Pentaceratops: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Pentaceratops''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 25: | Linia 26: | ||
| [[USA]] - Nowy Meksyk | | [[USA]] - Nowy Meksyk | ||
| − | <small>([[ | + | <small>(formacja [[Fruitland]] i formacja [[Kirkland]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 75-72,5 Ma | + | | 75-72,5 [[Ma]] |
<small>późna [[kreda]] (późny [[kampan]])</small> | <small>późna [[kreda]] (późny [[kampan]])</small> | ||
| Linia 50: | Linia 51: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Pentaceratops.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Pentaceratops.jpg|400px|]] | ||
| − | <small>Rekonstrukcja przyżyciowa pentaceratopsa. Autor: Gregory S. Paul [http://www.zazzle.com/dinosaur_photo_sculpture_pentaceratops_1_greg_paul_photosculpture-153813010869355750].</small> | + | <small>Rekonstrukcja przyżyciowa pentaceratopsa. Autor: [[Gregory Paul|Gregory S. Paul]] [http://www.zazzle.com/dinosaur_photo_sculpture_pentaceratops_1_greg_paul_photosculpture-153813010869355750].</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Pentaceratops'' to duży ceratops znaleziony (podobnie jak zdecydowana większość członków rodziny [[Ceratopsidae]]) w późnokredowych osadach z Ameryki Północnej. ''Pentaceratops'' prawdopodobnie był blisko spokrewniony z ''[[Utahceratops]]''. Budową przypomina swoich krewnych - miał dwa długie rogi nad oczami i jeden krótki nad nosem. Jego kryza miała dwa duże otwory (okna) zmniejszające ciężar tej olbrzymiej ozdoby. | + | ''Pentaceratops'' to duży [[ceratops]] znaleziony (podobnie jak zdecydowana większość członków rodziny [[Ceratopsidae]]) w późnokredowych osadach z Ameryki Północnej. ''Pentaceratops'' prawdopodobnie był blisko spokrewniony z ''[[Utahceratops]]''. Budową przypomina swoich krewnych - miał dwa długie rogi nad oczami i jeden krótki nad nosem. Jego kryza miała dwa duże otwory (okna) zmniejszające ciężar tej olbrzymiej ozdoby. |
[[Plik:Pentaceratops1.jpg|250pz|thumb|right|Holotyp (z Osborn, 1923).]] | [[Plik:Pentaceratops1.jpg|250pz|thumb|right|Holotyp (z Osborn, 1923).]] | ||
[[Holotyp]] (AMNH 6325) to czaszka. Przypisany materiał to kilkanaście osobników, w tym materiał pozaczaszkowy. | [[Holotyp]] (AMNH 6325) to czaszka. Przypisany materiał to kilkanaście osobników, w tym materiał pozaczaszkowy. | ||
| − | Wielki i znany okaz zaliczony do ''Pentaceratops'' (OMNH 10165) został w [[2011]] roku | + | Wielki i znany okaz zaliczony do ''Pentaceratops'' (OMNH 10165) został w [[2011]] roku [[holotyp]]em nowego ceratopsyda - ''[[Titanoceratops]]''. |
==Środowisko życia== | ==Środowisko życia== | ||
| Linia 65: | Linia 66: | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | ''Pentaceratops'' znaczy "pięcioroga twarz". Epitet gatunkowy nadano na cześć Charlesa Hazeliusa Sternberga, amerykańskiego paleontologa, który odnalazł szczątki pentaceratopsa rok przed opisaniem ich przez Henry'ego Fairfielda Osborna. Epitet gatunkowy drugiego gatunku (który jest młodszym synonimem typowego ''P. sternbergi'') - ''fenestratus'' - prawdopodobnie odnosi się do dużych okien (''fenestrae'') w kryzie. | + | ''Pentaceratops'' znaczy "pięcioroga twarz". Epitet gatunkowy nadano na cześć [[Charles H. Sternberg|Charlesa Hazeliusa Sternberga]], amerykańskiego paleontologa, który odnalazł szczątki pentaceratopsa rok przed opisaniem ich przez [[Henry Osborn|Henry'ego Fairfielda Osborna]]. Epitet gatunkowy drugiego gatunku (który jest [[młodszy synonim|młodszym synonimem]] typowego ''P. sternbergi'') - ''fenestratus'' - prawdopodobnie odnosi się do dużych okien (''fenestrae'') w kryzie. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Pentaceratops'' | ! ''Pentaceratops'' | ||
