Agathaumas: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: |- | Marcin Szermański Maciej Ziegler |} </small> ---- {| class="wikitable" style="t...”) |
|||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
==Pozycja systematyczna== | ==Pozycja systematyczna== | ||
| − | Opisu rodzaju i gatunku typowego ''Agathaumas sylvestris'' dokonał jeden z najsłynniejszych paleontologów w dziejach, mianowicie Edward Drinker [[Cope]] w roku [[1872]] – wtedy też dokonano odkrycia jego szczątków. Ponieważ szkielet nie był kompletny i nie znano wówczas innych ceratopsów, uznał go początkowo za przedstawiciela hadrozaurów. Kolejne 2 gatunki (''A. milo'' i ''A. mortuarius'') [[Cope]] opisał już 2 lata później, natomiast pozostałe 4 są autorstwa innych paleontologów. Na podstawie tekstu i ilustracji z publikacji | + | Opisu rodzaju i gatunku typowego ''Agathaumas sylvestris'' dokonał jeden z najsłynniejszych paleontologów w dziejach, mianowicie Edward Drinker [[Cope]] w roku [[1872]] – wtedy też dokonano odkrycia jego szczątków. Ponieważ szkielet nie był kompletny i nie znano wówczas innych ceratopsów, uznał go początkowo za przedstawiciela hadrozaurów. Kolejne 2 gatunki (''A. milo'' i ''A. mortuarius'') [[Cope]] opisał już 2 lata później, natomiast pozostałe 4 są autorstwa innych paleontologów. Na podstawie tekstu i ilustracji z publikacji Hatchera i in. ([[1907]]) można stwierdzić, że kość krzyżowa ''Agathaumas'' ma bruzdę na wewnętrznej stronie, co jest synapomorfią [[Chasmosaurinae]] wg np. Dodsona i in. ([[2004]]) oraz Sampsona i in. ([[2010]]). |
| − | Problematyczna jest jego systematyka – wszystkie znane gatunki są albo ''[[nomen dubium]]'', albo synonimami innych ceratopsów – ''[[Monoclonius]] sphenocerus'' i ''[[Triceratops]]''. Szczątki ''A. mil''o przypisuje się nawet do dinozaura należącego nie do ceratopsów, a hadrozaurydów – ''[[Thespesius]] occidentalis''. Biorąc pod uwagę to, że gatunki triceratopsa są rozdzielone czasowo i że być może innych ceratopsydów już nie było, to szczątki gatunku typowego ''A. sylvestris'' prawie na pewno reprezentują któryś z gatunków ''[[Triceratops]]''. ''Agathaumas'' zapewne wciąż będzie pomijany, ale gdyby któryś z paleontologów zaczął tej nazwy znów używać, to zapewne wpłynęła by petycja do [[ICZN]] (International Commission on Zoological Nomenclature), by uznać ''[[Triceratops]]'' za ''[[nomen conservandum]]'' (nazwa zachowana mimo braku pierwszeństwa czasowego) a ''Agathaumas'' za ''[[nomen rejectum]]'' (nazwa odrzucona mimo pierwszeństwa czasowego). [[Cope]] chciał za wszelką cenę unieważnienia nazwy rodziny [[Ceratopsidae]], gdyż ''[[Ceratops]]'' został opisany przez | + | Problematyczna jest jego systematyka – wszystkie znane gatunki są albo ''[[nomen dubium]]'', albo synonimami innych ceratopsów – ''[[Monoclonius]] sphenocerus'' i ''[[Triceratops]]''. Szczątki ''A. mil''o przypisuje się nawet do dinozaura należącego nie do ceratopsów, a hadrozaurydów – ''[[Thespesius]] occidentalis''. Biorąc pod uwagę to, że gatunki triceratopsa są rozdzielone czasowo i że być może innych ceratopsydów już nie było, to szczątki gatunku typowego ''A. sylvestris'' prawie na pewno reprezentują któryś z gatunków ''[[Triceratops]]''. ''Agathaumas'' zapewne wciąż będzie pomijany, ale gdyby któryś z paleontologów zaczął tej nazwy znów używać, to zapewne wpłynęła by petycja do [[ICZN]] (International Commission on Zoological Nomenclature), by uznać ''[[Triceratops]]'' za ''[[nomen conservandum]]'' (nazwa zachowana mimo braku pierwszeństwa czasowego) a ''Agathaumas'' za ''[[nomen rejectum]]'' (nazwa odrzucona mimo pierwszeństwa czasowego). [[Cope]] chciał za wszelką cenę unieważnienia nazwy rodziny [[Ceratopsidae]], gdyż ''[[Ceratops]]'' został opisany przez Marsha dopiero w [[1888]] roku i uznać ją za synonim [[Agathaumidae]]. Niestety dla niego przegrał tę jedną z wielu batalii w słynnej "wojnie o kości" ze swym odwiecznym rywalem, ponieważ ustanowił swoją wersję nazwy rodziny rok po ustanowieniu [[Ceratopsidae]] przez Marsha. W rezultacie to [[Agathaumidae]] jest młodszym synonimem [[Ceratopsidae]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Wersja z 07:11, 29 wrz 2011
| Autor: |
| Marcin Szermański |
| Agathaumas | |
|---|---|
| Długość: | ok. 9 m |
| Masa: | 4-10 t |
| Miejsce występowania: | formacja Lance |
| Czas występowania | 69-65,5 Ma
(późny mastrycht) |
| Systematyka | Dinosauria |
| |
Wstęp
Agathaumas to pierwszy opisany przedstawiciel ceratopsów. Niestety, w przeciwieństwie do innych pierwszych znanych nauce przedstawicieli innych grup dinozaurów (jak np. Megalosaurus z teropodów, Iguanodon z ornitopodów) nie jest tak medialny. Co więcej, jest bardzo słabo poznany ze względu na skąpy materiał kopalny nieposiadający cech diagnostycznych – stąd też posiada on status nomen dubium (takson nieważny).
