Angolatitan: Różnice pomiędzy wersjami
(→Spis gatunków) |
m |
||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Do sprawdzenia. | ||
| + | |||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Angolatitan''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 25: | Linia 28: | ||
| [[Angola]] | | [[Angola]] | ||
| − | <small>("warstwy Tadi", "[[ | + | <small>("warstwy Tadi", "formacja [[Itombe]]")</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | ok. 90 Ma | + | | ok. 90 [[Ma]] |
<small>późna [[kreda]] (późny [[turon]])</small> | <small>późna [[kreda]] (późny [[turon]])</small> | ||
| Linia 50: | Linia 53: | ||
[[Somphospondyli]] | [[Somphospondyli]] | ||
| + | |||
| + | ? [[Titanosauria]] (??? [[Laurasiformes]]) | ||
| + | |||
| + | ? [[Andesauroidea]] / ?? [[Lithostrotia]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik: | + | | colspan=2 |[[Plik:Quetecsaurus.jpg|400px|]] |
| − | <small> | + | <small>Rekonstrukcja przyżyciowa ''[[Quetecsaurus]]'' - być może ''Angolatitan'' wyglądał podobnie. |
| + | |||
| + | [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Quetecsaurus.jpg Autor: Danny Cicchetti]</small> | ||
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Angolatitan'' to rodzaj zauropoda z grupy tytanozaurokształtnych, którego skamieniałości odnaleziono na terenach dzisiejszej południowo-zachodniej Afryki ([[Angola]]). | + | ''Angolatitan'' to [[rodzaj]] zauropoda z grupy tytanozaurokształtnych, którego skamieniałości odnaleziono na terenach dzisiejszej południowo-zachodniej Afryki ([[Angola]]). |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 62: | Linia 71: | ||
==Lokalizacja i pozycja systematyczna== | ==Lokalizacja i pozycja systematyczna== | ||
| − | + | Angolatytan jest nie tylko pierwszym znanym dinozaurem z Angoli, a także pierwszym znanym zwierzęciem lądowym z okresu kredy, jakiego odkryli paleontolodzy na terenie tego kraju. Żył jakieś 90 milionów lat temu (piętro [[turon]]), kiedy to wśród zauropodów istniała wyraźna dominacja [[takson]]ów z grupy tytanozaurów i ich krewniaków. ''Angolatitan'' wg [[Octávio Mateus|Mateusa]] i in. ([[2011]]) nie należy do tej grupy, jest natomiast jedynym znanym [[bazalny]]m przedstawicielem [[klad]]u [[Somphospondyli]] z czasu późnej kredy, przez co można go uznać reliktem wobec współczesnych mu form zauropodów. Z kolei [[Michael D'Emic]] ([[2012]]) uważa go za [[zaawansowany|zaawansowanego]] przedstawiciela tytanozaurów - członka [[klad]]u [[Lithostrotia]], przy czym niechcący zniekształca nazwę [[rodzaj]]ową na "Angolotitan". Wg analiz Manniona i in. (2013), jest to przedstawiciel [[Andesauroidea]]) (wg bardziej wiarygodnych metod - LCDM i LCSM z implied weighting) albo przedstawiciel [[Laurasiformes]] w kladzie siostrzanym do [[Euhelopodidae]] (zawierającym [[Lithostrotia]]), mieszczący się blisko podstawy tego kladu (LSCM) - podobny wynik uzyskano w opartej na tej ostaniej analizie Li i in. (2014), w której zabrakło ''[[Tastavinsaurus]]'' (wg wszystkich tych analiz bliskim krewnym ''Angolatitan'' jest ''[[Chubutisaurus]]'' i raczej nie jest reliktem). | |
| + | |||