| − | | [[Osborn]], [[1923]] | + | | {{Kpt|[[Henry Osborn|Osborn]]}}, [[1923]] |
|- | |- | ||
| ?= ''[[Titanoceratops]]'' | | ?= ''[[Titanoceratops]]'' | ||
| − | | [[Longrich]], [[2011]] | + | | {{Kpt|[[Nicholas Longrich|Longrich]]}}, [[2011]] |
|- | |- | ||
! ''P. sternbergi'' | ! ''P. sternbergi'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Osborn}}, 1923 |
|- | |- | ||
| = ''P. fenestratus'' | | = ''P. fenestratus'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Wiman}}, [[1930]] |
|- | |- | ||
| ?= ''Titanoceratops ouranos'' | | ?= ''Titanoceratops ouranos'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Longrich}}, 2011 |
|} | |} | ||
Wersja z 16:23, 15 lis 2012
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Krzysztof Lichota, Marcin Szermański, Tomasz Sokołowski |
| Pentaceratops (pentaceratops) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 6 m (?do 6,8 m) |
| Masa: | ok. 2,5 t (?do 6,5 t) |
| Miejsce występowania: | USA - Nowy Meksyk |
| Czas występowania | 75-72,5 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| Plik:Pentaceratops.jpg
Rekonstrukcja przyżyciowa pentaceratopsa. Autor: Gregory S. Paul [1]. | |
Wstęp
Pentaceratops to duży ceratops znaleziony (podobnie jak zdecydowana większość członków rodziny Ceratopsidae) w późnokredowych osadach z Ameryki Północnej. Pentaceratops prawdopodobnie był blisko spokrewniony z Utahceratops. Budową przypomina swoich krewnych - miał dwa długie rogi nad oczami i jeden krótki nad nosem. Jego kryza miała dwa duże otwory (okna) zmniejszające ciężar tej olbrzymiej ozdoby.
Holotyp (AMNH 6325) to czaszka. Przypisany materiał to kilkanaście osobników, w tym materiał pozaczaszkowy.
Wielki i znany okaz zaliczony do Pentaceratops (OMNH 10165) został w 2011 roku holotypem nowego ceratopsyda - Titanoceratops.
Środowisko życia
Możliwe, że pentaceratops bronił się rogami przed takimi drapieżnikami, jak Daspletosaurus. Inne dinozaury żyjące w środowisku pentaceratopsa to drapieżny dromeozauryd Saurornitholestes, kaczodzioby lambeozauryn Parasaurolophus, grubogłowy Sphaerotholus i niewielki pancerny Nodocephalosaurus. Jak wszystkie ceratopsy, także pentaceratops był roślinożerny.
Etymologia
Pentaceratops znaczy "pięcioroga twarz". Epitet gatunkowy nadano na cześć Charlesa Hazeliusa Sternberga, amerykańskiego paleontologa, który odnalazł szczątki pentaceratopsa rok przed opisaniem ich przez Henry'ego Fairfielda Osborna. Epitet gatunkowy drugiego gatunku (który jest młodszym synonimem typowego P. sternbergi) - fenestratus - prawdopodobnie odnosi się do dużych okien (fenestrae) w kryzie.
Spis gatunków
| Pentaceratops | Osborn, 1923 |
|---|---|
| ?= Titanoceratops | Longrich, 2011 |
| P. sternbergi | Osborn, 1923 |
| = P. fenestratus | Wiman, 1930 |
| ?= Titanoceratops ouranos | Longrich, 2011 |
