Agnosphitys: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Agnosphitys''}} | {{DISPLAYTITLE:''Agnosphitys''}} | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | {{Opis | ||
| + | |Autor = [[Łukasz Czepiński]], [[Mateusz Tałanda]] | ||
| + | |Korekta = [[Sebastian Oziemski]], [[Marcin Szermański]], [[Dawid Mazurek]],[[Szymon Jagusztyn]] | ||
| + | |nazwa = ''Agnosphitys'' (agnosfit) | ||
| + | |długość = 0,4 m<ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.</ref> | ||
| + | |wysokość = 0,1 m<ref name="Molina-Larramendi"></ref> | ||
| + | |masa = 0,05 kg<ref name="Molina-Larramendi"></ref> | ||
| + | |dieta = prawdopodobnie wszystkożerny | ||
| + | |miejsce = [[Wielka Brytania]] - Avon, Anglia | ||
<small>(kamieniołom Cromhall)</small> | <small>(kamieniołom Cromhall)</small> | ||
| − | | | + | |czas ={{Występowanie|210|200}} |
| − | + | <small>późny [[trias]]/ wczesna [[jura]] ([[noryk]]/[[retyk]]/[[hettang]])</small> | |
| − | | | + | |systematyka = |
| − | <small>późny [[trias]] ([[noryk]]/[[retyk]])</small> | + | [[Archosauria]] |
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Dinosauromorpha]] | [[Dinosauromorpha]] | ||
| Linia 39: | Linia 21: | ||
?[[Silesauridae]] | ?[[Silesauridae]] | ||
| − | | | + | |grafika =Terrestrisuchus i Agnosphitys.JPG |
| − | + | |podpis =Porównanie zębów terrestrizucha (po lewej) i agnosfita (po prawej). Skala 1 mm.<br />Źródło: Fraser i in., 2002. | |
| − | + | |PorównanieGrupa = Silesauridae | |
| − | | | + | |PorównanieDługość = 0.4 |
| − | + | |mapa =<display_points type="terrain" zoom=4> | |
| − | | | + | 51.6° N, 2.4° W~kamieniołom Cromhall |
| − | | | ||
| − | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| − | 51.6° N, 2.4° W~kamieniołom Cromhall | ||
</display_points> | </display_points> | ||
| − | + | }} | |
== Wstęp == | == Wstęp == | ||
'''''Agnosphitys'' (agnosfit)''' to przedstawiciel [[Dinosauromorpha|dinozauromorfów]], być może należący do [[Silesauridae|silezaurydów]]. | '''''Agnosphitys'' (agnosfit)''' to przedstawiciel [[Dinosauromorpha|dinozauromorfów]], być może należący do [[Silesauridae|silezaurydów]]. | ||
| Linia 56: | Linia 35: | ||
[[Plik:Agnosphitys.JPG|250px|thumb|right|Rysunek kości biodrowej (holotypu) agnosfita. bf - ''brevis fossa'', ac - panewka stawu biodrowego. Zmodyfikowano z: Langer i in, 2013.]] | [[Plik:Agnosphitys.JPG|250px|thumb|right|Rysunek kości biodrowej (holotypu) agnosfita. bf - ''brevis fossa'', ac - panewka stawu biodrowego. Zmodyfikowano z: Langer i in, 2013.]] | ||
| − | [[Holotyp]] VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w 1990 roku. Materiał przypisany (z tej samej warstwy): niekompletna lewa kość szczękowa, lewa i prawa kość skokowa, prawie kompletna prawa kość ramieniowa i izolowany ząb. Wszystkie okazy zostały znalezione w jednej szczelinie krasowej w kamieniołomie Cromhall w Anglii. Najprawdopodobniej pochodzą one z późnego [[trias]]u ([[noryk]] - [[retyk]]), czyli z około 210-200 milionów lat. | + | [[Holotyp]] VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w [[1990]] roku. Materiał przypisany (z tej samej warstwy): niekompletna lewa kość szczękowa, lewa i prawa kość skokowa, prawie kompletna prawa kość ramieniowa i izolowany ząb. Wszystkie okazy zostały znalezione w jednej szczelinie krasowej w kamieniołomie Cromhall w Anglii. Najprawdopodobniej pochodzą one z późnego [[trias]]u ([[noryk]] - [[retyk]]), czyli z około 210-200 milionów lat. |
| − | + | [[Plik:Agnosphitys cromhallensis2 copia.jpg|250px|thumb|right|Rekonstrukcja agnosfita Autor:Karkemish]] | |
== Opis == | == Opis == | ||
