Ambiortus
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Ambiortus (ambiort) | |
|---|---|
| Długość | 28 cm[1] |
| Wysokość | 17 cm (w biodrach) [1] |
| Masa | 700 g [1] |
| Dieta | nieznana |
| Miejsce | Mongolia - Ajmak Bajanchongorski |
| Czas |
ok. 132-125 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Ambiortus to rodzaj awiala należącego do grupy ornituromorfów żyjącego na terenie dzisiejszej Mongolii w połowie epoki wczesnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza z łaciny "niepewne pochodzenie" (ambiquus ["niepewny"] i ortus ["początek"]) i odnosi się do niepewnego pokrewieństwa tego ptaka do jego krewnych (zobacz więcej w sekcji "Budowa i systematyka"). Epitet gatunkowy upamiętnia profesora G. D. Dementejewa, paleontologa badającego m.in. mezozoiczne awiala z terenów dawnego Związku Radzieckiego.
Materiał kopalny
Holotyp (PIN 3790-271/272) to niekompletny, w większości artykułowany szkielet pozaczaszkowy, na który składa się siedem kręgów szyjnych, trzy lub cztery przednie kręgi grzbietowe, fragmenty żeber grzbietowych, niekompletna łopatka, niekompletna kość krucza, grzebień mostka, obojczyk (w tym częściowe widełki), bliższy koniec k. ramiennej, niekompletna k. promieniowa, dalszy koniec k. łokciowej, bliższa kość nadgarstka, niekompletny carpometacarpus oraz paliczki drugiego palca kończyny przedniej (pierwszy, drugi i pazur). Zachowały się również odciski piór konturowych i lotek. Okaz ten został znaleziony na terenie stanowiska Khurilt-Ulan-Bulak w pobliżu gór Ałtaj w Mongolii Środkowej.
Budowa i systematyka
Ambiort był prawdopodobnie stosunkowo małym awialem, być może podobnym do żyjącego wiele milionów lat później apsarawisa. Od innych ptaków różnił się szczegółami w budowie mostka oraz kości ramiennej (O'Connor i Zelenkov, 2013).
Omawiany rodzaj został wstępnie uznany za przedstawiciela ptaków paleognatycznych (Paleognathae, obejmujących m.in. dzisiejsze strusie, kazuary, kiwi i kusacze) (Kurochkin, 1985), jednakże obecnie nie uznaje się go za przedstawiciela tej grupy. Martin (1987) podejrzewał, że był to bliski krewniak apatornisa, ale obecnie ta propozycja też nie wytrzymała krytyki. Wg najnowszej analizy filogenetycznej (O'Connor i Zelenkov, 2013) ambiort okazał się być wczesnym przedstawicielem kladu Ornithuromorpha, być może blisko spokrewnionym z żyjącym dużo później apsarawisem.
Spis gatunków
| Ambiortus | Kurochkin, 1982 |
| A. dementjevi | Kurochkin, 1982 |
Bibliografia
Martin, A. (1987). "The beginning of the modern avian radiation". Documents des Laboratoires de Geologie de la Faculte des Sciences de Lyon. 99, 9-20.
Kurochkin, E.N. (1985). "A true carinate bird from Lower Cretaceous deposits in Mongolia and other evidence of Early Cretaceous birds in Asia". Cretaceous Research. 6: 271-278.
Kurochkin, E.N. (2000). "Mesozoic birds of Mongolia and the former USSR". [W]: Benton, M.J., Shishkin, M.A, Unwin, D.M. & Kurichkin, E.N. (red.), "The Age of Dinosaurs in Russia and Mongolia", pp. 533–559
O'Connor, J.K., Zelenkov, N.V. (2013). "The phylogenetic position of Ambiortus: Comparison with other Mesozoic birds from Asia" Paleontological Journal. 47: 1270–1281. [1]
- ↑ Skocz do: 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
