Magyarosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(Díez Díaz i in., 2025) |
||
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | {{DISPLAYTITLE:''Magyarosaurus''}} | |
| − | { | + | {{Opis |
| − | | Autor | + | |Autor = [[Marcin Szermański]],[[Tomasz Sokołowski]] |
| − | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Kamil Kamiński]], [[Paweł Konarzewski]] | |
| − | + | |nazwa = ''Magyarosaurus'' (madziarozaur) | |
| − | + | |długość = ok. 5,6 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> | |
| − | [[Tomasz Sokołowski]] | + | |masa = 520 kg <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | | [[Maciej Ziegler]] | + | |wysokość = 1,2 m (w ramionach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | [[Kamil Kamiński]] | + | |dieta = roślinożerny |
| − | | | + | |miejsce = [[Rumunia]] - Basen Hateg |
| − | + | <small>([[formacja|formacje]] [[Sânpetru]] i [[Densus-Ciula]])</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|72|66}} | |
| − | + | ok. 72-66 [[Ma]]<br> | |
| − | + | <small>[[późna kreda]] ([[mastrycht]])</small> | |
| − | + | |systematyka = [[Dinosauria]] | |
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | [[Rumunia]] - Basen Hateg | ||
| − | |||
| − | <small>(formacje [[Sânpetru]] i [[Densus Ciula]])</small> | ||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 40: | Linia 20: | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Macronaria]] | [[Macronaria]] | ||
| − | |||
| − | |||
[[Somphospondyli]] | [[Somphospondyli]] | ||
| Linia 53: | Linia 27: | ||
[[Titanosauria]] | [[Titanosauria]] | ||
| − | + | [[Lithostrotia]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | [[Eutitanosauria]] | ||
| + | |grafika = Titanosaur remains used to erect Magyarosaurus dacus.jpg | ||
| + | |podpis = Skamieniałości na postawie których został nazwany ''Magyarosaurus''. Źródło: Díez Díaz i in., 2025 [https://doi.org/10.1080/14772019.2024.2441516] | ||
| + | |PorównanieGrupa = | ||
| + | |PorównanieDługość = | ||
| + | |mapa = | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Magyarosaurus'' to [[rodzaj]] karłowatego [[zauropod]]a, którego skamieniałe szczątki odnaleziono na terenie obecnej [[Rumunia|Rumunii]]. Zamieszkiwał te rejony Europy pod koniec ery dinozaurów. | + | ''Magyarosaurus'' to [[rodzaj]] karłowatego [[zauropod]]a, którego skamieniałe szczątki odnaleziono na terenie obecnej [[Rumunia|Rumunii]]. Zamieszkiwał te rejony Europy pod koniec ery dinozaurów. Na przestrzeni lat opisano trzy [[gatunek|gatunki]], z których tylko jeden jest uważany za ważny przez współczesnych paleontologów. Według Díez Díaz i in. (2015) ''Magyarosaurus'' od innych tytanozaurów różnił się szczegółami budowy kręgów ogonowych, szewronów, kości ramiennej, łokciowej, promieniowej, udowej oraz strzałkowej. |
| + | |||
| + | ==Historia taksonu i klasyfikacja== | ||
| + | [[Gatunek typowy]] madziarozaura – ''Magyarosaurus dacus'' – został pierwotnie opisany przez [[Franz Nopcsa|Franza Nopcsę]] jako kolejny [[gatunek]] należący do ''[[Titanosaurus]]''. Już po 17 latach, słynny niemiecki paleontolog [[Friedrich von Huene]], zauważył znaczne różnice między rumuńskim tytanozaurem, a gatunkami z innych części świata. Zdecydował się więc na ukucie nowej nazwy [[rodzaj]]owej – ''Magyarosaurus'' ([[Zoltán Csiki|Csiki]] i in., [[2010]]). Równocześnie opisał dwa kolejne gatunki, które przypisał do tego [[rodzaj]]u – ''M. transsylvanicus'' i ''M. hungaricus'', jednak są one przez niektórych uważane za [[synonim]]y ''M. dacus'' (np. Upchurch i in., 2004). Rewizji skamieniałości rumuńskich zauropodów dokonał zespół naukowców pod przewodnictwem Veroniki Díez Díaz w 2025 roku. Zdaniem badaczy część szczątków ''M. transsylvanicus'' należały do niezidentyfikowanych tytanozaurów, a pozostałe są nieodróżnialne od gatunku typowego ''Magyarosaurus''. ''M. transsylvanicus'' został uznany za młodszy synonim ''M. dacus''. Z kolei ''M. hungaricus'' został przeniesiony do nowego [[rodzaj]]u ''[[Petrustitan]]''. | ||
