Potamornis

Autor:

Michał Siedlecki

---

Potamornis (potamornis)
Długość	64 cm
Masa	2,2 kg
Dieta	rybożerny
Miejsce	USA - Wyoming i Montana (formacje Lance i Hell Creek)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 67-65? Ma późna kreda - paleocen? (późny mastrycht - wczesny dan?)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Avialae Pygostylia Ornithothoraces Ornithuromorpha Ornithurae Hesperornithiformes Hesperornithidae
Zrekonstruowana czaszka potamornisa. Holotyp zaznaczony na biało, szare elementy czaszki bazowane na hesperornisie. Autor: Skye McDavid. [1]

Wstęp

Potamornis to rodzaj nurkującego nielotnego ptaka z grupy Hesperornithiformes. Żył na terenie obecnych zachodnich Stanów Zjednoczonych Ameryki pod koniec ery mezozoicznej.

Materiał kopalny

Holotyp (UCMP 73103) to izolowana kość kwadratowa znaleziona w pokładach mastrychckiej formacji Lance. Z tej formacji do tego gatunku może należeć również tarsometatarsus przechowywany w kolekcji paleontologicznej Uniwersytetu Nebraskiego oraz AMNH 22002 - bliższa część kości kruczej (oznaczonej jako "Lancian Ornithurinae D") (Longrich, Tokaryk i Field, 2011).

Materiał przypisany z formacji Hell Creek obejmuje dwa tarsometatarsus (UCMP 117605 i UCMP 13355, ten drugi znany również jako "Lancian Hesperornithiform A") , bliższa część k. kruczej (UCMP 187207, znany również jako wspomniany już "Lancian Ornithurine D") (Longrich, Tokaryk i Field, 2011), oraz inne szczątki znajdujące się w kolekcji Muzeum Paleontologicznego Uniwersytetu Kalifornijskiego: dalsza część tarsometatarsus (UCMP 159207), kość udowa (UCMP 159208), tibiotarsus (UCMP 174715), tarsometatarsus (UCMP 187203), kręg grzbietowy (UCMP 174718) i dwa inne kręgi (UCMP 187205 i UCMP 187206).

Niestety, cały wspomniany materiał przypisany nie pokrywa się z okazem typowym Potamornis skutchi, stąd ich przypisanie jako szczątki tego gatunku jest niepewne i tymczasowe. Możliwe, że materiał z Hell Creek należy do Brodavis baileyi. Co ciekawe, okazy UCMP 187205, UCMP 187206 i UCMP 159207 prawdopodobnie pochodzą z danu (najwcześniejsze piętro ery kenozoicznej), co może oznaczać, że jeśli te szczątki należą do tego gatunku, to potamornis przeżył wymieranie kredowe. Wg zespołu Longricha (2011) szczątki oznaczone jako "Lancian Ornithurine D" są bliższe ichtiornisowi (są jego taksonem siostrzanym).

Budowa

Najprawdopodobniej potamornis przypominał inne hesperornitiformy, takie jak hesperornis, baptornis, czy fumikolis. Różnił się od nich szczegółami w budowie kości kwadratowej. Niestety fragmentaryczność jego materiału kopalnego utrudnia porównanie jego budowy z jego krewniakami.

Etymologia

Nazwa rodzajowa z greki oznacza "rzecznego ptaka", co odnosi się do środowiska w jakim żył ten ptak. Epitet gatunkowy upamiętnia dr Alexandra Skutcha, słynnego ornitologa.

Spis gatunków

Potamornis	Elżanowski, Paul i Stidham, 2001
P. skutchi	Elżanowski, Paul i Stidham, 2001

Bibliografia

Elzanowski, A., Paul, G. S. & Stidham, T. A. (2001). "An avian quadrate from the Late Cretaceous Lance Formation of Wyoming", Journal of Vertebrate Paleontology 20(4): 712-719

Ford, T (online) [2]

Longrich, N.R., Tokaryk,T. & Field,D.J. (2011). "Mass extinction of birds at the Cretaceous-Paleogene (K-Pg) boundary. Proceedings of the National Academy of Sciences". 108(37), 15253-15257. [3]

Motimer, M. (online) https://theropoddatabase.com/Ornithuromorpha.htm#Potamornisskutchi