Apsaravis: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę " Opis w trakcie tworzenia. {{DISPLAYTITLE: ''Apsaravis''}} {{Opis |Autor = Michał Siedlecki |Korekta = |nazwa = ''Apsaravis'' |długość = 20,5 cm<ref name="Molin...") |
m |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE: ''Apsaravis''}} | {{DISPLAYTITLE: ''Apsaravis''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
| Linia 11: | Linia 10: | ||
|miejsce = [[Mongolia]] - Ajmak Południowogobiski | |miejsce = [[Mongolia]] - Ajmak Południowogobiski | ||
<small>([[formacja]] [[Djadochta]] - Ukhaa Tolgod)</small> | <small>([[formacja]] [[Djadochta]] - Ukhaa Tolgod)</small> | ||
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|83.6|72.1}} |
| − | ok. | + | ok. 83,6-72,1 [[Ma]]<br> |
| − | <small>[[późna kreda]] ( | + | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> |
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| Linia 42: | Linia 41: | ||
Nazwa rodzajowa oznacza "ptaka apsarę". Nawiązuje ona do uskrzydlonych kochanek z hinduskiej mitologii i buddyzmu. Epitet gatunkowy nawiązuje do stanowiska Ukhaa Tolgod formacji [[Djadochta]], w którego pokładach znaleziono szczątki tego [[Avialae|awiala]]. | Nazwa rodzajowa oznacza "ptaka apsarę". Nawiązuje ona do uskrzydlonych kochanek z hinduskiej mitologii i buddyzmu. Epitet gatunkowy nawiązuje do stanowiska Ukhaa Tolgod formacji [[Djadochta]], w którego pokładach znaleziono szczątki tego [[Avialae|awiala]]. | ||
| + | ==Materiał kopalny i budowa== | ||
| + | [[Holotyp]] (IGM 100/1017) to fragmentaryczny szkielet obejmujący częściową kość jarzmową, tylną część czaszki, pierścień sklerotyczny, fragmentaryczną żuchwę, 12 kręgów szyjnych, 6 kręgów grzbietowych, częściowe żebra grzbietowe, ''[[synsacrum]]'', 5 kręgów ogonowych, częściowy [[pygostyl]], obie łopatki, k. krucze, przednią część mostka, obie k. ramieniowe, k. promieniowe, k. łokciowe, k. łódeczkowato-księżycowe, k. grochowatą, niekompletne śródręcza, paliczek kończyny przedniej II-1, obie k. biodrowe, k. łonowe (z czego z jednej tylko bliższa część), k. kulszowe, przednie części k. udowych, dalsze części ''[[tibiotarsus|tibiotarsi]]'', oba ''[[tarsometatarsus|tarsometatarsi]]'', paliczki II-1, II-2, pazur palca stopy II, paliczki III-1 (z czego z jednego tylko bliższa część), III2 i III-3, pazury palców stopy III, paliczki IV-1 i IV-2, paliczek IV-3, pazur palca stopy IV, kilka paliczków stopy oraz skostniałe ścięgna. | ||
| + | |||
| + | Budową apsarawis zapewne przypominał swego bliskiego krewniaka [[Ambiortus|ambiorta]]. Od innych ptaków różnił się szczegółami budowy k. śródstopia II, hakowato wygiętą kością zębową oraz detalami w budowie kończyn. | ||
| + | |||
| + | ==Środowisko== | ||
| + | Apsarawis to jeden z niewielu ptaków, o których wiemy, że żyły w suchym, pustynnym środowisku. Oprócz niej w pokładach stanowiska Ukhaa Tolgod znaleziono mnóstwo innych zwierząt: liczne jaszczurki, takie jak krewniacy dzisiejszych scynków (m.in. ''Slavoia'' i ''Globaura''), heloderm (''Gobiderma'' i ''Estesia''), waranów (np: ''Telmasaurus'' i ''Ovoo''), czy legwanów ( w tym' ''Temujinia'' i ''Saichangurvel''), krokodylomorfy z rodzaju ''Shamosuchus'', zróżnicowane ssaki obejmujące wieloguzkowce (m.in. ''Catopsbaatar'', ''Nemegtbaatar'', ''Chulsanbaatar'' i ''Djadochtaterium'') oraz przedstawicieli Theria - ''Deltatheridium'', ''Kennalestes'', ''Hyotheridium'' i ''Ukhaatherium'' oraz żółwi z rodzaju ''Zangerlia''. Dinozaury znalezione w tym stanowisku obejmują [[Ankylosauridae|ankylozaurydy]] - [[Minotaurasaurus|minotaurazaura]] i [[Pinacosaurus|pinakozaura]], nienazwanego [[Protoceratopsidae|protoceratopsyda]], [[Ornithomimosauria|ornitomimozaury]], [[Dromaeosauridae|dromeozaurydy]] - [[Tsaagan|tsaagana]], [[Velociraptor|welocyraptora]] i [[Halszkaraptor|halszkaraptora]], [[Troodontidae|troodontydy]], takie jak [[Almas|almas]], [[Byronosaurus|byronozaur]] i [[Saurornithoides|zaurornitoid]], [[Oviraptorosauria|owiraptorozaury]] - [[Citipati|citipati]] i [[Khaan|kaana]] oraz [[Enantiornithes|enantiornisa]] [[Gobipteryx|gobipteryksa]]. | ||