| + | |||
| + | Madziarozaur należał do [[klad]]u [[Titanosauria]] i był wg większości naukowców – w przeciwieństwie do ''[[Paludititan]]'', który żył na tych samych obszarach – [[bazalny]]m tytanozaurem. Mimo to istnieją nieliczne badania, jak np. [[Kristina Curry Rogers|Curry Rogers]] ([[2005]]), która umieszcza go w [[klad]]zie m.in. z [[zaawansowany]]mi ''[[Nemegtosaurus]]'' i ''[[Saltasaurus]]''. Według Díez Díaz i in. (2025) ''Magyarosaurus'' jest bliskim kuzynem [[Saltasauridae|saltazaurydów]] żyjących w Ameryce Południowej. | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Plik:Magyarosaurus_sp_-_scapula.jpg | + | [[Plik:Magyarosaurus_sp_-_scapula.jpg|thumb|Łopatka nieokreślonego gatunku ''Magyarosaurus''. Fot. Ghedoghedo [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Magyarosaurus_sp_-_scapula.jpg].]] |
| − | + | ''Magyarosaurus'' jest znany z dużej ilości, lecz pojedynczych kości (za Díez Díaz i in., 2025). | |
| − | + | [[Lektotyp]] (SZTFH Ob.3091) to przedni kręg ogonowy. [[Paralektotyp]] obejmuje trzon przedniego kręgu ogonowego (SZTFH Ob.3105), lewą kość ramienną (SZTFH Ob.3089), lewą kość łokciową (SZTFH Ob.3100), lewą kość promieniową (SZTFH Ob.3101), kość śródręcza (SZTFH Ob.3096), lewą kość udową (SZTFH Ob.3088) oraz trzy lewe kości strzałkowej (SZTFH Ob.3086 [dwie mają ten sam nr katalogowy] SZTFH Ob. 3102). | |
| − | [[ | ||
| − | + | Materiał przypisany to 3 kręgi grzbietowe, czego 2 są [[artykułowany|artykułowane]] (LPB [FGGUB] R.1061), 3 fragmentaryczne żebra grzbietowe (LPB [FGGUB] R.1861, R.1863, R.1865), 4 niekompletne kręgi ogonowe, z czego 2 są [[artykułowany|artykułowane]] (LPB [FGGUB] R.1069, R.1070, R.1071), szewron (LPB [FGGUB] R.0076), lewa kość ramienna (LPB [FGGUB] R.1047), 2 fragmenty lewej kości promieniowej (LPB [FGGUB] R.1049þR.1060), 5 fragmentów kości śródręcza (LPB [FGGUB] R.0074, R.0077, R.1053, R.1862, R.1864), lewa (LPB [FGGUB] R.1046) oraz prawa (LPB [FGGUB] R.1992) kość udowa, proksymalny koniec lewej kości piszczelowej i strzałkowej (LPB [FGGUB] R.2299), fragmentaryczny kręg szyjny (LPB [FGGUB] R.2505), szewron (LPB [FGGUB] R.2510), prawa kość ramienna (LPB [FGGUB] R.2506), kość śródręcza (LPB [FGGUB] R.2509), prawa kość udowa (LPB [FGGUB] R.2507) oraz prawa kość udowa większego osobnika (LPB [FGGUB] R.2508). | |
==Przyczyny karłowatości== | ==Przyczyny karłowatości== | ||
| − | Niektórzy naukowcy uważali, że szczątki madziarozaura w istocie należą do osobników młodych, niedojrzałych. I rzeczywiście, ''M. hungaricus'' jest znacznie większy od typowego ''M. dacus'', co mogłoby sugerować, że jest to w pełni dojrzały osobnik madziarozaura. Jednak Stein i in. ([[2010]]) wątpią w przynależność ''M. hungaricus'' do tego [[rodzaj]]u. Co więcej, wyniki ich badań pokazują, że nawet najmniejsze okazy ''M. dacus'' wykazują mikrostruktury kości właściwe dla w pełni dojrzałych innych gatunków zauropodów. Zauważają również, że ''Magyarosaurus dacus'' miał bardzo mocno zredukowane tempo wzrostu przy zachowaniu typowej dla zauropodów wysokiej przemiany materii. Ich badania potwierdzają, że karłowate rozmiary tego tytanozaura spowodowane były ograniczonymi ilościami pożywienia na izolowanej wyspie