Musankwa

Autor:

Michał Siedlecki

---

Musankwa (musankwa)
Masa	ok. 386 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Zimbabwe - jezioro Kariba (formacja Pebbly Arkose)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 210-209 Ma późny trias (noryk)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Massopoda
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Levi Martinez-Reza. [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Elokalizacja typowa formacji Pebbly Arkose (holotyp \u003Ci\u003EMusankwa\u003C/i\u003E)\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"lokalizacja typowa formacji Pebbly Arkose (holotyp Musankwa)\n","link":"","lat":-16.199999999999999289457264239899814128875732421875,"lon":30.300000000000000710542735760100185871124267578125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Musankwa to rodzaj wczesnego zauropodomorfa żyjącego na terenie dzisiejszego Zimbabwe w środku okresu późnego triasu. Jest czwartym dinozaurem opisanym z terenów tego państwa.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza z dialektu Tonga "chłopca miejącego wkrótce się ożenić". Upamiętnia on autobus nazwany "Musankwa", będący środkiem transportu, domem oraz mobilnym laboratorium podczas wykopalisk na terenie jeziora Kariba w 2017 i 2018 roku, a jego ekipa wspomagała badaczy logistycznie. Epitet gatunkowy oznacza "z rzeki Sanyati" (obecnie wpadająca do jeziora Kariba), co odnosi się do miejsca znalezienia szczątków tego dinozaura.

Materiał kopalny

Miejsce znalezienia szczątków musankwy, mapa sedymentologiczna stanowiska oraz zdjęcie szczątków jeszcze znajdujących się w skałach osadowych. Źródło: Barrett i in., 2024.[1]

Holotyp (NHMZ 2521) to częściowa prawa kończyna tylna, która składa się z całej kości udowej, k. piszczelowej, k. skokowej oraz stowarzyszonych z nimi niezidentyfikowanymi fragmentami kości. Do tego osobnika należała również tylna część k. strzałkowej, która uległa zniszczeniu podczas zebrania i preparacji szczątków musankwy. Okaz został znaleziony na stanowisku "Spurwing East Palaeosol" należącym do formacji Pebbly Arkose. Jego wiek szacuje się na noryk. Początkowo okaz ten został uznany za nieokreślonego archozauromorfa nie będącego dinozaurem (Sciscio i in., 2020).

Rekonstrukcja szkieletu musankwy. Okaz typowy Musankwa sanyatiensis. Źródło: Barrett i in., 2024. [https://doi.org/10.4202/app.01100.2023

Budowa i systematyka

Rekonstrukcja szkieletu musankwy. Autor: SlvrHwk.[2]

Musankwa była prawdopodobnie średnich rozmiarów zauropodomorfem, podobnym do riochazaura, czy euknemezaura. W przeciwieństwie do nich prawdopodobnie poruszała się na dwóch nogach i była od nich mniejsza. Od wspomnianych oraz od innych wczesnych zauropodomorfów szczegółami w budowie kończyny tylnej. Analiza filogenetyczna umieściła musankwę jako najbardziej bazalną przedstawicielkę Massopoda.

Spis gatunków

Musankwa	Barrett, Chapelle, Sciscio, Broderick, Zondo, Munyikwa i Choiniere, 2024
M. sanyatiensis	Barrett, Chapelle, Sciscio, Broderick, Zondo, Munyikwa i Choiniere, 2024

Bibliografia

Barrett, P.M.; Chapelle, K.E.J.; Sciscio, L.; Broderick, T.J.; Zondo, M.; Munyikwa, D.; Choiniere, J.N. "A new Late Triassic sauropodomorph dinosaur from the Mid-Zambezi Basin, Zimbabwe". Acta Palaeontologica Polonica. 69 (2): 227–241. [[4]].

Sciscio, L.; Viglietti, P.A.; Barrett, P.M.; Broderick, T.J.; Munyikwa, D.; Chapelle, K.E.J.; Dollman, K.N.; Edwards, S.F.; Zondo, M.; Choiniere, J.N. (2020). "Sedimentology and palaeontology of the Upper Karoo Group in the Mid-Zambezi Basin, Zimbabwe: new localities and their implications for interbasinal correlation". Geological Magazine. 158 (6): 1035–1058. [5]