Titanomachya

Autor:

Kamil Kamiński

---

Titanomachya
Długość	ok. 6 m
Masa	5,8-9,8 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Argentyna - Chubut (formacja La Colonia)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 72-66 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Macronaria Somphospondyli Titanosauria Lithostrotia Saltasauroidea
Rekonstrukcja Titanomachya. Autor: UnexpectedDinoLesson [1]

Wstęp

Titanomachya to rodzaj niewielkiego zauropoda z grupy tytanozaurów żyjącego na terenie dzisiejszej Argentyny w czasie późnej kredy.

Etymologia

Nazwa rodzajowa nawiązuje do Tytanomachii z mitologii greckiej, a więc do walki bogów pod wodzą Zeusa z tytanami o władzę nad światem. W jej wyniku tytani zostali ostatecznie pokonani i strąceni do Tartaru. Titanomachya żyła w mastrychcie, krótko przed ostatecznym wymarciem tytanozaurów i pozostałych nieptasich dinozaurów. Jej nazwa zwiastuje więc zbliżający się upadek całej grupy. Epitet gatunkowy honoruje dr Olgę Gimenez, pierwszą kobietę, która badała dinozaury w prowincji Chubut w Argentynie.

Materiał kopalny

Holotyp (MPEF Pv 11547) to fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy, obejmujący tylny kręg grzbietowy, dwa szewrony, fragmenty żeber, 2 kawałki miednicy, lewą kość ramienną oraz większość tylnych kończyn bez stóp. Szczątki należały do osobnika dorosłego.

Budowa

Pomimo swojej nazwy, Titanomachya była stosunkowo niewielkim tytanozaurem, o masie nieprzekraczającej 10 t. Rozmiarami była zbliżona do Saltasaurus i Neuquensaurus, lecz prawdopodobnie była od nich cięższa. Ogólnym wyglądem Titanomachya nie odbiegała zapewne od reszty zaawansowanych tytanozaurów. Wykazywała unikalne cechy kości piętowej. Od swoich krewniaków różniła się także kombinacją cech budowy kręgów ogonowych i kończyn przednich.

Paleoekologia

Obszar formacji La Colonia reprezentuje środowisko nadbrzeżnych równin zalewowych i ujść rzek. Znaleziono tam szczątki abelizaurydów, hadrozaurydów i ankylozaurów, lecz poza Titanomachya, jedynym nazwanym nieptasim dinozaurem pozostaje doskonale znany miłośnikom paleontologii Carnotaurus. Oprócz dinozaurów żyły tam m.in. żółwie i ssaki.

Spis gatunków

Titanomachya	Perez-Moreno, Salgado, Carballido, Otero i Pol, 2024
T. gimenezi	Perez-Moreno, Salgado, Carballido, Otero i Pol, 2024

Bibliografia

Pérez-Moreno, A., Salgado, L., Carballido, J. L., Otero, A. & Pol, D. (2024). "A new titanosaur from the La Colonia Formation (Campanian-Maastrichtian), Chubut Province, Argentina". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology. doi:10.1080/08912963.2024.2332997