Hoplitosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
Do sprawdzenia (m.in. wiek).
 +
 +
{{DISPLAYTITLE:''Hoplitosaurus''}}
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 7: Linia 10:
 
| [[Maciej Ziegler]]
 
| [[Maciej Ziegler]]
 
[[Marcin Szermański]]
 
[[Marcin Szermański]]
 +
 +
[[Kamil Kamiński]]
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 14: Linia 19:
 
|-
 
|-
 
!  '''Długość''':
 
!  '''Długość''':
| 4 – 5 m
+
| 4–5 m
 
|-
 
|-
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
+
! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| [[formacja Lakota]]
+
| [[USA]]
  
([[Stany Zjednoczone]])
+
<small>([[formacja]] [[Lakota]])</small>
 
|-  
 
|-  
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
+
! '''[[:Kategoria:Stratygrafia|Czas występowania]]'''
|  ok. 130 – 125 Ma  
+
|  ok. 130–125 [[Ma]]
  
([[barrem]])
+
<small>wczesna [[kreda]] ([[barrem]])</small>
 
|-  
 
|-  
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 35: Linia 40:
 
[[Ankylosauria]]
 
[[Ankylosauria]]
  
[[Nodosauridae]] / (? [[Ankylosauridae]] / ? [[Polacanthinae|Polacanthidae]])
+
[[Nodosauridae]] / (? [[Ankylosauridae]] /<br />? [[Polacanthinae|Polacanthidae]])
  
 
? [[Polacanthinae]]
 
? [[Polacanthinae]]
 
|-
 
|-
| colspan=2 |
+
| colspan=2 | <center>[[Plik:Hoplitosaurus marshi.jpg|145px]]<br /><small>Ilustracja kości udowej. Autor: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hoplitosaurus_marshi.jpg Ghedoghedo].</small></center>
 
|}
 
|}
  
== Opis ==
+
== Wstęp ==
 
'''''Hoplitosaurus''''' to rodzaj [[Ankylosauria|ankylozaura]] z grupy [[Polacanthinae]] (Polacanthidae) żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym i jedynym należącym do tego rodzaju jest ''Hoplitosaurus marshi''.
 
'''''Hoplitosaurus''''' to rodzaj [[Ankylosauria|ankylozaura]] z grupy [[Polacanthinae]] (Polacanthidae) żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym i jedynym należącym do tego rodzaju jest ''Hoplitosaurus marshi''.
  
 
== Budowa ==
 
== Budowa ==
Hoplitozaur jest znany wyłącznie z niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego i kilku osteoderm, co utrudnia dokładne oszacowanie jego wielkości. Gilmore oceniał, że dinozaur ten osiągał około 1,2 m wysokości w biodrach. Kość udowa holotypu ma 50 cm długości, co sugeruje, że całe zwierzę było nieco mniejsze niż ''[[Nodosaurus]]'', ''[[Gastonia]]'', ''[[Niobrarasaurus]]'', których kości udowe mierzą, odpowiednio, 60, 59 i 54 cm (długość nodozaura oceniano na 5 m przy masie 685 kg [Seebacher, 2001], natomiast gastonii – nawet na 6 m [Carpenter, online 2002]).
+
Hoplitozaur jest znany wyłącznie z niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego i kilku osteoderm, co utrudnia dokładne oszacowanie jego wielkości. Gilmore (1914) oceniał, że dinozaur ten osiągał około 1,2 m wysokości w biodrach. Kość udowa holotypu ma 49,5 cm długości, co sugeruje, że całe zwierzę było nieco mniejsze niż ''[[Nodosaurus]]'', ''[[Gastonia]]'', ''[[Niobrarasaurus]]'', których kości udowe mierzą, odpowiednio, 60, 59 i 54 cm (długość nodozaura oceniano na 5 m przy masie 685 kg [Seebacher, 2001], natomiast gastonii – nawet na 6 m [Carpenter, online 2002]).
 
Pancerz był zbudowany m.in. z bruzdowanych z tyłu kolców szyjnych oraz płyt o szerokiej podstawie. Duże [[osteodermy]] miedniczne były prawdopodobnie utrzymywane w miejscu dzięki małym, płaskim, wielobocznym płytkom kostnym, choć niektórzy autorzy sugerowali, że hoplitozaur miał całkowicie połączone tarczki miedniczne.
 