Hateg ([[Michael Benton|Benton]] i in., [[2010]]). Jak na ironię, zwierzak ten wraz z innym zauropodem, ''[[Paludititan]]'', był największym znanym dinozaurem z Basenu Hateg, mimo że nie przekraczał 6-ciu metrów długości. | + | Niektórzy naukowcy uważali, że szczątki madziarozaura w istocie należą do osobników młodych, niedojrzałych. I rzeczywiście, ''M. hungaricus'' (obecnie znany jako ''[[Petrustitan]]'') jest znacznie większy od typowego ''M. dacus'', co mogłoby sugerować, że jest to w pełni dojrzały osobnik madziarozaura. Jednak Stein i in. ([[2010]]) wątpią w przynależność ''M. hungaricus'' do tego [[rodzaj]]u. Co więcej, wyniki ich badań pokazują, że nawet najmniejsze okazy ''M. dacus'' wykazują mikrostruktury kości właściwe dla w pełni dojrzałych innych gatunków zauropodów. Zauważają również, że ''Magyarosaurus dacus'' miał bardzo mocno zredukowane tempo wzrostu przy zachowaniu typowej dla zauropodów wysokiej przemiany materii. Ich badania potwierdzają, że karłowate rozmiary tego tytanozaura spowodowane były ograniczonymi ilościami pożywienia na izolowanej wyspie Hateg ([[Michael Benton|Benton]] i in., [[2010]]). Jak na ironię, zwierzak ten wraz z innym zauropodem, ''[[Paludititan]]'', był największym znanym dinozaurem z Basenu Hateg, mimo że nie przekraczał 6-ciu metrów długości. |
==Madziarozaur w kulturze masowej== | ==Madziarozaur w kulturze masowej== | ||
| Linia 89: | Linia 59: | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Magyarosaurus'' znaczy "madziarski jaszczur" i honoruje tym samym Węgrów. | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Magyarosaurus'' znaczy "madziarski jaszczur" i honoruje tym samym Węgrów. Epitet gatunkowy ''dacus'' upamiętnia starożytny lud Daków, zamieszkujący niegdyś Rumunię. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Magyarosaurus''}} | |
| {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]]}}, [[1932]] | | {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]]}}, [[1932]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | |{{V| ''M. dacus''}} | |
| − | | ({{Kpt|[[Franz Nopcsa|Nopcsa]]}}, [[1915]]) {{Kpt|von Huene}}, 1932 | + | | ({{Kpt|[[Franz Nopcsa|Nopcsa]]}}, [[1915]]) {{Kpt|[[von Huene]]}}, [[1932]] |
|- | |- | ||
| = ''[[Titanosaurus]] dacus'' | | = ''[[Titanosaurus]] dacus'' | ||
| − | | {{Kpt|Nopcsa}}, 1915 | + | | {{Kpt|[[Nopcsa]]}}, [[1915]] |
|- | |- | ||
| − | | | + | | = ''Magyarosaurus transsylvanicus'' |
| − | | | + | | {{Kpt|[[von Huene]]}}, [[1932]] |
|- | |- | ||
| − | | | + | |''Magyarosaurus hungaricus'' |
| − | | | + | |{{Kpt|[[von Huene]]}}, [[1932]] |
| + | |= '''''[[Petrustitan|Petrustitan hungaricus]]''''' | ||
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Benton, M.A., Csiki, Z., Grigorescu, D., Redelstorff, R., Sander, P.M., Stein, K. & Weishampel, D.B. (2010) Dinosaurs and the island rule: The dwarfed dinosaurs from Haţeg Island. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 293, 438–454 | + | Benton, M. A., Csiki, Z., Grigorescu, D., Redelstorff, R., Sander, P. M., Stein, K. & Weishampel, D. B. (2010). "Dinosaurs and the island rule: The dwarfed dinosaurs from Haţeg Island". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 293, 438–454 [[doi:10.1016/j.palaeo.2010.01.026]] |
Csiki, Z., Codrea, V., Jipa-Murzea, C. & Godefroit, P. (2010) "A partial titanosaur (Sauropoda, Dinosauria) skeleton from the Maastrichtian of Nălat-Vad, Hateg Basin, Romania" N. Jb. Geol. Paläont., Abh. 258: 297-324. [[doi:10.1127/0077-7749/2010/0098]] | Csiki, Z., Codrea, V., Jipa-Murzea, C. & Godefroit, P. (2010) "A partial titanosaur (Sauropoda, Dinosauria) skeleton from the Maastrichtian of Nălat-Vad, Hateg Basin, Romania" N. Jb. Geol. Paläont., Abh. 258: 297-324. [[doi:10.1127/0077-7749/2010/0098]] | ||
