Zupaysaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Zupaysaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 23: | Linia 24: | ||
| [[Argentyna]] - prowincja La Rioja | | [[Argentyna]] - prowincja La Rioja | ||
| − | <small>[[ | + | <small>(formacja [[Los Colorados]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 228-200 Ma | + | | 228-200 [[Ma]] |
| − | <small> | + | <small>[[późny trias]]</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 46: | Linia 47: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | Zupajzaur (''Zupaysaurus'') to monotypowy [[rodzaj]] | + | Zupajzaur (''Zupaysaurus'') to [[monotypowy]] [[rodzaj]] [[teropod]]a z późnego [[trias]]u Ameryki Południowej ([[Argentyna]]). Opisano tylko jeden [[gatunek]], ''Zupaysaurus rougieri'', na podstawie [[holotyp]]u PULR 076. |
| + | |||
| + | ==Materiał kopalmy== | ||
| + | [[Holotyp]] PULR 076 to jedyny znany okaz tego zwierzęcia. Składają się nań: czaszka z żuchwami (bez obu kości przedszczękowych), kilka kręgów ([[atlas|dźwigacz]], [[axis|obrotnik]] i inne kręgi szyjne; kręgi: grzbietowe, krzyżowe i dystalne ogonowe), lewa kość łopatkowo-krucza (bez łopatki), paliczki dłoni, dystalne części obu kości udowych, proksymalny koniec lewej kości promieniowej, dystalne części prawych kości: promieniowej i strzałkowej oraz kość skorowo-piętowa. | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| Linia 52: | Linia 56: | ||
==Stratygrafia i geografia== | ==Stratygrafia i geografia== | ||
| − | [[Holotyp]] został odnaleziony w osadach formacji Los Colorados w obrębie grupy Agua de la Pena. Wiek osadów tej formacji jest niepewny. W skałach tych odnaleziono też szczątki współczesnych zupajazaurowi zwierząt - zauropodomorfów ''[[Riojasaurus]]'', ''[[Coloradisaurus]]'' i ''[[Lessemsaurus]]''. Skamieniałości zupajzaura odkryto w Quebrada de los Jachaleros, siedem kilometrów na zachód od krajowej trasy nr 126, w prowincji La Rioja (północno-zachodnia [[Argentyna]]). | + | [[Holotyp]] został odnaleziony w osadach formacji [[Los Colorados]] w obrębie grupy Agua de la Pena. Wiek osadów tej formacji jest niepewny. W skałach tych odnaleziono też szczątki współczesnych zupajazaurowi zwierząt - zauropodomorfów ''[[Riojasaurus]]'', ''[[Coloradisaurus]]'' i ''[[Lessemsaurus]]''. Skamieniałości zupajzaura odkryto w Quebrada de los Jachaleros, siedem kilometrów na zachód od krajowej trasy nr 126, w prowincji La Rioja (północno-zachodnia [[Argentyna]]). |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa pochodzi od słowa z języka keczua - ''zupay'' - oznaczającego diabła i greckiego ''sauros'' - jaszczur). Epitet gatunkowy honoruje Guillerma Rougiera - kierownika ekspedycji, która odkryła [[holotyp]]. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Zupaysaurus'' | ! ''Zupaysaurus'' | ||
| − | | {{Kpt|[[Andrea Arcucci|Arcucci]] i [[Rodolfo Coria|Coria]]}}, [[2003]] | + | | {{Kpt|[[Andrea Arcucci|Arcucci]]}} i {{Kpt|[[Rodolfo Coria|Coria]]}}, [[2003]] |
|- | |- | ||
! ''Z. rougieri'' | ! ''Z. rougieri'' | ||
| − | | {{Kpt| | + | | {{Kpt|Arcucci}} i {{Kpt|Coria}}, 2003 |
|} | |} | ||
Wersja z 10:35, 15 sie 2013
| Autor: | Korekta: |
| Dawid Mazurek | Maciej Ziegler, Łukasz Czepiński, Marcin Szermański, Tomasz Sokołowski |
| Zupaysaurus (zupajzaur) | |
|---|---|
| Długość: | 4-6 m |
| Masa: | ? kg |
| Miejsce występowania: | Argentyna - prowincja La Rioja
(formacja Los Colorados) |
| Czas występowania | 228-200 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa zupajzaura. Autor: Luc Bailly [1] | |
Wstęp
Zupajzaur (Zupaysaurus) to monotypowy rodzaj teropoda z późnego triasu Ameryki Południowej (Argentyna). Opisano tylko jeden gatunek, Zupaysaurus rougieri, na podstawie holotypu PULR 076.