Pancerz był zbudowany m.in. z bruzdowanych z tyłu kolców szyjnych oraz płyt o szerokiej podstawie. Duże [[osteodermy]] miedniczne były prawdopodobnie utrzymywane w miejscu dzięki małym, płaskim, wielobocznym płytkom kostnym, choć niektórzy autorzy sugerowali, że hoplitozaur miał całkowicie połączone tarczki miedniczne.
  
Linia 56: Linia 61:
  
 
== Systematyka ==
 
== Systematyka ==
W 1987 roku, ponad 80 lat po opisaniu hoplitozaura przez Lucasa, Blows zasugerował synonimizację tego rodzaju z ''[[Polacanthus]]'', co w 1991 roku wsparł [[Xabier Pereda-Suberbiola|Pereda-Suberbiola]], wskazując na podobieństwa w budowie kości udowej pomiędzy ''H. marshi'' a ''P. foxii'', przenosząc ''H. marshi'' do rodzaju ''Polacanthus''. W 1997 roku zgodził się z tym [[Kenneth Carpenter|Carpenter]], jednak większość autorów (w tym sam Carpenter w późniejszych publikacjach) nie wsparła takiej koncepcji – w większości nowych prac ''Hoplitosaurus'' jest uznawany za odrębny rodzaj (np. Carpenter, 2001, Vickaryous ''et al.'', 2004). Analizy filogenetyczne potwierdzają jednak bliskie pokrewieństwo hoplitozaura i polakanta (wg Carpentera [2001] są one taksonami siostrzanymi, a wg Thompsona i in. ''Hoplitosaurus'' znajduje się w [[politomia|trychotomii]] z ''[[Gargoyleosaurus]]'' i [[klad]]em obejmującym ''Gastonia'', ''Polacanthus'' i ''[[Peloroplites]]'' [drzewo konsensusowe wygenerowane metodą ''50% majority rule'']).
+
W 1987 roku, ponad 80 lat po opisaniu hoplitozaura przez Lucasa, Blows zasugerował synonimizację tego rodzaju z ''[[Polacanthus]]'', co w 1991 roku wsparł [[Xabier Pereda-Suberbiola|Pereda-Suberbiola]], wskazując na podobieństwa w budowie kości udowej pomiędzy ''H. marshi'' a ''P. foxii'', przenosząc ''H. marshi'' do rodzaju ''Polacanthus''. W 1997 roku zgodził się z tym [[Kenneth Carpenter|Carpenter]], jednak większość autorów (w tym sam Carpenter w późniejszych publikacjach) nie wsparła takiej koncepcji – w większości nowych prac ''Hoplitosaurus'' jest uznawany za odrębny rodzaj (np. Carpenter, 2001, Vickaryous ''et al.'', 2004). Wg Ravena i in. (2020) ''Hoplitosaurus'' nie wykazuje żadnych autapomorfii ''Polacanthus'' i różni się on niego m.in. budową kości udowej, co każe sądzić, że jest to zupełnie odrębny rodzaj.
 +
 
 +
Analizy filogenetyczne potwierdzają jednak bliskie pokrewieństwo hoplitozaura i polakanta (wg Carpentera [2001] są one taksonami siostrzanymi, a wg Thompsona i in. ''Hoplitosaurus'' znajduje się w [[politomia|trychotomii]] z ''[[Gargoyleosaurus]]'' i [[klad]]em obejmującym ''Gastonia'', ''Polacanthus'' i ''[[Peloroplites]]'' [drzewo konsensusowe wygenerowane metodą ''50% majority rule'']). Arbour i Currie (2016) wskazują na zbliżoną budowę główki kości udowej u hoplitozaura oraz ''[[Dongyangopelta]]'', ''[[Nodosaurus]]'' oraz nienazwanego nodozauryda z górnej kredy Argentyny.
  
