Shunosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(drobne) |
|||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 168-161 Ma | + | | (?171,6-) 168-161 Ma |
| − | <small>środkowa [[jura]] ([[baton]] - [[kelowej]])</small> | + | <small>środkowa [[jura]] (?[[bajos]] i/lub [[baton]] - [[kelowej]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 55: | Linia 55: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Shunosaurus'' to dość prymitywny zauropod żyjący w środkowej jurze na terenie obecnych Chin. Najbardziej wyjątkową cechą tego dinozaura był ogon zakończony niezwykłą maczugą. Szunozaur dzielił swoje środowisko z wieloma dinozaurami. Był w nim na tyle charakterystycznym zwierzęciem, że nazywa się czasem ten ekosystem "fauną ''Shunosaurus''". Najbardziej znani przedstawiciele tej fauny to [[zauropod]]y ''[[Omeisaurus]]'', [[stegozaur]]y ''[[Huayangosaurus]]'' i drapieżne [[tetanur]]y ''[[Gasosaurus]]''. | + | ''Shunosaurus'' to dość prymitywny zauropod żyjący w środkowej jurze na terenie obecnych Chin. Najbardziej wyjątkową cechą tego dinozaura był ogon zakończony niezwykłą maczugą. Szunozaur dzielił swoje środowisko z wieloma dinozaurami. Był w nim na tyle charakterystycznym zwierzęciem, że nazywa się czasem ten ekosystem "fauną ''Shunosaurus''". Najbardziej znani przedstawiciele tej fauny to [[zauropod]]y ''[[Omeisaurus]]'', [[stegozaur]]y ''[[Huayangosaurus]]'' i drapieżne [[tetanur]]y ''[[Gasosaurus]]''. |
| + | |||
| + | [[Li]] i in. ([[2011]]) twierdzą, że szunozaur (jak i "[[takson worek]]" ''[[Omeisaurus]]'') są starsi, niż dotąd sądzono. Wg nich ''Shunosaurus'' pochodzi z [[bajos]]u - [[baton]]u, a więc jest starszy o kilka milionów lat, niż dotychczas sądzono. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 66: | Linia 68: | ||
=="Shunosaurus ziliujingensis"== | =="Shunosaurus ziliujingensis"== | ||
| − | Obecnie [[rodzaj]] ''Shunosaurus'' jest monotypowy - gatunek ''S. lii'' pozostaje jedynym ważnym [[takson]]em. Jednak w Museum Zigong wydano książeczkę-przewodnik, w której znajdują się informacje o wystawionym tam niedorosłym osobniku "Shunosaurus ziliujingensis". Prawdopodobnie okaz pochodzi z formacji Ziliujing z basenu Syczuan. Jeżeli rzeczywiście zebrano jego szczątki w tej lokalizacji, to jest to takson starszy od ''S. lii''. "S. ziliujingensis" jest lżej zbudowany od typowego gatunku szunozaura. Jego zęby są dłuższe. Powierzchnia tnąca tych zębów jest ząbkowana, co wskazuje na zdolność do efektywnego ścinania roślin. Struktura zębów wskazuje na możliwą wszystkożerność tego gada. Długość szacuje się na 9 metrów. | + | Obecnie [[rodzaj]] ''Shunosaurus'' jest monotypowy - [[gatunek]] ''S. lii'' pozostaje jedynym ważnym [[takson]]em. Jednak w Museum Zigong wydano książeczkę-przewodnik, w której znajdują się informacje o wystawionym tam niedorosłym osobniku "Shunosaurus ziliujingensis". Prawdopodobnie okaz pochodzi z formacji Ziliujing z basenu Syczuan. Jeżeli rzeczywiście zebrano jego szczątki w tej lokalizacji, to jest to [[takson]] starszy od ''S. lii''. "S. ziliujingensis" jest lżej zbudowany od typowego gatunku szunozaura. Jego zęby są dłuższe. Powierzchnia tnąca tych zębów jest ząbkowana, co wskazuje na zdolność do efektywnego ścinania roślin. Struktura zębów wskazuje na możliwą wszystkożerność tego gada. Długość szacuje się na 9 metrów. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 82: | Linia 84: | ||
==Wybrana bibliografia== | ==Wybrana bibliografia== | ||
| − | <small>Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press | + | <small> |
| + | Li, K., Liu, J., Yang, C. & Hu, F. (2011) "Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China". Volumina Jurassica, 21-42 | ||
| + | |||
| + | Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press | ||
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford</small> | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford</small> | ||
| Linia 95: | Linia 100: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Jura]] | [[Kategoria:Jura]] | ||
| + | [[Kategoria:Bajos]] | ||
[[Kategoria:Baton]] | [[Kategoria:Baton]] | ||
[[Kategoria:Kelowej]] | [[Kategoria:Kelowej]] | ||
Wersja z 13:04, 12 kwi 2012
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Marcin Szermański |
| Shunosaurus (szunozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 9-12 m (do 14?) |
| Masa: | 3 t |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Syczuan
formacja Xiashaximiao = dolne warstwy formacji Shaximiao) |
| Czas występowania | (?171,6-) 168-161 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Shunosaurus. Autor: Brian Franczak [1]. | |
Wstęp
Shunosaurus to dość prymitywny zauropod żyjący w środkowej jurze na terenie obecnych Chin. Najbardziej wyjątkową cechą tego dinozaura był ogon zakończony niezwykłą maczugą. Szunozaur dzielił swoje środowisko z wieloma dinozaurami. Był w nim na tyle charakterystycznym zwierzęciem, że nazywa się czasem ten ekosystem "fauną Shunosaurus". Najbardziej znani przedstawiciele tej fauny to zauropody Omeisaurus, stegozaury Huayangosaurus i drapieżne tetanury Gasosaurus.
Li i in. (2011) twierdzą, że szunozaur (jak i "takson worek" Omeisaurus) są starsi, niż dotąd sądzono. Wg nich Shunosaurus pochodzi z bajosu - batonu, a więc jest starszy o kilka milionów lat, niż dotychczas sądzono.
Etymologia
Shunosaurus znaczy "jaszczur z Shu". Słowo "Shu" to dawne określenie prowincji Syczuan, gdzie znaleziono szczątki tego zauropoda. Epitet gatunkowy nadano na cześć hydrologa Li Binga, który rządził Syczuanem w III wieku p.n.e.
Materiał kopalny i budowa
Dzięki znalezieniu ponad 20-tu szkieletów, w tym praktycznie kompletnych, szunozaur jest jednym z najlepiej poznanych zauropodów. Nozdrza znajdowały się z przodu czaszki, a nie jak u wielu późniejszych zauropodów na górze. Zęby były dość małe i miały kształt pośredni między łyżkowatymi zębami Camarasaurus a kołkowatymi Diplodocus.
Najbardziej niezwykłą cechą tego dinozaura było kolczaste zgrubienie na końcu ogona. Przywodzi one na myśl buławy ankylozaurów. Prawdopodobnie także pełniło funkcję obronną.
"Shunosaurus ziliujingensis"
Obecnie rodzaj Shunosaurus jest monotypowy - gatunek S. lii pozostaje jedynym ważnym taksonem. Jednak w Museum Zigong wydano książeczkę-przewodnik, w której znajdują się informacje o wystawionym tam niedorosłym osobniku "Shunosaurus ziliujingensis". Prawdopodobnie okaz pochodzi z formacji Ziliujing z basenu Syczuan. Jeżeli rzeczywiście zebrano jego szczątki w tej lokalizacji, to jest to takson starszy od S. lii. "S. ziliujingensis" jest lżej zbudowany od typowego gatunku szunozaura. Jego zęby są dłuższe. Powierzchnia tnąca tych zębów jest ząbkowana, co wskazuje na zdolność do efektywnego ścinania roślin. Struktura zębów wskazuje na możliwą wszystkożerność tego gada. Długość szacuje się na 9 metrów.
Spis gatunków
| Shunosaurus | Dong, Zhou i Zhang, 1983 | |
|---|---|---|
| S. lii | Dong, Zhou i Zhang, 1983 | |
| "S. ziliujingensis" | (nieznany autor), 1986 | nomen nudum |
Wybrana bibliografia
Li, K., Liu, J., Yang, C. & Hu, F. (2011) "Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China". Volumina Jurassica, 21-42
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
![[1]](http://static.howstuffworks.com/gif/dinosaur-images-063-resize.jpg){kind=link}