozauryda ze "środkowej" kredy, który żył na terenie dzisiejszego stanu Utah. Jest ważnym odkryciem, gdyż do niego należała pierwsza kompletna czaszka kredowego amerykańskiego zauropoda. Jego szczą
tki znaleziono w osadach formacji Cedar Mountain, blisko podstawy ogniwa Mussentuchit. | + | ''Abydosaurus'' to [[rodzaj]] brachiozauryda ze "środkowej" kredy, który żył na terenie dzisiejszego stanu Utah. Jest ważnym odkryciem, gdyż do niego należała pierwsza kompletna czaszka kredowego amerykańskiego zauropoda. Jego szczą
tki znaleziono w osadach formacji [[Cedar Mountain]], blisko podstawy ogniwa Mussentuchit. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa powstała przez połą
czenie pochodzą
cych z greki słów ''sauros'' (jaszczur) i nazwy Abydos - miasta położonego nad Nilem (obecnie El Araba el Madfuna), które miało być miejscem pochówku Ozyrysa - egipskiego boga życia, śmierci i urodzaju, co jest aluzją
do [[holotyp]]u ''Abydosaurus'', którego czaszkę i szyję znaleziono w kamieniołomie górują
cym nad rzeką
Green River. Epitet [[gatunek|gatunkowy]] honoruje | + | Nazwa [[rodzaj]]owa powstała przez połą
czenie pochodzą
cych z greki słów ''sauros'' (jaszczur) i nazwy Abydos - miasta położonego nad Nilem (obecnie El Araba el Madfuna), które miało być miejscem pochówku Ozyrysa - egipskiego boga życia, śmierci i urodzaju, co jest aluzją
do [[holotyp]]u ''Abydosaurus'', którego czaszkę i szyję znaleziono w kamieniołomie górują
cym nad rzeką
Green River. Epitet [[gatunek|gatunkowy]] honoruje [[John McIntosh|Johna "Jacka" McIntosha]] za jego wsparcie dla Dinosaur National Monument i badania nad zauropodami. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 73: | Linia 74: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
{{Szablon: diagnoza}} | {{Szablon: diagnoza}} | ||
| − | ''Abydosaurus'' cechuje się skierowanym do przodu bocznym wyrostkiem nosowym z brakiem tylnego haka, nosowym wyrostkiem kości szczękowej z grzbietowym połą
czeniem z kością
nosową
, kośćmi nosowymi pokrywają
cymi się niesymetrycznie w linii środkowej, mniejszymi od oczodołów nozdrzami zewnętrznymi, górnymi koronami zębów przesuniętymi dystalnie, trzonkami górnych zębów skręconymi w łuk o ką
cie prawie 45° i starciami zębów obecnymi tylko przyśrodkowo (diagnoza za [[Dan Chure|Chure]] i in., [[2010]]). Jego zęby były cieńsze niż zęby wcześniejszych | + | ''Abydosaurus'' cechuje się skierowanym do przodu bocznym wyrostkiem nosowym z brakiem tylnego haka, nosowym wyrostkiem kości szczękowej z grzbietowym połą
czeniem z kością
nosową
, kośćmi nosowymi pokrywają
cymi się niesymetrycznie w linii środkowej, mniejszymi od oczodołów nozdrzami zewnętrznymi, górnymi koronami zębów przesuniętymi dystalnie, trzonkami górnych zębów skręconymi w łuk o ką
cie prawie 45° i starciami zębów obecnymi tylko przyśrodkowo (diagnoza za [[Dan Chure|Chure]] i in., [[2010]]). Jego zęby były cieńsze niż zęby wcześniejszych brachiozaurydów, co wpisuje się w trend zmniejszania ich szerokości zaobserwowany u wielu innych grup zauropodów. |
W relacjach prasowych można spotkać się z twierdzeniami, że odnalezione osobniki są
młode - jednak jest to kwestia nierozstrzygnięta, choć to dość prawdopodobnie, gdy weźmie się pod uwagę rozmiary odnalezionych osobników. Jak nieoficjalnie podaje [[Brooks Britt]], miały one ok. 9 m długości i ok. 3 m wysokości. Jednak obliczenia na podstawie długości kości ramiennych ''[[Brachiosaurus]] altithorax'' i ''[[Giraffatitan]] brancai'' wskazują
, że powinny mieć prawie dwukrotnie więcej. W każdym razie odnalezione czaszki mierzyły ok. 0,5 m długości a kość ramienna przypisana do ''Abydosaurus'' - ok. 1,6 m - tyle ile u ''[[Cedarosaurus]]'' (lecz jest znacznie szersza u tego pierwszego). | W relacjach prasowych można spotkać się z twierdzeniami, że odnalezione osobniki są
młode - jednak jest to kwestia nierozstrzygnięta, choć to dość prawdopodobnie, gdy weźmie się pod uwagę rozmiary odnalezionych osobników. Jak nieoficjalnie podaje [[Brooks Britt]], miały one ok. 9 m długości i ok. 3 m wysokości. Jednak obliczenia na podstawie długości kości ramiennych ''[[Brachiosaurus]] altithorax'' i ''[[Giraffatitan]] brancai'' wskazują
, że powinny mieć prawie dwukrotnie więcej. W każdym razie odnalezione czaszki mierzyły ok. 0,5 m długości a kość ramienna przypisana do ''Abydosaurus'' - ok. 1,6 m - tyle ile u ''[[Cedarosaurus]]'' (lecz jest znacznie szersza u tego pierwszego). | ||
| Linia 80: | Linia 81: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Abydosaurus'' | ! ''Abydosaurus'' | ||
| − | | [[Dan Chure|Chure]], [[Brooks Britt|Britt]], [[John Whitlock|Whitlock]] i [[Jeffrey Wilson|Wilson]], [[2010]] | + | | {{Kpt|[[Dan Chure|Chure]], [[Brooks Britt|Britt]], [[John Whitlock|Whitlock]]}} i {{Kpt|[[Jeffrey Wilson|Wilson]]}}, [[2010]] |
|- | |- | ||
! ''A. mcintoshi'' | ! ''A. mcintoshi'' | ||
| − | | [[Dan Chure|Chure]], [[Brooks Britt|Britt]], [[John Whitlock|Whitlock]] i [[Jeffrey Wilson|Wilson]], [[2010]] | + | | {{Kpt|[[Dan Chure|Chure]], [[Brooks Britt|Britt]], [[John Whitlock|Whitlock]]}} i {{Kpt|[[Jeffrey Wilson|Wilson]]}}, [[2010]] |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| + | Źródła naukowe: | ||
| + | |||
Chure, D., Britt, B.B., Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2010) "First complete sauropod dinosaur skull from the Cretaceous of the Americas and the evolution of sauropod dentition". Naturwissenschaften, opublikowany online przed drukiem 24.02.2010, doi 10.1007/s00114-010-0650-6 | Chure, D., Britt, B.B., Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2010) "First complete sauropod dinosaur skull from the Cretaceous of the Americas and the evolution of sauropod dentition". Naturwissenschaften, opublikowany online przed drukiem 24.02.2010, doi 10.1007/s00114-010-0650-6 | ||
| + | |||
| + | Inne: | ||
http://en.wikipedia.org/wiki/Cedar_Mountain_Formation#Stratigraphy | http://en.wikipedia.org/wiki/Cedar_Mountain_Formation#Stratigraphy | ||
| − | http://news.byu.edu/archive10-feb-abydosaurus.aspx</small> | + | http://news.byu.edu/archive10-feb-abydosaurus.aspx |
| + | </small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 18:15, 9 lis 2012
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Marcin Szermański |
| Abydosaurus (abydozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 18-19 m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | USA - Utah
(formacja Cedar Mountain - ogniwo Mussentuchit) |
| Czas występowania | ok. 104,5±1 (?-98) Ma
wczesna-?późna kreda (późny alb- ?wczesny cenoman) |
| Systematyka | Dinosauria |
| Plik:Abydosaurus.jpg
Żerujące abydozaury. Autor: Michael Skrepnick [1] | |
Wstęp
Abydosaurus to rodzaj brachiozauryda ze "środkowej" kredy, który żył na terenie dzisiejszego stanu Utah. Jest ważnym odkryciem, gdyż do niego należała pierwsza kompletna czaszka kredowego amerykańskiego zauropoda. Jego szczą tki znaleziono w osadach formacji Cedar Mountain, blisko podstawy ogniwa Mussentuchit.
