Niobrarasaurus

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Krzysztof, Maciej Ziegler
Korekta: Tomasz Sokołowski , Daniel Madzia, Sebastian Oziemski, Michał Siedlecki, Kamil Kamiński


Niobrarasaurus (niobrarazaur)
Długość ok. 5-6,5 m
Wysokość ok. 1,8 m
Masa ok. 1,2-4 t
Dieta roślinożerny
Miejsce USA

Kansas (formacja Niobrara, ogniwo Smoky Hill Chalk)

Czas
252 201 145
66

ok. 87-82 Ma
późna kreda (późny koniak - wczesny kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Thyreophora

Ankylosauria

Nodosauridae

Nodosaurus.jpg
Rekonstrukcja Nodosaurus. Być może Niobrarasaurus był podobny.

Autorzy: Mariana Ruiz i FunkMonk. [1]

Wstęp

Niobrarasaurus to rodzaj dosyć dużego nodozuryda z późnej kredy Ameryki Północnej. Podobnie jak wszyscy inni przedstawiciele rodziny Nodosauridae był opancerzonym roślinożercą nie posiadającym buławy ogonowej. Prawdopodobnie był bliskim krewnym nodozaura. Jego czaszka była długa i wąska, bardziej podobna do Pawpawsaurus niż do Edmontonia (Carpenter i Everhart, 2005).

Etymologia

Nazwa rodzajowa odnosi się do formacji skalnej, w której został znaleziony należący do niego materiał kopalny. Epitet gatunkowy honoruje geologa Virgila Cole'a, który odkrył i zdobył skamieniałości dinozaura w 1930 roku.

Materiał kopalny

Holotyp (MU 650 V, później FHSM VP-14855) - zmiażdżona czaszka, kręgi szyjne, grzbietowe, oraz ogonowe, część kości krzyżowej, szewrony, żebra, częściowa kość łopatkowo-krucza, fragment kości biodrowej, prawa kość ramieniowa, promieniowa i łokciowa, fragmenty lewej kości łokciowej i promieniowej, kości nadgarstka, kompletna prawa stopa, kość udowa, piszczelowa i kość strzałkowa, fragmenty lewej kości udowej, piszczelowej i strzałkowej, pancerz (Carpenter i in., 1995).

Materiał przypisany to okaz FHSM VP-13985 - prawa kość łokciowa i promieniowa młodego osobnika, mierzącego 2-3 m długości (Everhart i Hamm, 2003).

Historia taksonu

Niobrarasaurus został pierwotnie opisany jako Hierosaurus coleii przez Mehla (1936). Coombs i Maryańska (1990) zsynonimizowali ten takson z Nodosaurus textilis. Carpenter i in. (1995) stwierdzili, że okaz MU 650 V nie wykazuje żadnych cech unikatowych dla nodozaura, dlatego utworzyli dla niego nowy rodzaj Niobrarasaurus . W 2005 r. Carpenter i Everhart dokonali redeskrypcji czaszki. W tym samym roku Everhart i Hamm opisali fragmentaryczne szczątki młodego osobnika.

Paleobiologia i paleoekologia

Niobrarazaur żył na zachodnim wybrzeżu wewnętrznego morza Niobrara, które podczas późnej kredy podzieliło Amerykę Północną na dwa mikrokontynenty: zachodnią Laramidię oraz wschodnią Appallachię. W morzu żyło wiele różnych zwierząt m.in. krewni amonitów z rodzaju Baculites, różnorodne ryby kostnoszkieletowe tj. drapieżny Xiphactinus mierzący 5 m długości, rekiny takie jak Squalicorax, Cretoxyrhina, czy dziwaczny Scapanorchynchus. Oprócz nich w wodzie panowały gady morskie: plezjozaury (np. Dolichorchynchops lub Styxosaurus) oraz mozazaury ( m.in. Platecarpus i Tylosaurus). Nad powierzchnią morza szybowały rybożerne pterozaury tj. Pteranodon, Geosternbergia, czy Nyktosaurus. Oprócz nich po niebie latały ptaki z rodzaju Ichtyornis, a w morzu pływały Hesperornis i Baptornis - nielotne ptaki. Na wybrzeżu niobrarazaur koegzysował z wątpliwym nodozaurydem Hierosaurus, hadrozauroidem Claosaurus oraz nieopisanym, wielkim hadrozaurydem, który był podobny do korytozaura. Gruby pancerz chronił grzbiet i boki niobrarazaura przed atakami drapieżników, a aby chronić nieopancerzoną skórę na spodzie ciała, dinozaur prawdopodobnie kładł się na brzuchu, podobnie jak jego krewniacy.

Ciekawostki

Choć niobrarazaur nie jest szeroko znany dla publiczności, jego rekonstrukcje znajdują się w amerykańskim parku rozrywki Moab Giants w Utah oraz w Juraparku Krasiejów.

Rekonstrukcja Niobrarasaurus coleii w JuraParku Krasiejów. Autor: Tomasz Singer.


Spis gatunków

Niobrarasaurus Carpenter, Dilkes i Weishampel, 1995
N. coleii (Mehl, 1936) Carpenter, Dilkes i Weishampel, 1995
= Hierosaurus coleii Mehl, 1936

Bibliografia

Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853

Carpenter, K., Dilkes, D., Weishampel, D.B. (1995). “The dinosaurs of the Niobrara Chalk Formation (upper Cretaceous, Kansas)”. Journal of Vertebrate Paleontology 15(2): 275-297.

Carpenter, K., Everhart, M. J. (2007). “Skull of the ankylosaur Niobrarasaurus coleii (Ankylosauria: Nodosauridae) from the Smoky Hill Chalk (Coniacian) of western Kansas.” Transactions of the Kansas Academy of Science, 110(1/2): 1-9.

Everhart, M.J., Hamm, S.A. (2005). “A new nodosaur specimen (Dinosauria: Nodosauridae) from the Smoky Hill Chalk (Upper Cretaceous) of western Kansas.” Transactions of the Kansas Academy of Science 108(1/2): 15-21.

Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [[2]]

Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.