| − | ''Agnosphitys'' to [[rodzaj]] [[Dinosauriformes|dinozauriforma]] o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden [[gatunek]] - ''A. cromhallensis'', opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. Wiemy więc niewiele na temat jego budowy i pokrewieństw z dinozaurami. Kość biodrowa ma wklęsłą brzuszną krawędź panewki, co może świadczyć za otworem jak u dinozaurów. Są jednak tylko dwa przyczepy na [[kręg]] | + | ''Agnosphitys'' to [[rodzaj]] [[Dinosauriformes|dinozauriforma]] o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden [[gatunek]] - ''A. cromhallensis'', opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. Wiemy więc niewiele na temat jego budowy i pokrewieństw z dinozaurami. Kość biodrowa ma wklęsłą brzuszną krawędź panewki, co może świadczyć za otworem jak u dinozaurów. Kość biodrowa ma nie w pełni perforowaną panewkę biodrową (otworu w który wchodzi główka kości udowej). Kość skokowa ma charakterystyczny dla zaawansowanych form wyrostek wstępujący. Są jednak tylko dwa przyczepy na [[kręg]]ach krzyżowych, co jest z kolei cechą prymitywną. W gruncie rzeczy zebrany materiał kopalny może być chimerą - zgrupowaniem kości różnych zwierząt (np. kość szczękowa może należeć do [[Theropoda|teropoda]]). Jeżeli nie należy do dinozaurów(zakładając, że silezaurydy nie należą do [[Ornithischia|ptasiomiedniczych]]), to jest najmłodszym przedstawicielem prymitywnych dinozauriformów na świecie. |
== Paleoekologia == | == Paleoekologia == | ||
| − | Agnosfit miał ostre, zakrzywione zęby z serracjami jak drapieżnik (podobne do [[Lewisuchus|lewizucha]] i [[Marasuchus|marazucha]]). Polował prawdopodobnie na niewielkie zwierzęta np. sfenodonty. Sam mógł padać ofiarą rauizuchów i ''Terrestrisuchus''. | + | Agnosfit miał ostre, zakrzywione zęby z serracjami jak drapieżnik (podobne do [[Lewisuchus|lewizucha]] i [[Marasuchus|marazucha]]). Polował prawdopodobnie na niewielkie zwierzęta np. sfenodonty i wczesne ssaki, mógł być wszystkożerny. Sam mógł padać ofiarą rauizuchów, [[Coelophysoidea|celofyzoidów]] i ''Terrestrisuchus''. Mimo iż nie ma pewności co do wieku osobnika, jeśli byłby dojrzały, mógłby być przykładem karłowatości wyspowej, która mogła być dosyć częsta na archipelagu krasowych wysp Avon. Zobacz więcej: [[Avon Fissure Fill]] |
| − | |||
== Etymologia == | == Etymologia == | ||
Nazwa rodzajowa ''Agnosphitys'' to zapewne omyłkowo przekręcone przez autorów słowo ''Agnostiphys'' znaczące "nieznany" lub "niepewny" i odnosi się do jego pozycji systematycznej. Obie te nazwy pojawiają się w opisie, ale formalnie ta błędna jest ważna. Nazwa gatunkowa odnosi się do miejsca znalezienia. | Nazwa rodzajowa ''Agnosphitys'' to zapewne omyłkowo przekręcone przez autorów słowo ''Agnostiphys'' znaczące "nieznany" lub "niepewny" i odnosi się do jego pozycji systematycznej. Obie te nazwy pojawiają się w opisie, ale formalnie ta błędna jest ważna. Nazwa gatunkowa odnosi się do miejsca znalezienia. | ||
| Linia 81: | Linia 59: | ||
Langer M.C., Nesbitt S.J., Bittencourt J.S. i R.B. Irmis. 2013. Non-dinosaurian Dinosauromorpha. W: Nesbitt S.J., Desojo J.B. i R.B. Irmis (red.) Anatomy, Phylogeny and Palaeobiology of Early Archosaurs and their Kin. Geological Society, London, Special Publications, t. 379, str. 157-186. | Langer M.C., Nesbitt S.J., Bittencourt J.S. i R.B. Irmis. 2013. Non-dinosaurian Dinosauromorpha. W: Nesbitt S.J., Desojo J.B. i R.B. Irmis (red.) Anatomy, Phylogeny and Palaeobiology of Early Archosaurs and their Kin. Geological Society, London, Special Publications, t. 379, str. 157-186. | ||
| + | <references/> | ||
</small> | </small> | ||
Wersja z 23:59, 20 paź 2023
| Autor: | Łukasz Czepiński, Mateusz Tałanda |
| Korekta: | Sebastian Oziemski, Marcin Szermański, Dawid Mazurek,Szymon Jagusztyn |
| Agnosphitys (agnosfit) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 0,4 m[1] | ||||
| Wysokość | 0,1 m[1] | ||||
| Masa | 0,05 kg[1] | ||||
| Dieta | prawdopodobnie wszystkożerny | ||||
| Miejsce | Wielka Brytania - Avon, Anglia
(kamieniołom Cromhall) | ||||
| Czas | |||||
| Systematyka | Archosauria | ||||
 Porównanie zębów terrestrizucha (po lewej) i agnosfita (po prawej). Skala 1 mm. Źródło: Fraser i in., 2002.