| − | Curry-Rogers, K. (2005) Titanosauria [w] Curry-Rogers, K. & Wilson, J. (red.) The Sauropods: Evolution and Paleobiology. ISBN-10: 0520246233 [http://books.google.pl/books?id=X5j2lqAZqwIC&pg=PA50&lpg=PA50&source=bl&ots=FC44-uNjSb&sig=dCG1XaiKSX1K77tJYp_k0BxRqJw&hl=pl&sa=X&ei=waWBUIPzI8TItAaSqYHYBg&ved=0CC0Q6AEwAA#v=onepage&q&f=false | + | Curry-Rogers, K. (2005). "Titanosauria". [w:] Curry-Rogers, K. & Wilson, J. (red.) "The Sauropods: Evolution and Paleobiology". ISBN-10: 0520246233 [http://books.google.pl/books?id=X5j2lqAZqwIC&pg=PA50&lpg=PA50&source=bl&ots=FC44-uNjSb&sig=dCG1XaiKSX1K77tJYp_k0BxRqJw&hl=pl&sa=X&ei=waWBUIPzI8TItAaSqYHYBg&ved=0CC0Q6AEwAA#v=onepage&q&f=false] |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Díez Díaz, V., Mannion, P. D., Csiki-Sava, Z., & Upchurch, P. (2025). "Revision of Romanian sauropod dinosaurs reveals high titanosaur diversity and body-size disparity on the latest Cretaceous Haţeg Island, with implications for titanosaurian biogeography". Journal of Systematic Palaeontology. 23 (1). 2441516. doi:10.1080/14772019.2024.2441516. | |
| − | Stein, K., Csiki, Z., Curry Rogers, K., Weishampel, D.B., Redelstorff, R., Carballido, J.L. & Sander, P.M. (2010) "Small body size and extreme cortical bone remodeling indicate phyletic dwarfism in Magyarosaurus dacus (Sauropoda: Titanosauria)." Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(20):9258–9263. [[doi:10.1073/pnas.1000781107]] | + | Stein, K., Csiki, Z., Curry Rogers, K., Weishampel, D. B., Redelstorff, R., Carballido, J. L., & Sander, P. M. (2010). "Small body size and extreme cortical bone remodeling indicate phyletic dwarfism in ''Magyarosaurus dacus'' (Sauropoda: Titanosauria)." Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(20):9258–9263. [[doi:10.1073/pnas.1000781107]] |
| − | Upchurch, P., Barrett, P.M. & Dodson, P. (2004) Sauropoda. [w:] | + | Upchurch, P., Barrett, P. M. & Dodson, P. (2004). "Sauropoda". [w:] Weishampel, D. B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press |
http://en.wikipedia.org/wiki/Dinosaur_Planet_%28television_series%29#Pod.27s_Travels | http://en.wikipedia.org/wiki/Dinosaur_Planet_%28television_series%29#Pod.27s_Travels | ||
http://en.wikipedia.org/wiki/Planet_Dinosaur#List_of_episodes | http://en.wikipedia.org/wiki/Planet_Dinosaur#List_of_episodes | ||
| − | </small> | + | <references/></small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:51, 2 mar 2025
| Autor: | Marcin Szermański,Tomasz Sokołowski |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski |
| Magyarosaurus (madziarozaur) | |
|---|---|
| Długość | ok. 5,6 m [1] |
| Wysokość | 1,2 m (w ramionach) [1] |
| Masa | 520 kg [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Rumunia - Basen Hateg |
| Czas |
ok. 72-66 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Skamieniałości na postawie których został nazwany Magyarosaurus. Źródło: Díez Díaz i in., 2025 [2] | |
Wstęp
Magyarosaurus to rodzaj karłowatego zauropoda, którego skamieniałe szczątki odnaleziono na terenie obecnej Rumunii. Zamieszkiwał te rejony Europy pod koniec ery dinozaurów. Na przestrzeni lat opisano trzy gatunki, z których tylko jeden jest uważany za ważny przez współczesnych paleontologów. Według Díez Díaz i in. (2015) Magyarosaurus od innych tytanozaurów różnił się szczegółami budowy kręgów ogonowych, szewronów, kości ramiennej, łokciowej, promieniowej, udowej oraz strzałkowej.