Materiał kopalmy
Holotyp PULR 076 to jedyny znany okaz tego zwierzęcia. Składają się nań: czaszka z żuchwami (bez obu kości przedszczękowych), kilka kręgów (dźwigacz, obrotnik i inne kręgi szyjne; kręgi: grzbietowe, krzyżowe i dystalne ogonowe), lewa kość łopatkowo-krucza (bez łopatki), paliczki dłoni, dystalne części obu kości udowych, proksymalny koniec lewej kości promieniowej, dystalne części prawych kości: promieniowej i strzałkowej oraz kość skorowo-piętowa.
Budowa
Sądząc z porównania z blisko spokrewnionymi gatunkami sprawnie biegał na tylnych kończynach, a chwytne dłonie i szczęki pełne zębów umożliwiały mu polowanie. Na czaszce znajdował się mały grzebień, prawdopodobnie o funkcji pokazowej. Do autapomorfii zupajzaura zaliczyć można między innymi: brzuszny brzeg szczękowo-jarzmowy kreślący kąt rozwarty w widoku bocznym, poziomą gałąź żuchwy z równoległymi brzusznymi i grzbietowymi brzegami, wycięcie na grzbietowym brzegu wstępującego wyrostka gałęzi żuchwy, wierzchołek goleni słabo rozwinięty, czy kość promieniową z bardzo głębokim i otwartym w tylnej części wycięciem dla tylnego wyrostka kości skokowej.
Stratygrafia i geografia
Holotyp został odnaleziony w osadach formacji Los Colorados w obrębie grupy Agua de la Pena. Wiek osadów tej formacji jest niepewny. W skałach tych odnaleziono też szczątki współczesnych zupajazaurowi zwierząt - zauropodomorfów Riojasaurus, Coloradisaurus i Lessemsaurus. Skamieniałości zupajzaura odkryto w Quebrada de los Jachaleros, siedem kilometrów na zachód od krajowej trasy nr 126, w prowincji La Rioja (północno-zachodnia Argentyna).
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi od słowa z języka keczua - zupay - oznaczającego diabła i greckiego sauros - jaszczur). Epitet gatunkowy honoruje Guillerma Rougiera - kierownika ekspedycji, która odkryła holotyp.
Spis gatunków
| Zupaysaurus | Arcucci i Coria, 2003 |
|---|---|
| Z. rougieri | Arcucci i Coria, 2003 |
Bibliografia
Ezcurra, M. D. 2007. The cranial anatomy of the coelophysoid theropod Zupaysaurus rougieri from the Upper Triassic of Argentina. Historical Biology 19 (2): 185 - 202.
Ezcurra, M. D. & C. Apaldetti (2012) "A robust sauropodomorph specimen from the Upper Triassic of Argentina and insights on the diversity of the Los Colorados Formation" Proceedings of the Geologists' Association. doi:10.1016/j.pgeola.2011.05.002
Ezcurra, M. D. & Novas, F. E. 2007. Phylogenetic relationships of the Triassic theropod Zupaysaurus rougieri from NW Argentina. Historical Biology 19 (1): 35 - 72.
Martinez, R.N., Sereno, P.C., Alcober, O.A., Colombi, C.E., Renne, P.R., Montañez, I.P. & Currie, B.S. (2011) "A basal dinosaur from the dawn of the dinosaur era in southwestern Pangaea" Science, 331, 206-210. doi: 10.1126/science.1198467
Nesbitt, S.J., Smith, N.D., Irmis, R.B., Turner, A.H., Downs, A. & Norell, M.A. (2009) "A complete skeleton of a Late Triassic saurischian and the early evolution of dinosaurs" Science, 326, 1530-1533.
Santi Malnis, P., Kent, D.V., Colombi, C.E. & Geuna, S.E.(2011) "Quebrada de la Sal magnetoestratigraphic section, Los Colorados Formación, Upper Triassic Ischigualasto-Villa Unión basin, Argentina" Latinmag Letters, 1(2), B15, 1-7. Proceedings Tandil, Argentina
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