| + | Jego szczątki odkryto w tzw. "warstwach Tadi", których miąższość wynosi ok. 50 m. W ich złożach znajdywano wcześniej jedynie przedstawicieli fauny morskiej, takich jak prarekiny, amonity, mozazaury, czy plezjozaury. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Angolatitan'' znaczy "tytan z Angoli". Z kolei epitet gatunkowy ''adamastor'' został został zaczerpnięty z imienia mitologicznego wodnego giganta – Adamastora – znanego z opowieści portugalskich żeglarzy i żyjącego wg nich w południowym Atlantyku. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Angolatitan'' | ! ''Angolatitan'' | ||
| − | | [[Mateus]], [[Jacobs]], [[Schulp]], [[Polcyn]], [[Tavares]], [[Neto]], [[Morais]] i [[Antunes]], [[2011]] | + | | {{Kpt|[[Octávio Mateus|Mateus]], [[Louis Jacobs|Jacobs]], [[Anne Schulp|Schulp]], [[Michael Polcyn|Polcyn]], [[Tatiana Tavares|Tavares]], [[André Neto|Neto]], [[Maria Morais|Morais]]}} i {{Kpt|[[Miguel Antunes|Antunes]]}}, [[2011]] |
| + | |- | ||
| + | | = "Angolotitan" | ||
| + | | {{Kpt|[[Michael D'Emic|D'Emic]]}}, [[2012]] | ||
| + | | ''[[nomen nudum]]'' | ||
|- | |- | ||
! ''A. adamastor'' | ! ''A. adamastor'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Mateus, Jacobs, Schulp, Polcyn, Tavares, Neto, Morais}} i {{Kpt|Antunes}}, 2011 |
| + | |- | ||
| + | | = "Angolotitan adamastor" | ||
| + | | {{Kpt|D'Emic}}, 2012 | ||
| + | | ''[[nomen nudum]]'' | ||
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | + | D'Emic, M. (2012) "The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs" Zoological Journal of the Linnean Society, 166, 624-671 [[doi:10.1111/j.1096-3642.2012.00853.x]] | |
| + | |||
| + | Li, L.-G., Li, D.-Q., You, H.-L. & Dodson, P. (2014) "A New Titanosaurian Sauropod from the Hekou Group (Lower Cretaceous) of the Lanzhou-Minhe Basin, Gansu Province, China" PLoS ONE, 9(1), e85979. [[doi:10.1371/journal.pone.0085979]] | ||
| + | |||
| + | Mannion, P.D., Upchurch, P., Barnes, R.N. & Mateus, O. (2013) "Osteology of the Late Jurassic Portuguese sauropod dinosaur Lusotitan atalaiensis (Macronaria) and the evolutionary history of basal titanosauriforms" Zoological Journal of the Linnean Society, 168(1), 98–206. [[doi:10.1111/zoj.12029]] | ||
| + | |||
| + | Mateus, O., Jacobs, L.L., Schulp, A.S., Polcyn, M.J., Tavares, T.S., Neto, A.B., Morais, M.L. and Antunes, M.T. (2011) "Angolatitan adamastor, a new sauropod dinosaur and the first record from Angola" Anais da Academia Brasileira de Ciencias, 83(1), 1-13. | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 92: | Linia 117: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Turon]] | [[Kategoria:Turon]] | ||
| + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 21:43, 21 lip 2024
Do sprawdzenia.
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Angolatitan (angolatytan) | |
|---|---|
| Długość: | ? m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | Angola
("warstwy Tadi", "formacja Itombe") |
| Czas występowania | ok. 90 Ma |
| Systematyka | Dinosauria
? Titanosauria (??? Laurasiformes) ? Andesauroidea / ?? Lithostrotia |
Rekonstrukcja przyżyciowa Quetecsaurus - być może Angolatitan wyglądał podobnie. | |
Wstęp
Angolatitan to rodzaj zauropoda z grupy tytanozaurokształtnych, którego skamieniałości odnaleziono na terenach dzisiejszej południowo-zachodniej Afryki (Angola).
Materiał kopalny
Niekompletna prawa przednia kończyna, na którą składają się kości: łopatkowa (bez tylnego końca i proksymalnej części; 950 mm), ramieniowa (1100 mm), łokciowa (690 mm), promieniowa (630 mm), śródręcza I (300 mm), III (309 mm) i IV (285 mm).
