Tazoudasaurus

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Tomasz Sokołowski Dawid Mazurek Adrian Tkocz

---

Tazoudasaurus (tazoudazaur)
Długość:	9,5-11 m
Masa:	ok. 3,5-8 t
Miejsce występowania:	Maroko - prowincja Warzazat (serie kontynentalne Toundoute)
Czas występowania	183-175 Ma wczesna jura (toark)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Gravisauria ? Vulcanodontidae
Rekonstrukcja głowy Tazoudasaurus. [1]

Wstęp

Tazoudasaurus to rodzaj wczesnojurajskiego zauropoda spokrewnionego z rodzajem Vulcanodon. Odnaleziono go w Górach Atlas w Maroku. Do rodzaju Tazoudasaurus należą niemal kompletne (brakuje niektórych elementów czaszki) i najlepiej zachowane szczątki wczesnojurajskiego zauropoda. Jak wszystkie zauropody, Tazoudasaurus był roślinożerny. Do opisania jego kompletnej osteologii słabo znany był wczesny etap rozwoju grupy Sauropoda. Naukowcy mogli tylko przypuszczać, jakie zmiany zachodziły między bazalnymi zauropodami, jak Antetonitrus, Gongxianosaurus i Isanosaurus a bardziej zaawansowanymi zauropodami. Kluczowe zmiany nastąpiły w budowie kręgów, czaszki oraz kończyn, szczególnie stóp. Artykułowane kompletne stopy tego zwierzęcia dostarczyły wielu informacji o ewolucji wczesnych zauropodów. Dotychczas znano jedynie w miarę dobrze budowę stóp u bazalnego Shunosaurus i bardziej zaawansowanego Omeisaurus.

Budowa

Długi na ok. 10 metrów tazoudazaur miał wiele prymitywnych cech charakterystycznych dla prozauropodów - jego zęby są łopatkowego kształtu i są ząbkowane. Ponadto żuchwa nie posiada jeszcze spojenia, które jest cechą bardziej zaawansowanych zauropodów. Zęby noszą ślady w kształcie litery "V", co zostało zinterpretowane jako przesłanka tezy głoszącej, że dinozaur ten przeżuwał pokarm, a nie połykał od razu części roślin. Szyja była długa i elastyczna, jej przeciwwagę stanowił długi ogon.

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od lokalizacji znaleziska - Tazouda, nazwa gatunkowa to zlatynizowana wersja arabskiego słowa oznaczającego tyle co "nieznaczny, skromny" i odnosi się do niewielkich, jak na zauropoda, rozmiarów zwierzęcia.

Materiał kopalny

Znaleziono szczątki przynajmniej dziesięciu osobników w różnym wieku w jednym miejscu. Według Allaina i Aquesbi'ego zwierzęta te prawdopodobnie tworzyły jedno stado. Głównym wrogiem tazoudazaurów był zapewne teropod Berberosaurus, odnaleziony w tej samej lokalizacji.

Holotyp to: lewa żuchwa (CPSGM To1-275); lewa kość zaoczodołowa (CPSGM To1); prawa kość kwadratowa (CPSGM To1); ząb (CPSGM To1-20); trzy połączone kręgi grzbietowe (CPSGM To1-38.); dystalny szewron (CPSGM To1-129); prawa kość łonowa (CPSGM To1-103); prawa kość skokowa (CPSGM To1-31); pazur (CPSGM To1-114); druga lewa kość śródstopia (CPSGM To1-265).

Kolejny materiał, opisany w 2008 roku to: niekompletna kość czołowa i ciemieniowa, kość łuskowa, nadpotyliczna, Exoccipital-opisthotic, kolejna żuchwa, czyli: kość zębowa, kość kątowa, kość płatowa, kość kątowa górna, kość przedstawowa oraz zęby. Z szkieletu pozaczaszkowego odnaleziono i opisano także: kręgi szyjne, grzbietowe, ogonowe wraz z szewronami oraz niemal kompletne kości kończyn i pasów: barkowego i miednicznego.

Później opisano też kolejne szczątki, m.in. kości czaszki.

Pozycja systematyczna

W 2008 roku przeprowadzono analizę filogenetyczną wczesnych zauropodów. Potwierdzono bliskie pokrewieństwo Tazoudasaurus i Vulcanodon. Monofiletyczność Vulcanodontidae została utwierdzona pięcioma cechami. Nazwano także nowy klad - Gravisauria, który obejmuje wulkanodontydy i euzauropody, oraz ich najmłodszego wspólnego przodka i wszystkich jego potomków. Analiza z 2012 r. wskazała, że Tazoudasaurus jest taksonem siostrzanym Spinophorosaurus i oba są bardziej zaawansowane od Vulcanodon.

Spis gatunków

Tazoudasaurus	Allain, Aquesbi, Dejax, Meyer, Monbaron, Richir, Rochdy, Russell i Taquet, 2004
T. naimi	Allain, Aquesbi, Dejax, Meyer, Monbaron, Richir, Rochdy, Russell i Taquet, 2004

Bibliografia

Allain R. & Aquesbi N. (2008) "Anatomy and Phylogenetic relationship of Tazoudasaurus naimi (Dinosauria, Sauropoda) from the late early Jurassic of Morocco" Geodiversitas 30 (2), 345-424.

Nair, J.P. & Salisbury, S.W. (2012) "New anatomical information on Rhoetosaurus brownei Longman, 1926, a gravisaurian sauropodomorph dinosaur from the Middle Jurassic of Queensland, Australia" Journal of Vertebrate Paleontology, 32(2), 369-394. doi:10.1080/02724634.2012.622324

Peyer K. & Allain R. (2010) "A reconstruction of Tazoudasaurus naimi (Dinosauria, Sauropoda) from the late Early Jurassic of Morocco" Historical Biology 22 (1-3), 134-141. doi:10.1080/08912960903562317.

http://en.wikipedia.org/wiki/Tazoudasaurus

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford