Ampelognathus

Autor:

Michał Siedlecki

---

Ampelognathus (ampelognat)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA - Teksas (formacja Lewisville)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 96 Ma późna kreda (cenoman)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Cerapoda Ornithopoda ?Iguanodontia ?Rhabdodontomorpha
Holotyp Ampelognathus coheni. Źródło: Tykoski i in., 2023 [2]

Wstęp

Ampelognathus to rodzaj niewielkiego ornitopoda żyjącego na terenie dzisiejszych wschodnich Stanów Zjednoczonych na początku epoki późnej kredy. Jest jednym z nielicznych gatunków dinozaurów opisanych ze wschodniej części USA.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "winnicową szczękę" (od greckich wyrazów "ampelous" (winnica) oraz "gnathus" [szczęka]) i odnosi się do jeziora Grapevine Lake, w pobliżu którego znaleziono szczątki ampelognata. Epitet gatunkowy honoruje Murraya Cohena, odkrywcę skamieniałości tego zwierzęcia.

Materiał kopalny

Holotyp (DMNH 2021-05-02) to prawie kompletna lewa kość zębowa, z większością zębów.

Budowa i filogeneza

Rekonstrukcja. Autor: UnexpectedDinoLesson [1]

Ampelognat był najprawdopodobniej zbliżony budową do innych bazalnych ornitopodów tj. zefirozaur, czy konwolozaur. Jego cechą wyróżniającą była m.in. bardzo niewielka diastema lub jej brak, pomiędzy kościami przedzębową, a zębową oraz dość dużą ilością zębów w porównaniu z rozmiarem kości zębowej. Analiza filogenetyczna umieściła ten rodzaj jako takson siostrzany kladu obejmującego tescelozaura oraz iguanodonty. Wg Fonseci i współpracowników (2024) ampelognat był prawdopodobnie bazalnym członiem Rhabdodontomorpha.

Spis gatunków

Ampelognathus	Tykoski, Contreras i Noto, 2023
A. coheni	Tykoski, Contreras i Noto, 2023

Bibliografia

Fonseca, A.O., Reid, I.J., Venner, A., Duncan, R.J., Garcia, M.S., Müller, R.T. (2024). "A comprehensive phylogenetic analysis on early ornithischian evolution". Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). 2346577. [3]

Tykoski, R. S.; Contreras, D. L.; Noto, C. (2023-10-13). "The first small-bodied ornithopod dinosaur from the Lewisville Formation (middle Cenomanian) of Texas". Journal of Vertebrate Paleontology. [4]