Pentaceratops

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Krzysztof Lichota, Marcin Szermański, Tomasz Sokołowski

---

Pentaceratops (pentaceratops)
Długość:	ok. 6 m (?do 6,8 m)
Masa:	ok. 2,5 t (?do 6,5 t)
Miejsce występowania:	USA - Nowy Meksyk (formacja Fruitland i formacja Kirkland)
Czas występowania	75-72,5 Ma późna kreda (późny kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ceratopsia Neoceratopia Coronosauria Ceratopsoidea Ceratopsidae Chasmosaurinae
Plik:Pentaceratops.jpg Rekonstrukcja przyżyciowa pentaceratopsa. Autor: Gregory S. Paul [1].

Wstęp

Pentaceratops to duży ceratops znaleziony (podobnie jak zdecydowana większość członków rodziny Ceratopsidae) w późnokredowych osadach z Ameryki Północnej. Pentaceratops prawdopodobnie był blisko spokrewniony z Utahceratops. Budową przypomina swoich krewnych - miał dwa długie rogi nad oczami i jeden krótki nad nosem. Jego kryza miała dwa duże otwory (okna) zmniejszające ciężar tej olbrzymiej ozdoby.

Plik:Pentaceratops1.jpg

Holotyp (z Osborn, 1923).

Holotyp (AMNH 6325) to czaszka. Przypisany materiał to kilkanaście osobników, w tym materiał pozaczaszkowy.

Wielki i znany okaz zaliczony do Pentaceratops (OMNH 10165) został w 2011 roku holotypem nowego ceratopsyda - Titanoceratops.

W 1930 roku Wiman opisał drugi gatunek - Pentaceratops fenestratus, który obecnie uznawany jest za młodszy synonim gatunku typowego - Pentaceratops sternbergi. Trzeci gatunek, opisany w 2014 roku Pentaceratops aquilonius, wskutek fragmentarycznego materiału został uznany za nomen dubium (Mallon i in., 2016).

Środowisko życia

Możliwe, że pentaceratops bronił się rogami przed takimi drapieżnikami, jak Daspletosaurus. Inne dinozaury żyjące w środowisku pentaceratopsa to drapieżny dromeozauryd Saurornitholestes, kaczodzioby lambeozauryn Parasaurolophus, grubogłowy Sphaerotholus i niewielki pancerny Nodocephalosaurus. Jak wszystkie ceratopsy, także pentaceratops był roślinożerny.

Etymologia

Pentaceratops znaczy "pięcioroga twarz". Epitet gatunkowy nadano na cześć Charlesa Hazeliusa Sternberga, amerykańskiego paleontologa, który odnalazł szczątki pentaceratopsa rok przed opisaniem ich przez Henry'ego Fairfielda Osborna. Epitet gatunkowy drugiego gatunku (który jest młodszym synonimem typowego P. sternbergi) - fenestratus - prawdopodobnie odnosi się do dużych okien (fenestrae) w kryzie.

Spis gatunków

Pentaceratops	Osborn, 1923
?= Titanoceratops	Longrich, 2011
Pentaceratops sternbergi	Osborn, 1923
= Pentaceratops fenestratus	Wiman, 1930
?= Titanoceratops ouranos	Longrich, 2011
Pentaceratops aquilonius	Longrich, 2014	(nomen dubium)