Cedrorestes

Do sprawdzenia (ważność).

Autor:	Michał Siedlecki
Korekta:	Paweł Konarzewski

---

Cedrorestes (cedrorest)
Długość	ok. 6 m*
Masa	ok. 850 kg*
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA - Utah (formacja Cedar Mountain, górne warstwy ogniwa Yellow Cat)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 139-134,6 Ma wczesna kreda (walanżyn)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Styracosterna
Rekonstrukcja Hippodraco. Cedrorest mógł wyglądać podobnie. Autor: Lukas Panzarin.

Wstęp

Cedrorestes był rodzajem dużego iguanodonta żyjącego na terenie obecnych Stanów Zjednoczonych w epoce wczesnej kredy.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Cedrorestes oznacza "mieszkaniec góry cedrowej" (od greckich słów cedrus (cedr), oros (góra) i -etes [mieszkaniec]) co odnosi się do nazwy formacji geologicznej, w której odnaleziono jego szczątki. Epitet gatunkowy odnosi się zaś do Michaela Crichtona, amerykańskiego pisarza, autora licznych thrillerów i technothrillerów, w tym "Parku Jurajskiego".

Odkrycie szczątków i materiał kopalny

Lewa kość biodrowa z holotypu cedroresta (DMHN 47994). Autor: Andrew T. McDonald, James I. Kirkland, Donald D. DeBlieux, Scott K. Madsen, Jennifer Cavin, Andrew R. C. Milner, Lukas Panzarin[1].

Pozostałości cedroresta zostały odkryte w 2001 roku na terenie formacji Cedar Mountain w stanie Utah (Carpenter i in., 2002). Opisane zostały sześć lat później. Holotyp cedroresta (DMNH 47994) to fragmenty kilku żeber, zrośnięta kość krzyżowa, lewa kość biodrowa, fragment prawej kości biodrowej, prawa kość piszczelowa, prawa trzecia kość śródstopia oraz skostniałe ścięgna. Od innych dinozaurów, wyróżnia się, m.in. budową kości biodrowej, która zawiera mozaikę cech, charakterystycznych dla iguanodontów oraz hadrozaurydów (McDonald i in., 2010).

Budowa i tryb życia

Cedrorest był zapewne typowym przedstawicielem kladu Iguanodontia, czyli dużym roślinożercą, zdolnym do poruszania się na dwóch lub na czterech kończynach. Prawdopodobnie miał muskulaturę kończyn podobną do tej występującej u hadrozaurydów, jednak opisania ich dokładnego funkcjonowania są potrzebne kolejne szczątki tego dinozaura.

Systematyka i ważność taksonu

Cedrorest początkowo był uznawany za przedstawiciela rodziny hadrozaurydów, jednakże obecnie uznaje się go za bardziej bazalną formę, należącą do kladu Styracosterna (Pole, 2022). W 2007 roku Kirkland i Madsen uznali cedroresta za młodszy synonim innego iguanodonta z rodzaju Planicoxa, opisanego sześć lat wcześniej i znalezionego w tej samej formacji co Cedrorestes. Argumentem za synonimizacją tych dwóch rodzajów dinozaurów jest budowa ich kości biodrowych, bardziej rozwinięta u cedroresta, niż u planikoksy, której okaz jest młodocianym osobnikiem, co miało się wiązać ze zmianami w rozwoju dojrzewającej planikoksy. Jednak rok później, propozycję tą odrzucono, gdy stwierdzono, że u obu znanych okazów Planicoxa występuje cecha charakterystyczna dla nich, a nieobecna u cedroresta. McDonald i inni (2010) zwracają uwagę na problematyczność cech diagnostycznych Cedrorestes oraz ukazują podobieństwo cech budowy kości biodrowej opisanego w tej publikacji iguanodonta z rodzaju Iguanacolossus do kości biodrowej cedroresta, jednak uznają ważność tego taksonu.

Paleoekologia

Cedrorest współżył m.in. z rybami dwudysznymi, spokrewnionymi z dzisiejszym rogozębem australijskim, żółwiami oraz innymi dinozaurami, takimi jak brachiozauryd Cedarosaurus, nodozauryd Gastonia burgeri, innym styrakosternem Hippodraco, wczesnymi terizinozaurami Falcarius i Martharaptor, czy jeden z największych dromeozaurydów Utahraptor. Wg Paula (2016), cedrorest mógł żyć w otwartych lub nadrzecznych lasach lub terenach o krótkiej porze wilgotnej lub w środowiskach przypominających dzisiejsze stepy i prerie, z obszarami zalewowymi.

Spis gatunków

Cedrorestes	Gilpin, DiCroce i Carpenter, 2007	? nomen dubium
C. crichtoni	Gilpin, DiCroce i Carpenter, 2007	? nomen dubium

Bibliografia

Carpenter, K., T. DiCroce, D. Gilpin, B. Kinneer, F. Sanders, and V. Tidwell. (2002). "Origins of the Early and "Middle" Cretaceous dionosaurs of North America: Implications for plate tectonics." Proceedings of the International Symposium on New Concepts in Global Tectonics, pp. 289-308.

Gilpin, D., DiCroce, T., Carpenter, K. (2007). "A possible new basal hadrosaur from the Lower Cretaceous Cedar Mountain Formation of Eastern Utah" w : carpenter, K. (red.) "Horns and Beaks: Ceratopsian and Ornithopod Dinosaurs", Bloomington and Indianapolis : Indiana University Press, str. 79-89 doi:10.2307/j.ctt1zxz1md.10

Kirkland, J.I. & Madsen, S. K. (2007). "The Lower Cretaceous Cedar Mountain Formation, eastern Utah: the view up an always interesting learning curve". Geological Society of America Field Trip Guidebook. Utah Geological Association Publication, 35

McDonald, T., Andrew; Kirkland, I., James; DeBleiux, D., Donald; Madsen, K., Scott; Cavin, Jennifer; Milner; R., C., Andrew, Panzarin, Lukas (2010). "New Basal Iguanodonts from the Cedar Mountain Formation of Utah and the Evolution of Thumb-Spiked Dinosaurs" PLoS ONE, 5(11): e14075. doi:10.1371/journal.pone.0014075

Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs (2^nd Edition)". Princeton Univerity Press.

Poole, K. (2022). "Phylogeny of iguanodontian dinosaurs and the evolution of quadrupedality". Palaeontologia Electronica, 25(3), 1-65. [[2]]

• wymiary podane za https://dinoanimals.com/dinosaurdatabase/cedrorestes-crichtoni/