 
== Etymologia ==
 
== Etymologia ==
Nazwa ''Hoplitosaurus'' odnosi się do [[wikipedia:pl:Hoplici|hoplitów]] – ciężkozbrojnej piechoty w starożytnej Grecji. Z kolei epitet gatunkowy ''marshi'' honoruje słynnego amerykańskiego paleontologa O.C. Marsha.
+
Nazwa ''Hoplitosaurus'' odnosi się do [[wikipedia:pl:Hoplici|hoplitów]] – ciężkozbrojnej piechoty w starożytnej Grecji. Z kolei epitet gatunkowy ''marshi'' honoruje słynnego amerykańskiego paleontologa [[Othniel Marsh|O.C. Marsha]].
  
 
== Spis gatunków ==
 
== Spis gatunków ==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
! ''Hoplitosaurus''
+
| {{V|''Hoplitosaurus''}}
| [[Frederick Lucas|Lucas]]
+
| {{Kpt|[[Frederick Lucas|Lucas]]}}, [[1902]]
| [[1902]]
 
 
|-
 
|-
! ''Hoplitosaurus marshi''
+
| {{V|''Hoplitosaurus marshi''}}
| ([[Frederick Lucas|Lucas]]
+
| ([[Frederick Lucas|Lucas]], [[1901]])
| [[1901]])
 
 
|-
 
|-
! = ''Stegosaurus marshi''
+
| = ''Stegosaurus marshi''
| [[Frederick Lucas|Lucas]]
+
| {{Kpt|[[Frederick Lucas|Lucas]]}}, [[1901]]
| [[1901]]
 
 
|-
 
|-
! = ''Polacanthus marshi''
+
| = ''Polacanthus marshi''
| ([[Frederick Lucas|Lucas]]
+
| ({{Kpt|[[Frederick Lucas|Lucas]]}}, [[1901]])
| [[1901]])
 
 
|}
 
|}
  
Linia 83: Linia 86:
 
<small>
 
<small>
 
# Lucas FA. 1901. A new dinosaur, ''Stegosaurus marshi'', from the Lower Cretaceous of South Dakota. Proceedings of the United States National Museum 23 (1224): 591-592.
 
# Lucas FA. 1901. A new dinosaur, ''Stegosaurus marshi'', from the Lower Cretaceous of South Dakota. Proceedings of the United States National Museum 23 (1224): 591-592.
# Lucas FA. 1902. Paleontological notes. The generic name ''Omosaurus''. A new generic name for ''Stegosaurus marshi''. Science, new series 16 (402): 435.
+
# Lucas FA. 1902. Paleontological notes. The generic name ''Omosaurus''. A new generic name for ''Stegosaurus marshi''. Science 16 (402): 435. [[doi:10.1126/science.16.402.435]].
# Gilmore CW. 1914. Osteology of the armored Dinosauria in the United States National Museum, with special reference to the genus Stegosaurus. United States National Museum Bulletin 89:1-136.
+
# Gilmore CW. 1914. Osteology of the armored Dinosauria in the United States National Museum, with special reference to the genus ''Stegosaurus''. United States National Museum Bulletin 89: 1-136.
 
# Bodily NM. 1969. An armored dinosaur from the Lower Cretaceous of Utah. Brigham Young University Geology Studies 16: 35-60.
 
# Bodily NM. 1969. An armored dinosaur from the Lower Cretaceous of Utah. Brigham Young University Geology Studies 16: 35-60.
 +
# Blows WT. 1987. The armoured dinosaur ''Polacanthus foxi'', from the Lower Cretaceous of the Isle of Wight. Palaeontology 30 (3): 557-580. [http://cdn.palass.org/publications/palaeontology/volume_30/pdf/vol30_part3_pp557-580.pdf PDF].
 
# Pereda-Suberbiola X. 1991. Nouvelle évidence d'une connexion terrestre entre Europe et Amérique du Nord au Crétacé inférieur: ''Hoplitosaurus'', synonyme de ''Polacanthus'' (Ornithischia: Ankylosauria). Comptes rendus de l'Académie des sciences. Série 2, Mécanique, Physique, Chimie, Sciences de l'univers, Sciences de la Terre 313 (8): 971-976.
 
