Jainosaurus

Autorzy:	Korekta:
Marcin Szermański Krzysztof Przymus Mateusz Tałanda	Maciej Ziegler Karol Sabath Sebastian Oziemski

---

Jainosaurus (dżajnozaur)
Długość:	18-21,5 m
Masa:	15-18 t
Miejsce występowania:	Indie - stany Madhya Pradesh i Himachal Pradesh (formacja Lameta) Pakistan, Beludżystan (górna część formacji Pab - ogniwo Vitakri)
Czas występowania	71-66 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Eusauropoda Neosauropoda Macronaria Titanosauriformes Somphospondyli Titanosauria Nemegtosauridae / Saltasauridae
Rekonstrukcja szkieletu rapetozaura. Dżajnozaur mógł wyglądać podobnie. Autor: Scott Hartman [1].
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Lameta\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Lameta (strona nie istnieje)\"\u003ELameta\u003C/a\u003E, Bara Simla, stan Madhya Pradesh, \u003Ca href=\"/wiki/Indie\" class=\"mw-redirect\" title=\"Indie\"\u003EIndie\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EJainosaurus septentrionalis\u003C/i\u003E - \u003Ca href=\"/wiki/Lektotyp\" title=\"Lektotyp\"\u003Elektotyp\u003C/a\u003E i materia\u0142 przypisany.\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Lameta, Bara Simla, stan Madhya Pradesh, Indie|Jainosaurus septentrionalis - lektotyp i materia\u0142 przypisany.\n","link":"","lat":23.16870000000000118234311230480670928955078125,"lon":79.9723000000000041609382606111466884613037109375,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EChhota Simla, stan Himachal Pradesh, \u003Ca href=\"/wiki/Indie\" class=\"mw-redirect\" title=\"Indie\"\u003EIndie\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EJainosaurus\u003C/i\u003E cf. septentrionalis\u003Ci\u003E.\u003C/i\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Chhota Simla, stan Himachal Pradesh, Indie|Jainosaurus cf. septentrionalis.\n","link":"","lat":31.57989440000000058716977946460247039794921875,"lon":77.88251289999999471547198481857776641845703125,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EKinwa Kali Kakor - okaz sulaimanizaura, potencjalnego synonimu Jainosaurus\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Kinwa Kali Kakor - okaz sulaimanizaura, potencjalnego synonimu Jainosaurus\n","link":"","lat":29.699999999999999289457264239899814128875732421875,"lon":69.400000000000005684341886080801486968994140625,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Dżajnozaur był dość dużym zauropodem, żyjącym na terenie obecnych Indii i Pakistanu pod koniec kredy. Szacuje się, że dinozaur ten osiągał około 20 metrów długości oraz 6 wysokości, choć dane te nie są pewne z powodu fragmentarycznego szkieletu. Został pierwotnie opisany jako Antarctosaurus septentrionalis w 1933 roku. Należał do zaawansowanych tytanozaurów - grupy ostatnich zauropodów. Jainosaurus współwystępował z innym tytanozaurem, dziwacznym Isisaurus.

Lokalizacja odkryć

Pierwsze szczątki zostały odnalezione w "złożu zauropodów" mieszczącego się w niższej części "Mottled Nodular Limestone" (cętkowany wapień gruzłowy) formacji Lameta w Bara Simla, stan Madhya Pradesh (Indie). Formacja Lameta jest pokryta warstwą bazaltu pochodzącą z trapu dekańskiego. Jest datowana na mastrycht bazując na obecności takich skamieniałości przewodnich, jak kokolity (Salis i Sexena, 1998), magnetostratygrafii (Hansen i in., 2005) i na radiometrycznym datowaniu trapu dekańskiego (Courtillot i in., 1996; Allegre i in., 1999).

Wilson i in. (2011) donoszą też o szkielecie z Chhota Simla (stan Himachal Pradesh), wcześniej znany pod roboczą nazwą "Titanosaurus" sp.

W 2004 roku pojawiło się doniesienie o nowych zauropodach z Pakistanu (Beludżystan, formacja Pab), które zostały formalnie opisane dwa lata później. Część tamtych kości została opisana pod nazwami Khetranisaurus, Sulaimanisaurus i Pakisaurus w nowej rodzinie Pakisauridae. Zespół pod kierunkiem Wilsona podejrzewa, że to też są kości Jainosaurus. W tym czasie Indie i Pakistan tworzyły jeden ląd (Dekan) i Jainosaurus prawdopodobnie występował na całym tym obszarze.