Porównanie wielkości Agnosphitys i człowieka. | |||||
| Mapa znalezisk | |||||
Wczytywanie mapy…
| |||||
Wstęp
Agnosphitys (agnosfit) to przedstawiciel dinozauromorfów, być może należący do silezaurydów.
Materiał kopalny
Holotyp VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w 1990 roku. Materiał przypisany (z tej samej warstwy): niekompletna lewa kość szczękowa, lewa i prawa kość skokowa, prawie kompletna prawa kość ramieniowa i izolowany ząb. Wszystkie okazy zostały znalezione w jednej szczelinie krasowej w kamieniołomie Cromhall w Anglii. Najprawdopodobniej pochodzą one z późnego triasu (noryk - retyk), czyli z około 210-200 milionów lat.
Opis
Agnosphitys to rodzaj dinozauriforma o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden gatunek - A. cromhallensis, opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. Wiemy więc niewiele na temat jego budowy i pokrewieństw z dinozaurami. Kość biodrowa ma wklęsłą brzuszną krawędź panewki, co może świadczyć za otworem jak u dinozaurów. Kość biodrowa ma nie w pełni perforowaną panewkę biodrową (otworu w który wchodzi główka kości udowej). Kość skokowa ma charakterystyczny dla zaawansowanych form wyrostek wstępujący. Są jednak tylko dwa przyczepy na kręgach krzyżowych, co jest z kolei cechą prymitywną. W gruncie rzeczy zebrany materiał kopalny może być chimerą - zgrupowaniem kości różnych zwierząt (np. kość szczękowa może należeć do teropoda). Jeżeli nie należy do dinozaurów(zakładając, że silezaurydy nie należą do ptasiomiedniczych), to jest najmłodszym przedstawicielem prymitywnych dinozauriformów na świecie.
Paleoekologia
Agnosfit miał ostre, zakrzywione zęby z serracjami jak drapieżnik (podobne do lewizucha i marazucha). Polował prawdopodobnie na niewielkie zwierzęta np. sfenodonty i wczesne ssaki, mógł być wszystkożerny. Sam mógł padać ofiarą rauizuchów, celofyzoidów i Terrestrisuchus. Mimo iż nie ma pewności co do wieku osobnika, jeśli byłby dojrzały, mógłby być przykładem karłowatości wyspowej, która mogła być dosyć częsta na archipelagu krasowych wysp Avon. Zobacz więcej: Avon Fissure Fill
Etymologia
Nazwa rodzajowa Agnosphitys to zapewne omyłkowo przekręcone przez autorów słowo Agnostiphys znaczące "nieznany" lub "niepewny" i odnosi się do jego pozycji systematycznej. Obie te nazwy pojawiają się w opisie, ale formalnie ta błędna jest ważna. Nazwa gatunkowa odnosi się do miejsca znalezienia.
Spis gatunków
| Agnosphitys | Fraser, Padian, Walkden i Davis, 2002 |
| Agnosphitys cromhallensis | Fraser, Padian, Walkden i Davis, 2002 |
Bibliografia
Fraser N.C., Padian K., Walkden G.M. i A.L.M. Davis. 2002. Basal dinosauriform remains from Britain and the diagnosis of the Dinosauria. Palaeontology, t. 45, nr 1, str. 79-95.
Langer M.C., Nesbitt S.J., Bittencourt J.S. i R.B. Irmis. 2013. Non-dinosaurian Dinosauromorpha. W: Nesbitt S.J., Desojo J.B. i R.B. Irmis (red.) Anatomy, Phylogeny and Palaeobiology of Early Archosaurs and their Kin. Geological Society, London, Special Publications, t. 379, str. 157-186.