Lokalizacja i pozycja systematyczna
Angolatytan jest nie tylko pierwszym znanym dinozaurem z Angoli, a także pierwszym znanym zwierzęciem lądowym z okresu kredy, jakiego odkryli paleontolodzy na terenie tego kraju. Żył jakieś 90 milionów lat temu (piętro turon), kiedy to wśród zauropodów istniała wyraźna dominacja taksonów z grupy tytanozaurów i ich krewniaków. Angolatitan wg Mateusa i in. (2011) nie należy do tej grupy, jest natomiast jedynym znanym bazalnym przedstawicielem kladu Somphospondyli z czasu późnej kredy, przez co można go uznać reliktem wobec współczesnych mu form zauropodów. Z kolei Michael D'Emic (2012) uważa go za zaawansowanego przedstawiciela tytanozaurów - członka kladu Lithostrotia, przy czym niechcący zniekształca nazwę rodzajową na "Angolotitan". Wg analiz Manniona i in. (2013), jest to przedstawiciel Andesauroidea) (wg bardziej wiarygodnych metod - LCDM i LCSM z implied weighting) albo przedstawiciel Laurasiformes w kladzie siostrzanym do Euhelopodidae (zawierającym Lithostrotia), mieszczący się blisko podstawy tego kladu (LSCM) - podobny wynik uzyskano w opartej na tej ostaniej analizie Li i in. (2014), w której zabrakło Tastavinsaurus (wg wszystkich tych analiz bliskim krewnym Angolatitan jest Chubutisaurus i raczej nie jest reliktem).
Jego szczątki odkryto w tzw. "warstwach Tadi", których miąższość wynosi ok. 50 m. W ich złożach znajdywano wcześniej jedynie przedstawicieli fauny morskiej, takich jak prarekiny, amonity, mozazaury, czy plezjozaury.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Angolatitan znaczy "tytan z Angoli". Z kolei epitet gatunkowy adamastor został został zaczerpnięty z imienia mitologicznego wodnego giganta – Adamastora – znanego z opowieści portugalskich żeglarzy i żyjącego wg nich w południowym Atlantyku.
Spis gatunków
| Angolatitan | Mateus, Jacobs, Schulp, Polcyn, Tavares, Neto, Morais i Antunes, 2011 | |
|---|---|---|
| = "Angolotitan" | D'Emic, 2012 | nomen nudum |
| A. adamastor | Mateus, Jacobs, Schulp, Polcyn, Tavares, Neto, Morais i Antunes, 2011 | |
| = "Angolotitan adamastor" | D'Emic, 2012 | nomen nudum |
Bibliografia
D'Emic, M. (2012) "The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs" Zoological Journal of the Linnean Society, 166, 624-671 doi:10.1111/j.1096-3642.2012.00853.x
Li, L.-G., Li, D.-Q., You, H.-L. & Dodson, P. (2014) "A New Titanosaurian Sauropod from the Hekou Group (Lower Cretaceous) of the Lanzhou-Minhe Basin, Gansu Province, China" PLoS ONE, 9(1), e85979. doi:10.1371/journal.pone.0085979
Mannion, P.D., Upchurch, P., Barnes, R.N. & Mateus, O. (2013) "Osteology of the Late Jurassic Portuguese sauropod dinosaur Lusotitan atalaiensis (Macronaria) and the evolutionary history of basal titanosauriforms" Zoological Journal of the Linnean Society, 168(1), 98–206. doi:10.1111/zoj.12029
Mateus, O., Jacobs, L.L., Schulp, A.S., Polcyn, M.J., Tavares, T.S., Neto, A.B., Morais, M.L. and Antunes, M.T. (2011) "Angolatitan adamastor, a new sauropod dinosaur and the first record from Angola" Anais da Academia Brasileira de Ciencias, 83(1), 1-13.