Wersja z 21:39, 5 mar 2024
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Apsaravis | |
|---|---|
| Długość | 20,5 cm[1] |
| Wysokość | 12 cm (w biodrach) [1] |
| Masa | 265 g [1] |
| Dieta | nieznana |
| Miejsce | Mongolia - Ajmak Południowogobiski |
| Czas |
ok. 83,6-72,1 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Apsaravis to rodzaj niewielkiego euornita żyjącego na terenie dzisiejszej Pustyni Gobi w Mongolii pod koniec epoki późnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "ptaka apsarę". Nawiązuje ona do uskrzydlonych kochanek z hinduskiej mitologii i buddyzmu. Epitet gatunkowy nawiązuje do stanowiska Ukhaa Tolgod formacji Djadochta, w którego pokładach znaleziono szczątki tego awiala.
Materiał kopalny i budowa
Holotyp (IGM 100/1017) to fragmentaryczny szkielet obejmujący częściową kość jarzmową, tylną część czaszki, pierścień sklerotyczny, fragmentaryczną żuchwę, 12 kręgów szyjnych, 6 kręgów grzbietowych, częściowe żebra grzbietowe, synsacrum, 5 kręgów ogonowych, częściowy pygostyl, obie łopatki, k. krucze, przednią część mostka, obie k. ramieniowe, k. promieniowe, k. łokciowe, k. łódeczkowato-księżycowe, k. grochowatą, niekompletne śródręcza, paliczek kończyny przedniej II-1, obie k. biodrowe, k. łonowe (z czego z jednej tylko bliższa część), k. kulszowe, przednie części k. udowych, dalsze części tibiotarsi, oba tarsometatarsi, paliczki II-1, II-2, pazur palca stopy II, paliczki III-1 (z czego z jednego tylko bliższa część), III2 i III-3, pazury palców stopy III, paliczki IV-1 i IV-2, paliczek IV-3, pazur palca stopy IV, kilka paliczków stopy oraz skostniałe ścięgna.
Budową apsarawis zapewne przypominał swego bliskiego krewniaka ambiorta. Od innych ptaków różnił się szczegółami budowy k. śródstopia II, hakowato wygiętą kością zębową oraz detalami w budowie kończyn.
Środowisko
Apsarawis to jeden z niewielu ptaków, o których wiemy, że żyły w suchym, pustynnym środowisku. Oprócz niej w pokładach stanowiska Ukhaa Tolgod znaleziono mnóstwo innych zwierząt: liczne jaszczurki, takie jak krewniacy dzisiejszych scynków (m.in. Slavoia i Globaura), heloderm (Gobiderma i Estesia), waranów (np: Telmasaurus i Ovoo), czy legwanów ( w tym' Temujinia i Saichangurvel), krokodylomorfy z rodzaju Shamosuchus, zróżnicowane ssaki obejmujące wieloguzkowce (m.in. Catopsbaatar, Nemegtbaatar, Chulsanbaatar i Djadochtaterium) oraz przedstawicieli Theria - Deltatheridium, Kennalestes, Hyotheridium i Ukhaatherium oraz żółwi z rodzaju Zangerlia. Dinozaury znalezione w tym stanowisku obejmują ankylozaurydy - minotaurazaura i pinakozaura, nienazwanego protoceratopsyda, ornitomimozaury, dromeozaurydy - tsaagana, welocyraptora i halszkaraptora, troodontydy, takie jak almas, byronozaur i zaurornitoid, owiraptorozaury - citipati i kaana oraz enantiornisa gobipteryksa.
Spis gatunków
| Apsaravis | Norell i Clarke, 2001 |
| A. ukhaana | Norell i Szablon:Clarke, 2001 |
Bibliografia
Norell, M. A., Clarke, J. A. (2001). "Fossil that fills a critical gap in avian evolution". Nature Vol. 409 11 January 2001 pp.181-184.
