Uriash

Autor:	Stanisław Kopeć
Korekta:	Paweł Konarzewski

---

Uriash (uriasz)
Długość	ok. 9-12 m
Masa	5-8 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Rumunia - Basen Hateg (formacja Densus-Ciula)
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 ok. 72-70 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Macronaria Somphospondyli Titanosauria Lithostrotia
Tak mógł wyglądać Uriash. Autor: Ddinodan [2]

Wstęp

Uriash to rodzaj zauropoda żyjącego w kredzie na terenie dzisiejszej Ruminii. Uriasz był jednym z największych znanych późnokredowych tytanozaurów odnalezionych na obszarze Europy.

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od rumuńskiego słowa "uriaș". Odnosi się ona do gigantycznej humanoidalnej postaci z rumuńskiego folkloru, znanej dla nas pod nazwami takimi jak olbrzym czy gigant. Epitet gatunkowy kubici honoruje paleontologa i geologa Ottokára Kadicia, odkrywcę stanowisk kościonośnych, w tym szczątków bohatera opisu.

Materiał kopalny

Kość udowa holotypu Uriash. Źródło: Díez Díaz i in., 2025 [1].

Holotyp (znany również jako "Individual C") to cztery tylne kręgi ogonowe (SZTFH Ob.3090B, D, G, H - pierwotnie zebrano osiem kręgów, aczkolwiek cztery zaginęły); niekompletna prawa kość ramienna (SZTFH Ob.3104), niekompletna prawa kości udowej i jednego małego fragmentu lewej udowej (SZTFH Ob.3103) oraz lewa pierwsza kość śródstopia (SZTFH Ob.3095). Pierwotnie część z tych skamieniałości zostały przypisane zostało Magyarosaurus hungaricus (obecnie znanego jako Petrustitan hungaricus).

Budowa

Jak na tytanozaura z mastrychtu z rumuńskiej wyspy Hațeg, Uriash kadici był dość dużym zauropodem. Mógł mierzył około 11-12 metrów i ważyć 5-8 ton. Uriasz od pozostałych przedstawicieli Titanosauria różnił się szczegółami budowy kręgów ogonowych, kości ramiennej oraz udowej. Dwa pierwsze zachowane kręgi ogonowe były proceliczne. Pozostałe miały inną morfologię. W odróżnieniu od nich nie były proceliczne, lecz amficeliczne lub opistoceliczne. Kość udowa cechowała się przerośniętym czwartym krętarzem.

Spis gatunków

Uriash	Díez Díaz, Mannion, Csiki-Sava i Upchurch, 2025
U. kadici	Díez Díaz, Mannion, Csiki-Sava i Upchurch, 2025

Bibliografia

Díez Díaz, V., Mannion, P. D., Csiki-Sava, Z., & Upchurch, P. (2025). "Revision of Romanian sauropod dinosaurs reveals high titanosaur diversity and body-size disparity on the latest Cretaceous Haţeg Island, with implications for titanosaurian biogeography". Journal of Systematic Palaeontology. 23 (1). 2441516. doi:10.1080/14772019.2024.2441516.