Materiał kopalny
Gatunek typowy Agathaumas sylvestris opisano jedynie na podstawie 16 kręgów (w tym kość krzyżowa, kręgi ogonowe i grzbietowe), kilku(nastu?) żeber, kości łonowych i innych elementów miednicy (Hatcher i in., 1907).
Rozmiary
Wg obliczeń naukowców ceratops ten miał osiągać ok. 9 metrów długości i masę mieszczącą się w przedziale 4-10 ton, a więc w momencie jego odnalezienia i opisania był najdłuższym znanym zwierzęciem lądowym (większy Cetiosaurus był wówczas uznawany za zwierzę wodne). Pod względem hipotetycznej masy ustępował jedynie ogromnym trąbowcom: Deinotherium giganteum i Mammuthus imperator.
Pozycja systematyczna
Opisu rodzaju i gatunku typowego Agathaumas sylvestris dokonał jeden z najsłynniejszych paleontologów w dziejach, mianowicie Edward Drinker Cope w roku 1872 – wtedy też dokonano odkrycia jego szczątków. Ponieważ szkielet nie był kompletny i nie znano wówczas innych ceratopsów, uznał go początkowo za przedstawiciela hadrozaurów. Kolejne 2 gatunki (A. milo i A. mortuarius) Cope opisał już 2 lata później, natomiast pozostałe 4 są autorstwa innych paleontologów. Na podstawie tekstu i ilustracji z publikacji Hatchera i in. (1907) można stwierdzić, że kość krzyżowa Agathaumas ma bruzdę na wewnętrznej stronie, co jest synapomorfią Chasmosaurinae wg np. Dodsona i in. (2004) oraz Sampsona i in. (2010). Problematyczna jest jego systematyka – wszystkie znane gatunki są albo nomen dubium, albo synonimami innych ceratopsów – Monoclonius sphenocerus i Triceratops. Szczątki A. milo przypisuje się nawet do dinozaura należącego nie do ceratopsów, a hadrozaurydów – Thespesius occidentalis. Biorąc pod uwagę to, że gatunki triceratopsa są rozdzielone czasowo i że być może innych ceratopsydów już nie było, to szczątki gatunku typowego A. sylvestris prawie na pewno reprezentują któryś z gatunków Triceratops. Agathaumas zapewne wciąż będzie pomijany, ale gdyby któryś z paleontologów zaczął tej nazwy znów używać, to zapewne wpłynęła by petycja do ICZN (International Commission on Zoological Nomenclature), by uznać Triceratops za nomen conservandum (nazwa zachowana mimo braku pierwszeństwa czasowego) a Agathaumas za nomen rejectum (nazwa odrzucona mimo pierwszeństwa czasowego). Cope chciał za wszelką cenę unieważnienia nazwy rodziny Ceratopsidae, gdyż Ceratops został opisany przez Marsha dopiero w 1888 roku i uznać ją za synonim Agathaumidae. Niestety dla niego przegrał tę jedną z wielu batalii w słynnej "wojnie o kości" ze swym odwiecznym rywalem, ponieważ ustanowił swoją wersję nazwy rodziny rok po ustanowieniu Ceratopsidae przez Marsha. W rezultacie to Agathaumidae jest młodszym synonimem Ceratopsidae.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Agathaumas pochodzi z dwu greckich słów: αγαν (duży) i θαυμα (cud/zdumienie). Można więc ją przetłumaczyć jako "duży cud" i prawdopodobnie odnosi się do rozmiarów zwierzęcia, które ówcześnie było największym znanym nauce zwierzęciem lądowym.
Spis gatunków
| Agathaumas | Cope, 1872 | (nomen dubium) |
| A. sylvestris | Cope, 1872 | (nomen dubium) |
| A. milo | Cope, 1874 | = Thespesius occidentalis |
| A. mortuarius | Cope, 1874 / Hay, 1902 | (nomen dubium) = Triceratops horridus |
| A. flabellatus | Marsh, 1889 / Scott, 1900 | = Triceratops horridus |
| A. sphenocerus | Cope, 1890 | (nomen dubium) = Monoclonius sphenocerus |
| A. monoclonius | Breihaupt, 1994 | (nomen dubium) = Monoclonius sphenocerus |
Bibliografia
1. Dodson P., Forster C.A. & Sampson S.D (2004) "Ceratopsidae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 494-513.
2. Hatcher J. B., Marsh O. C. & Lull R. S. (1907) "The Ceratopsia" US Geological Survey Monograph, 49, 1-300.
3. Sampson S.D., Loewe, M.A., Farke A.A., Roberts E.M., Forster C.A. & Smith J.A. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5(9): e12292. doi:10.1371/journal.pone.0012292