Historia taksonu i klasyfikacja
Gatunek typowy madziarozaura – Magyarosaurus dacus – został pierwotnie opisany przez Franza Nopcsę jako kolejny gatunek należący do Titanosaurus. Już po 17 latach, słynny niemiecki paleontolog Friedrich von Huene, zauważył znaczne różnice między rumuńskim tytanozaurem, a gatunkami z innych części świata. Zdecydował się więc na ukucie nowej nazwy rodzajowej – Magyarosaurus (Csiki i in., 2010). Równocześnie opisał dwa kolejne gatunki, które przypisał do tego rodzaju – M. transsylvanicus i M. hungaricus, jednak są one przez niektórych uważane za synonimy M. dacus (np. Upchurch i in., 2004). Rewizji skamieniałości rumuńskich zauropodów dokonał zespół naukowców pod przewodnictwem Veroniki Díez Díaz w 2025 roku. Zdaniem badaczy część szczątków M. transsylvanicus należały do niezidentyfikowanych tytanozaurów, a pozostałe są nieodróżnialne od gatunku typowego Magyarosaurus. M. transsylvanicus został uznany za młodszy synonim M. dacus. Z kolei M. hungaricus został przeniesiony do nowego rodzaju Petrustitan.
Madziarozaur należał do kladu Titanosauria i był wg większości naukowców – w przeciwieństwie do Paludititan, który żył na tych samych obszarach – bazalnym tytanozaurem. Mimo to istnieją nieliczne badania, jak np. Curry Rogers (2005), która umieszcza go w kladzie m.in. z zaawansowanymi Nemegtosaurus i Saltasaurus. Według Díez Díaz i in. (2025) Magyarosaurus jest bliskim kuzynem saltazaurydów żyjących w Ameryce Południowej.
Materiał kopalny
Magyarosaurus jest znany z dużej ilości, lecz pojedynczych kości (za Díez Díaz i in., 2025).
Lektotyp (SZTFH Ob.3091) to przedni kręg ogonowy. Paralektotyp obejmuje trzon przedniego kręgu ogonowego (SZTFH Ob.3105), lewą kość ramienną (SZTFH Ob.3089), lewą kość łokciową (SZTFH Ob.3100), lewą kość promieniową (SZTFH Ob.3101), kość śródręcza (SZTFH Ob.3096), lewą kość udową (SZTFH Ob.3088) oraz trzy lewe kości strzałkowej (SZTFH Ob.3086 [dwie mają ten sam nr katalogowy] SZTFH Ob. 3102).
Materiał przypisany to 3 kręgi grzbietowe, czego 2 są artykułowane (LPB [FGGUB] R.1061), 3 fragmentaryczne żebra grzbietowe (LPB [FGGUB] R.1861, R.1863, R.1865), 4 niekompletne kręgi ogonowe, z czego 2 są artykułowane (LPB [FGGUB] R.1069, R.1070, R.1071), szewron (LPB [FGGUB] R.0076), lewa kość ramienna (LPB [FGGUB] R.1047), 2 fragmenty lewej kości promieniowej (LPB [FGGUB] R.1049þR.1060), 5 fragmentów kości śródręcza (LPB [FGGUB] R.0074, R.0077, R.1053, R.1862, R.1864), lewa (LPB [FGGUB] R.1046) oraz prawa (LPB [FGGUB] R.1992) kość udowa, proksymalny koniec lewej kości piszczelowej i strzałkowej (LPB [FGGUB] R.2299), fragmentaryczny kręg szyjny (LPB [FGGUB] R.2505), szewron (LPB [FGGUB] R.2510), prawa kość ramienna (LPB [FGGUB] R.2506), kość śródręcza (LPB [FGGUB] R.2509), prawa kość udowa (LPB [FGGUB] R.2507) oraz prawa kość udowa większego osobnika (LPB [FGGUB] R.2508).