Etymologia
Nazwa rodzajowa powstała przez połą czenie pochodzą cych z greki słów sauros (jaszczur) i nazwy Abydos - miasta położonego nad Nilem (obecnie El Araba el Madfuna), które miało być miejscem pochówku Ozyrysa - egipskiego boga życia, śmierci i urodzaju, co jest aluzją do holotypu Abydosaurus, którego czaszkę i szyję znaleziono w kamieniołomie górują cym nad rzeką Green River. Epitet gatunkowy honoruje Johna "Jacka" McIntosha za jego wsparcie dla Dinosaur National Monument i badania nad zauropodami.
Materiał kopalny
Holotyp (DINO 16488) to kompletna, artykułowana czaszka połą czona z czterema kręgami szyjnymi.
Materiał przypisany to kości czaszki trzech osobników - niemal kompletna i artykułowaną czaszka (DINO 17849), artykułowany pysk (DINO 17848) oraz puszkę mózgowa i góra czaszki (DINO 39727).
Najprawdopodobniej do tego gatunku należały też znalezione w tym samym miejscu niekompletna miednica i kość krzyżowa połą czona z ogonem, łopatka, kość ramienna i śródręcze.
Budowa
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
Abydosaurus cechuje się skierowanym do przodu bocznym wyrostkiem nosowym z brakiem tylnego haka, nosowym wyrostkiem kości szczękowej z grzbietowym połą czeniem z kością nosową , kośćmi nosowymi pokrywają cymi się niesymetrycznie w linii środkowej, mniejszymi od oczodołów nozdrzami zewnętrznymi, górnymi koronami zębów przesuniętymi dystalnie, trzonkami górnych zębów skręconymi w łuk o ką cie prawie 45° i starciami zębów obecnymi tylko przyśrodkowo (diagnoza za Chure i in., 2010). Jego zęby były cieńsze niż zęby wcześniejszych brachiozaurydów, co wpisuje się w trend zmniejszania ich szerokości zaobserwowany u wielu innych grup zauropodów.
W relacjach prasowych można spotkać się z twierdzeniami, że odnalezione osobniki są młode - jednak jest to kwestia nierozstrzygnięta, choć to dość prawdopodobnie, gdy weźmie się pod uwagę rozmiary odnalezionych osobników. Jak nieoficjalnie podaje Brooks Britt, miały one ok. 9 m długości i ok. 3 m wysokości. Jednak obliczenia na podstawie długości kości ramiennych Brachiosaurus altithorax i Giraffatitan brancai wskazują , że powinny mieć prawie dwukrotnie więcej. W każdym razie odnalezione czaszki mierzyły ok. 0,5 m długości a kość ramienna przypisana do Abydosaurus - ok. 1,6 m - tyle ile u Cedarosaurus (lecz jest znacznie szersza u tego pierwszego).
Spis gatunków
| Abydosaurus | Chure, Britt, Whitlock i Wilson, 2010 |
|---|---|
| A. mcintoshi | Chure, Britt, Whitlock i Wilson, 2010 |
Bibliografia
Źródła naukowe:
Chure, D., Britt, B.B., Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2010) "First complete sauropod dinosaur skull from the Cretaceous of the Americas and the evolution of sauropod dentition". Naturwissenschaften, opublikowany online przed drukiem 24.02.2010, doi 10.1007/s00114-010-0650-6
Inne:
http://en.wikipedia.org/wiki/Cedar_Mountain_Formation#Stratigraphy