# Pereda-Suberbiola X. 1991. Nouvelle évidence d'une connexion terrestre entre Europe et Amérique du Nord au Crétacé inférieur: ''Hoplitosaurus'', synonyme de ''Polacanthus'' (Ornithischia: Ankylosauria). Comptes rendus de l'Académie des sciences. Série 2, Mécanique, Physique, Chimie, Sciences de l'univers, Sciences de la Terre 313 (8): 971-976.
 
# Carpenter K, Kirkland JI. 1998. Review of Lower and middle Cretaceous ankylosaurs from North America. W: Lucas SG, Kirkland JI, Estep JW (red.). Lower and Middle Cretaceous Terrestrial Ecosystems. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 14: 249-270.
 
# Carpenter K, Kirkland JI. 1998. Review of Lower and middle Cretaceous ankylosaurs from North America. W: Lucas SG, Kirkland JI, Estep JW (red.). Lower and Middle Cretaceous Terrestrial Ecosystems. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 14: 249-270.
Linia 95: Linia 99:
 
# Vickaryous MK, Maryańska T, Weishampel DB. 2004. Ankylosauria. W: Weishampel DB, Dodson P, Osmólska H (red.). The Dinosauria. University of California Press, Berkeley, s. 363-392.
 
# Vickaryous MK, Maryańska T, Weishampel DB. 2004. Ankylosauria. W: Weishampel DB, Dodson P, Osmólska H (red.). The Dinosauria. University of California Press, Berkeley, s. 363-392.
 
# Arbour VM, Burns ME, Currie PJ. 2011. A review of pelvic shield morphology in ankylosaurs (Dinosauria: Ornithischia). Journal of Paleontology 85 (2): 298-302. [[doi:10.1666/10-071.1]].
 
# Arbour VM, Burns ME, Currie PJ. 2011. A review of pelvic shield morphology in ankylosaurs (Dinosauria: Ornithischia). Journal of Paleontology 85 (2): 298-302. [[doi:10.1666/10-071.1]].
# Thompson RS, Parish JC, Maidment SCR, Barrett PM. 2011. Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). Journal of Systematic Palaeontology. [[doi:10.1080/14772019.2011.569091]].</small>
+
# Thompson RS, Parish JC, Maidment SCR, Barrett PM. 2012. Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). Journal of Systematic Palaeontology 10 (2): 301-312. [[doi:10.1080/14772019.2011.569091]].
 +
# Arbour VM, Currie PJ. 2016. Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology 14 (5): 385-444. [[doi:10.1080/14772019.2015.1059985]].
 +
# Raven, T.J., Barrett, P.M., Pond, S.B. &. Maidment, S.C.R. 2020. Osteology and Taxonomy of British Wealden Supergroup (Berriasian–Aptian) Ankylosaurs (Ornithischia, Ankylosauria). Journal of Vertebrate Paleontology e1826956 [[DOI: 10.1080/02724634.2020.182695]].
 +
</small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]  
 
[[Kategoria:Ornithischia]]  
 
[[Kategoria:Ornithischia]]  
 +
[[Kategoria:Thyreophora]]
 
[[Kategoria:Ankylosauria]]
 
[[Kategoria:Ankylosauria]]
 
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
 
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
 +
[[Kategoria:USA]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 +
[[Kategoria:Barrem]]
 +
[[Kategoria:Do sprawdzenia]]

Aktualna wersja na dzień 14:11, 2 kwi 2024

Do sprawdzenia (m.in. wiek).


Autor: Korekta:
Tomasz Skawiński Maciej Ziegler

Marcin Szermański

Kamil Kamiński


Hoplitosaurus (hoplitozaur)
Długość: 4–5 m
Miejsce występowania: USA

(formacja Lakota)

Czas występowania ok. 130–125 Ma

wczesna kreda (barrem)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Thyreophora

Ankylosauria

Nodosauridae / (? Ankylosauridae /
? Polacanthidae)

? Polacanthinae

Hoplitosaurus marshi.jpg
Ilustracja kości udowej. Autor: Ghedoghedo.

Wstęp

Hoplitosaurus to rodzaj ankylozaura z grupy Polacanthinae (Polacanthidae) żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym i jedynym należącym do tego rodzaju jest Hoplitosaurus marshi.

