Luanchuanraptor

Autor:	Maciej Ziegler, Marcin Szermański
Korekta:	Tomasz Sokołowski, Dawid Mazurek, Dawid Mika, Michał Siedlecki

---

Luanchuanraptor (luanczuanraptor)
Długość	1,8 m
Wysokość	49 cm (w biodrach)
Masa	11,8 kg
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Chiny - prowincja Henan (formacja Qiupa)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 72-66 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves Dromaeosauridae Eudromaeosauria Velociraptorinae
Rekonstrukcja przyżyciowa luanczuanraptora. Autor: Michael B. H. (Funkmonk). [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Elokalizacja formacji Qiupa.\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"lokalizacja formacji Qiupa.\n","link":"","lat":33.89999999999999857891452847979962825775146484375,"lon":111.7999999999999971578290569595992565155029296875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Luanchuanraptor to rodzaj małego dromeozauryda żyjącego na terenie obecnych Chin pod koniec okresu kredowego. Został opisany jako pierwszy azjatycki dromeozauryd znaleziony poza obszarem północno-wschodnich Chin i pustynią Gobi.

Etymologia

Nazwa oznacza "henańskiego rabusia z Luanchuan" i pochodzi od jednostek administracyjnych, na których obszarze znaleziono jego kości.

Materiał kopalny i budowa

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Okaz typowy luanczuanraptora. Autor zdjęcia: Kumiko. [1].

Holotyp (41HIII-0100) to niekompletna kość czołowa, 4 zęby (3 boczne i 1 z kości przedszczękowej), tylny kręg szyjny, przednie żebro szyjne, tylne żebro szyjne, pierwszy kręg grzbietowy, przednie żebro, 17 kręgów ogonowych (2 proksymalne, 2 środkowe, 13 dystalnych), szewrony (3 proksymalne, 1 środkowy, 2 dystalne szewrony), kość łopatkowo-krucza, kość ramieniowa, paliczek I-1 przedniej kończyny, niekompletny pazur przedniej kończyny, kości biodrowa i łonowa, trzon kości udowej, inne fragmentaryczne kości.

Luanczuanraptor był podobny do innych dromeozaurów, takich jak szri, czy welocyraptor. W odróżnieniu od nich miał bardziej usztywniony ogon oraz otwór w kości kruczej.

Systematyka

Zrekonstruowany szkielet luanczuanraptora. Uwagę zwracają niepoprawnie przekręcone kończyny przednie Autor zdjęcia: Kumiko. [2].

Luanczuanraptor zazwyczaj określany jest jako przedstawiciel welociraptorinów, m.in. jako takson siostrzany adazaura (Hartmann i in., 2019). Alternatywna propozycja co do pozycji tego maniraptora uwzględniała bycie członkiem Averaptora (grupy obejmującej awiale, unenlaginy, mikroraptoriny, anchiornisa i ksiaotingię) (Agnolín i Novas, 2013), jednak obecnie ta koncepcja została porzucona. Gregory Paul w swej książce (2024) sugeruje, że luanczuanraptor może być azjatyckim unenlaginem.

Środowisko

Luanczuanraptor był zapewne drapieżnikiem średniego szczebla w swoim ekosystemie. Prawdopodobnie polował na jaszczurki z rodzajów Tianyusaurus i Funiusaurus, ssaki (wieloguzkowca Yubaatar i deltateteriida (dalekiego krewnego dzisiejszych torbaczy) Lotheridium) oraz na małe dinozaury np. owiraptoryda julonga. Inne dinozaury z jego środowiska obejmowały ornitomimida kiupalonga, alwarezzauryda kiupanyka i nieokreślonego ankylozauryda. Drapieżnikiem szczytowym formacji Qiupa był znany z zębów tyranozauryd znany pod nazwą Tyrannosaurus luanchuanensis (zapewne będący tak naprawdę tarbozaurem).

Spis gatunków

Luanchuanraptor	Lü, Xu, Zhang, Ji, Jia, Hu, Zhang i Wu, 2007
L. henanensis	Lü, Xu, Zhang, Ji, Jia, Hu, Zhang i Wu, 2007

Bibliografia

Agnolín, F.L. & Novas, F.E. (2013) "Avian Ancestors: A Review of the Phylogenetic Relationships of the Theropods Unenlagiidae, Microraptoria, Anchiornis and Scansoriopterygidae" wyd. Springer, 1-105. [doi:10.1007/978-94-007-5637-3]

Hartman, S.; Mortimer, M.; Wahl, W. R.; Lomax, D. R.; Lippincott, J.; Lovelace, D. M. (2019). "A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight". PeerJ. 7: e7247. [4]

Lü, J.-C., Xu, L., Zhang, X.-L., Ji, Q., Jia, S.-H., Hu, W.-Y., Zhang, J.-M. & Wu, Y.-H. (2007) "New dromaeosaurid dinosaur from the Late Cretaceous Qiupa Formation of Luanchuan area, western Henan, China" Geological Bulletin of China, 26(7), 777-786.

Lü, J.-C., Xu, L., Zhang, X.-L., Pu, H. & Chang, H. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from Uppermost Cretaceous of Luanchuan, Henan Province of China" Society of Vertebrate Paleontology, 72nd Annual Meeting, Program and Abstracts Book, s. 130.

Paul, G.S. (2024) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.