Teresa Maryańska: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| (Nie pokazano 2 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
!width="200px" colspan=2 | dr hab. Teresa Maryańska | !width="200px" colspan=2 | dr hab. Teresa Maryańska | ||
| + | [[Plik:Teresa Maryanska.png|150px|]] | ||
|- | |- | ||
! Data urodzenia: | ! Data urodzenia: | ||
| [[1937]] | | [[1937]] | ||
| + | |- | ||
| + | ! Data śmierci: | ||
| + | | 3. października [[2019]] | ||
|- | |- | ||
! Narodowość: | ! Narodowość: | ||
| Linia 12: | Linia 16: | ||
|- | |- | ||
! ''Alma mater'': | ! ''Alma mater'': | ||
| − | | | + | | Uniwersytet Warszawski |
|- | |- | ||
! '''Opisane gatunki''':<br><small>(9)</small> | ! '''Opisane gatunki''':<br><small>(9)</small> | ||
| Linia 27: | Linia 31: | ||
</small> | </small> | ||
|} | |} | ||
| + | '''Teresa Maryańska''' (ur. 1937 - zm. 2019) była jedną z głównych postaci polskiej paleontologii kręgowców w XX wieku. Specjalizowała się w badaniu [[dinozaur]]ów, choć początkowo zajmowała się kopalnymi mszywiołami. Jej doktorat był poświęcony właśnie tej drugiej grupie zwierząt (1967). Jednak od początku interesowała się kręgowcami i szukała okazji, by się nimi zajmować. Ta nadarzyła się, gdy rozpoczęły się polsko-mongolskie wyprawy na pustynię Gobi, w których wzięła udział. Jej zaangażowanie zostało docenione i została w 1971 roku zastępcą kierownika kolejnej ekspedycji. | ||
| + | |||
| + | == Badania dinozaurów == | ||
| + | Pierwszy artykuł Teresy Maryańskiej o dinozaurach ukazał się w 1971 roku i dotyczył niesamowicie kompletnej czaszki [[Pinacosaurus|pinakozaura]]. W 1977 roku opublikowała swoje najwybitniejsze dzieło, poświęcone anatomii i taksonomii ankylozaurydów z Mongolii. Nawiązała też współpracę z Halszką Osmólską. Ich wspólne projekty zamieniły się w wieloletnią przyjaźń i zaowocowały wieloma publikacjami na temat dinozaurów. W 1974 roku wspólnymi siłami opublikowały ważną pracę na temat [[Pachycephalosauria|pachycefalozaurów]] w oparciu o nowe okazy z basenu [[Nemegt]]. Była to wtedy bardzo słabo poznana grupa. Tymczasem one opisały trzy nowe rodzaje i gatunki tych zwierząt, umieszczając je w [[Ornithischia]]. Następnie wydały cały szereg publikacji na temat [[Protoceratopsidae|protoceratopsydów]] i [[Hadrosauridae|hadrozaurów]]. Razem z Mieczysławem Wolsanem znalazły dane sugerujące przynależność [[Oviraptorosauria|owiraptorozaurów]] do ptaków, choć nie jest to obecnie dominująca hipoteza. Jako światowej sławy specjalista, Teresa Maryańska została zaproszona do pracy nad podręcznikiem o dinozaurach. "The Dinosauria" ukazała się w 1990 roku i do tej pory stanowi jedno z najważniejszych kompediów na ten temat. | ||
| + | |||
| + | == Oczami kolegów == | ||
| + | Od 1961 roku była związana z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk. W latach 1976 - 2006 była tam wicedyrektorem. Należała też do rady naukowej Instytutu Paleobiologii PAN. Teresa Maryańska przeszła na emeryturę w 2006 roku. Zmarła trzeciego października 2019 roku. Koledzy z pracy zapamiętali ją jako nieprzeciętną osobowość. Cechowała się niezależnością, ale jednocześnie wiernością, lojalnością. Była wolna od egoizmu. Doceniano ją za mądrość i otwarty umysł. Interesowała ją literatura, była wrażliwa na świat przyrody. Dzikie krajobrazy Mongolii na zawsze pozostały w jej pamięci. | ||
| + | |||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | |||