Budowa

Hoplitozaur jest znany wyłącznie z niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego i kilku osteoderm, co utrudnia dokładne oszacowanie jego wielkości. Gilmore (1914) oceniał, że dinozaur ten osiągał około 1,2 m wysokości w biodrach. Kość udowa holotypu ma 49,5 cm długości, co sugeruje, że całe zwierzę było nieco mniejsze niż Nodosaurus, Gastonia, Niobrarasaurus, których kości udowe mierzą, odpowiednio, 60, 59 i 54 cm (długość nodozaura oceniano na 5 m przy masie 685 kg [Seebacher, 2001], natomiast gastonii – nawet na 6 m [Carpenter, online 2002]). Pancerz był zbudowany m.in. z bruzdowanych z tyłu kolców szyjnych oraz płyt o szerokiej podstawie. Duże osteodermy miedniczne były prawdopodobnie utrzymywane w miejscu dzięki małym, płaskim, wielobocznym płytkom kostnym, choć niektórzy autorzy sugerowali, że hoplitozaur miał całkowicie połączone tarczki miedniczne.

Historia odkryć i materiał kopalny

Holotyp i jedyny znany okaz hoplitozaura został odkryty w 1898 roku przez Nelsona Horatio Daltona w Calico Canyon, w połączeniu z holotypem Osmakasaurus depressus. Dokładniej zbadano go jednak dopiero w 1901 roku. Wtedy Frederick Lucas krótko opisał skamieniałości i ustanowił dla nich gatunek Stegosaurus marshi. Niedługo później Lucas zdał sobie sprawę, że nie należą one do stegozaurów i w 1902 roku przeniósł gatunek do nowego rodzaju Hoplitosaurus. Bardziej szczegółowy opis szczątków przedstawił Gilmore w 1914 roku.

Holotyp (USNM 4752) obejmuje żebra, kręgi ogonowe, niekompletne prawą kość łopatkowo-kruczą, obie kości ramienne, prawą kość udową oraz różne fragmenty pancerza. W 1969 roku Bodily przypisał do rodzaju Hoplitosaurus niekompletny szkielet ankylozaura z formacji Cedar Mountain w Utah, jednak Carpenter i współpracownicy stwierdzili, że przypuszczalnie reprezentuje on Sauropelta.

Systematyka

W 1987 roku, ponad 80 lat po opisaniu hoplitozaura przez Lucasa, Blows zasugerował synonimizację tego rodzaju z Polacanthus, co w 1991 roku wsparł Pereda-Suberbiola, wskazując na podobieństwa w budowie kości udowej pomiędzy H. marshi a P. foxii, przenosząc H. marshi do rodzaju Polacanthus. W 1997 roku zgodził się z tym Carpenter, jednak większość autorów (w tym sam Carpenter w późniejszych publikacjach) nie wsparła takiej koncepcji – w większości nowych prac Hoplitosaurus jest uznawany za odrębny rodzaj (np. Carpenter, 2001, Vickaryous et al., 2004). Wg Ravena i in. (2020) Hoplitosaurus nie wykazuje żadnych autapomorfii Polacanthus i różni się on niego m.in. budową kości udowej, co każe sądzić, że jest to zupełnie odrębny rodzaj.

Analizy filogenetyczne potwierdzają jednak bliskie pokrewieństwo hoplitozaura i polakanta (wg Carpentera [2001] są one taksonami siostrzanymi, a wg Thompsona i in. Hoplitosaurus znajduje się w trychotomii z Gargoyleosaurus i kladem obejmującym Gastonia, Polacanthus i Peloroplites [drzewo konsensusowe wygenerowane metodą 50% majority rule]). Arbour i Currie (2016) wskazują na zbliżoną budowę główki kości udowej u hoplitozaura oraz Dongyangopelta, Nodosaurus oraz nienazwanego nodozauryda z górnej kredy Argentyny.

Etymologia

Nazwa Hoplitosaurus odnosi się do hoplitów – ciężkozbrojnej piechoty w starożytnej Grecji. Z kolei epitet gatunkowy marshi honoruje słynnego amerykańskiego paleontologa O.C. Marsha.