Materiał kopalny

Tak samo jak jego oryginalnie wyglądający kuzyn, Isisaurus, dżajnozaur znany jest zarówno z materiałów czaszkowych, jak i pozaczaszkowych. Są to:

Lektotyp (GSI K27/497): częściowa mózgoczaszka, sklepienie czaszki i kość gnykowa (zaginiona).

Materiał przypisany: kręg szyjny (K20/317), 2 szewrony (GSI K24/494 i GSI K27/492), kość łuskowa, częściowa mózgoczaszka (ISI R162), fragmenty (28) trzonu żebra (GSI K20/326 i K27/425; obecnie zaginione), "płytka mostkowa" (GSI K20/647), obie łopatki (bez numeru katalogowego), prawa kość ramienna (bez numeru), kość promieniowa (GSI K27/490; obecnie zaginiona) i kość łokciowa (GSI K27/491; obecnie zaginiona) oraz osobnik z Chhota Simla.

Przypisana fragmentaryczna kość udowa (GSI K22/754) i druga kość ramienna (GSI bez numeru) zostały wyłączone z Jainosaurus, gdyż nie wykazywały jego cech (Wilson, 2009).

Pod nazwą Sulaimanisaurus gingerichi opisano kości ze stanowiska Kinwa Kali Kakor (Pakistan) i składające się na siedem fragmentarycznych kręgów ogonowych. Całość tworzyła jedno nagromadzenie i mogła pochodzić od jednego osobnika. Oprócz nich, sulaimanizaurowi przypisywano kości ze stanowisk Shalghara Kali Kakor i Mari Bohri. Malkani zidentyfikował te kości jako częściowo zachowane kręgi ogonowe, w tym trzy znalezione razem. Malkani nie wykluczał, że znalezione w tym regionie osteodermy również mogły do niego należeć.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "jaszczur Jaina". Honoruje tym samym hinduskiego paleontologa Sohana Lal Jaina.

Spis gatunków

Jainosaurus	Hunt, Lockley, Lucas i Meyer, 1995
= "Sulaimanisaurus"	Malkani, 2004
= Sulaimanisaurus	Malkani, 2006
J. septentrionalis	(von Huene i Matley, 1933) Hunt, Lockley, Lucas i Meyer, 1995
= "Antarctosaurus" septentrionalis	von Huene i Matley, 1933
= "Sulaimanisaurus gingerichi"	Malkani, 2004
= Sulaimanisaurus gingerichi	Malkani, 2006

Bibliografia

Holtz, T.R. Jr. 2012. Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages. [2]

Malkani, M.S. 2006. Biodiversity of saurischian dinosaurs from the latest Cretaceous Park of Pakistan. Journal of Applied and Emerging Sciences, t. 1, nr 3, str. 108-140.

Malkani, M.S. 2010. Osteoderms of Pakisauridae and Balochisauridae (Titanosauria, Sauropoda, Dinosauria) in Pakistan. Journal of Earth Science, t. 21, nr 1, str. 198-203.

Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.

Upchurch, P., Barrett, P.M., Dodson, P. 2004. Sauropoda. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press.

Wilson, J.A. 2002. Sauropod dinosaur phylogeny: critique and cladistic analysis. Zoological Journal of the Linnean Society, t. 136, str. 217–276.

Wilson, J.A., Upchurch, P. 2003. A revision of Titanosaurus (Dinosauria – Sauropoda), the first ‘Gondwanan’ dinosaur genus. Journal of Systematic Palaeontology, t. 1, str. 125–160.

Wilson, J.A. 2005. Redescription of the Mongolia Sauropod Nemegtosaurus mongoliensis, Nowinski (Dinosauria: Saurischia) and comments on Late Cretaceous Sauropod diversity. Journal of Systematic Palaeontology, t. 3, nr 3, str. 283–318. doi:10.1017/S1477201905001628

Wilson, J.A., D'Emic, M.D., Curry Rogers, K.A., Mohabey, D.M., Sen, S. 2009. Reassessment of Sauropod Dinosaur Jainosaurus (="Antarctosaurus") septentrionalis from the Upper Cretaceous of India. Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan, t. 32, nr 2, str. 17-40. [3]

Wilson, J.A., Barrett, P.M., Carrano, M.T. 2011. An associated partial skeleton of Jainosaurus cf. septentrionalis (Dinosauria: Sauropoda) from the Late Cretaceous of Chhota Simla, central India. Palaeontology, t. 54, nr 5, str. 981-998.