| + | <small>Borsuk-Białynicka, M., Jakubowski, G., Lefeld, J. 2019. Teresa Maryańska (1937–2019). Acta Palaeontologica Polonica, t. 64, nr 4, str. 756. [http://dx.doi.org/10.4202/app.00695.2019] | ||
| + | Kielan-Jaworowska, Z. 2013. W poszukiwaniu wczesnych ssaków. 276 str. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.</small> | ||
{{DEFAULTSORT:Maryańska, Teresa}} | {{DEFAULTSORT:Maryańska, Teresa}} | ||
[[Kategoria:Paleontolodzy]] | [[Kategoria:Paleontolodzy]] | ||
[[Kategoria:Polscy paleontolodzy]] | [[Kategoria:Polscy paleontolodzy]] | ||
Aktualna wersja na dzień 19:32, 15 gru 2019
| dr hab. Teresa Maryańska
| |
|---|---|
| Data urodzenia: | 1937 |
| Data śmierci: | 3. października 2019 |
| Narodowość: | Polska |
| Instytucje: | Muzeum Ziemii PAN |
| Alma mater: | Uniwersytet Warszawski |
| Opisane gatunki: (9) |
|
Teresa Maryańska (ur. 1937 - zm. 2019) była jedną z głównych postaci polskiej paleontologii kręgowców w XX wieku. Specjalizowała się w badaniu dinozaurów, choć początkowo zajmowała się kopalnymi mszywiołami. Jej doktorat był poświęcony właśnie tej drugiej grupie zwierząt (1967). Jednak od początku interesowała się kręgowcami i szukała okazji, by się nimi zajmować. Ta nadarzyła się, gdy rozpoczęły się polsko-mongolskie wyprawy na pustynię Gobi, w których wzięła udział. Jej zaangażowanie zostało docenione i została w 1971 roku zastępcą kierownika kolejnej ekspedycji.
Badania dinozaurów
Pierwszy artykuł Teresy Maryańskiej o dinozaurach ukazał się w 1971 roku i dotyczył niesamowicie kompletnej czaszki pinakozaura. W 1977 roku opublikowała swoje najwybitniejsze dzieło, poświęcone anatomii i taksonomii ankylozaurydów z Mongolii. Nawiązała też współpracę z Halszką Osmólską. Ich wspólne projekty zamieniły się w wieloletnią przyjaźń i zaowocowały wieloma publikacjami na temat dinozaurów. W 1974 roku wspólnymi siłami opublikowały ważną pracę na temat pachycefalozaurów w oparciu o nowe okazy z basenu Nemegt. Była to wtedy bardzo słabo poznana grupa. Tymczasem one opisały trzy nowe rodzaje i gatunki tych zwierząt, umieszczając je w Ornithischia. Następnie wydały cały szereg publikacji na temat protoceratopsydów i hadrozaurów. Razem z Mieczysławem Wolsanem znalazły dane sugerujące przynależność owiraptorozaurów do ptaków, choć nie jest to obecnie dominująca hipoteza. Jako światowej sławy specjalista, Teresa Maryańska została zaproszona do pracy nad podręcznikiem o dinozaurach. "The Dinosauria" ukazała się w 1990 roku i do tej pory stanowi jedno z najważniejszych kompediów na ten temat.
Oczami kolegów
Od 1961 roku była związana z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk. W latach 1976 - 2006 była tam wicedyrektorem. Należała też do rady naukowej Instytutu Paleobiologii PAN. Teresa Maryańska przeszła na emeryturę w 2006 roku. Zmarła trzeciego października 2019 roku. Koledzy z pracy zapamiętali ją jako nieprzeciętną osobowość. Cechowała się niezależnością, ale jednocześnie wiernością, lojalnością. Była wolna od egoizmu. Doceniano ją za mądrość i otwarty umysł. Interesowała ją literatura, była wrażliwa na świat przyrody. Dzikie krajobrazy Mongolii na zawsze pozostały w jej pamięci.
Bibliografia
Borsuk-Białynicka, M., Jakubowski, G., Lefeld, J. 2019. Teresa Maryańska (1937–2019). Acta Palaeontologica Polonica, t. 64, nr 4, str. 756. [1]
Kielan-Jaworowska, Z. 2013. W poszukiwaniu wczesnych ssaków. 276 str. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