Spis gatunków

Hoplitosaurus Lucas, 1902
Hoplitosaurus marshi (Lucas, 1901)
= Stegosaurus marshi Lucas, 1901
= Polacanthus marshi (Lucas, 1901)

Bibliografia

  1. Lucas FA. 1901. A new dinosaur, Stegosaurus marshi, from the Lower Cretaceous of South Dakota. Proceedings of the United States National Museum 23 (1224): 591-592.
  2. Lucas FA. 1902. Paleontological notes. The generic name Omosaurus. A new generic name for Stegosaurus marshi. Science 16 (402): 435. doi:10.1126/science.16.402.435.
  3. Gilmore CW. 1914. Osteology of the armored Dinosauria in the United States National Museum, with special reference to the genus Stegosaurus. United States National Museum Bulletin 89: 1-136.
  4. Bodily NM. 1969. An armored dinosaur from the Lower Cretaceous of Utah. Brigham Young University Geology Studies 16: 35-60.
  5. Blows WT. 1987. The armoured dinosaur Polacanthus foxi, from the Lower Cretaceous of the Isle of Wight. Palaeontology 30 (3): 557-580. PDF.
  6. Pereda-Suberbiola X. 1991. Nouvelle évidence d'une connexion terrestre entre Europe et Amérique du Nord au Crétacé inférieur: Hoplitosaurus, synonyme de Polacanthus (Ornithischia: Ankylosauria). Comptes rendus de l'Académie des sciences. Série 2, Mécanique, Physique, Chimie, Sciences de l'univers, Sciences de la Terre 313 (8): 971-976.
  7. Carpenter K, Kirkland JI. 1998. Review of Lower and middle Cretaceous ankylosaurs from North America. W: Lucas SG, Kirkland JI, Estep JW (red.). Lower and Middle Cretaceous Terrestrial Ecosystems. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 14: 249-270.
  8. Carpenter K, Kirkland JI, Burge D, Bird J. 1999. W: Gillette DD (red.). Vertebrate paleontology in Utah. Miscellaneous Publication 99-1. Utah Geological Survey, s. 243-251.
  9. Seebacher F. 2001. A new method to calculate allometric length-mass relationships of dinosaurs. Journal of Vertebrate Paleontology 21 (1): 51-60.
  10. Ford TL, Kirkland JI. 2001. Carlsbad ankylosaur (Ornithischia, Ankylosauria): An ankylosaurid and not a nodosaurid. W: Carpenter K (red.). The armored dinosaurs. Indiana University Press, Bloomington, s. 239-260.
  11. Carpenter K. 2001. Phylogenetic analysis of the Ankylosauria. W: Carpenter K (red.). The armored dinosaurs. Indiana University Press, Bloomington, s. 455-483.
  12. Carpenter K. 2002. Polacanthidae. Wersja z 10 stycznia 2002 (w budowie). http://tolweb.org/Polacanthidae/15774/2002.01.10 W: The Tree of Life Web Project, http://tolweb.org/.
  13. Vickaryous MK, Maryańska T, Weishampel DB. 2004. Ankylosauria. W: Weishampel DB, Dodson P, Osmólska H (red.). The Dinosauria. University of California Press, Berkeley, s. 363-392.
  14. Arbour VM, Burns ME, Currie PJ. 2011. A review of pelvic shield morphology in ankylosaurs (Dinosauria: Ornithischia). Journal of Paleontology 85 (2): 298-302. doi:10.1666/10-071.1.
  15. Thompson RS, Parish JC, Maidment SCR, Barrett PM. 2012. Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). Journal of Systematic Palaeontology 10 (2): 301-312. doi:10.1080/14772019.2011.569091.
  16. Arbour VM, Currie PJ. 2016. Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology 14 (5): 385-444. doi:10.1080/14772019.2015.1059985.
  17. Raven, T.J., Barrett, P.M., Pond, S.B. &. Maidment, S.C.R. 2020. Osteology and Taxonomy of British Wealden Supergroup (Berriasian–Aptian) Ankylosaurs (Ornithischia, Ankylosauria). Journal of Vertebrate Paleontology e1826956 DOI: 10.1080/02724634.2020.182695.