Przyczyny karłowatości
Niektórzy naukowcy uważali, że szczątki madziarozaura w istocie należą do osobników młodych, niedojrzałych. I rzeczywiście, M. hungaricus (obecnie znany jako Petrustitan) jest znacznie większy od typowego M. dacus, co mogłoby sugerować, że jest to w pełni dojrzały osobnik madziarozaura. Jednak Stein i in. (2010) wątpią w przynależność M. hungaricus do tego rodzaju. Co więcej, wyniki ich badań pokazują, że nawet najmniejsze okazy M. dacus wykazują mikrostruktury kości właściwe dla w pełni dojrzałych innych gatunków zauropodów. Zauważają również, że Magyarosaurus dacus miał bardzo mocno zredukowane tempo wzrostu przy zachowaniu typowej dla zauropodów wysokiej przemiany materii. Ich badania potwierdzają, że karłowate rozmiary tego tytanozaura spowodowane były ograniczonymi ilościami pożywienia na izolowanej wyspie Hateg (Benton i in., 2010). Jak na ironię, zwierzak ten wraz z innym zauropodem, Paludititan, był największym znanym dinozaurem z Basenu Hateg, mimo że nie przekraczał 6-ciu metrów długości.
Madziarozaur w kulturze masowej
Madziarozaur wystąpił w dwóch serialach paradokumentalnych o dinozaurach: w drugim odcinku "Planety dinozaurów" (ang. Dinosaur Planet) i w szóstym odcinku cyklu Planet Dinosaur produkcji BBC. Scenarzyści w obu przypadkach nie oszczędzili go, ukazując go odpowiednio zjadanego przez trzech osobników Tarascosaurus oraz upolowanego przez grupę Hatzegopteryx.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Magyarosaurus znaczy "madziarski jaszczur" i honoruje tym samym Węgrów. Epitet gatunkowy dacus upamiętnia starożytny lud Daków, zamieszkujący niegdyś Rumunię.
Spis gatunków
| Magyarosaurus | von Huene, 1932 | |
| M. dacus | (Nopcsa, 1915) von Huene, 1932 | |
| = Titanosaurus dacus | Nopcsa, 1915 | |
| = Magyarosaurus transsylvanicus | von Huene, 1932 | |
| Magyarosaurus hungaricus | von Huene, 1932 | = Petrustitan hungaricus |
Bibliografia
Benton, M. A., Csiki, Z., Grigorescu, D., Redelstorff, R., Sander, P. M., Stein, K. & Weishampel, D. B. (2010). "Dinosaurs and the island rule: The dwarfed dinosaurs from Haţeg Island". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 293, 438–454 doi:10.1016/j.palaeo.2010.01.026
Csiki, Z., Codrea, V., Jipa-Murzea, C. & Godefroit, P. (2010) "A partial titanosaur (Sauropoda, Dinosauria) skeleton from the Maastrichtian of Nălat-Vad, Hateg Basin, Romania" N. Jb. Geol. Paläont., Abh. 258: 297-324. doi:10.1127/0077-7749/2010/0098
Curry-Rogers, K. (2005). "Titanosauria". [w:] Curry-Rogers, K. & Wilson, J. (red.) "The Sauropods: Evolution and Paleobiology". ISBN-10: 0520246233 [3]
Díez Díaz, V., Mannion, P. D., Csiki-Sava, Z., & Upchurch, P. (2025). "Revision of Romanian sauropod dinosaurs reveals high titanosaur diversity and body-size disparity on the latest Cretaceous Haţeg Island, with implications for titanosaurian biogeography". Journal of Systematic Palaeontology. 23 (1). 2441516. doi:10.1080/14772019.2024.2441516.
Stein, K., Csiki, Z., Curry Rogers, K., Weishampel, D. B., Redelstorff, R., Carballido, J. L., & Sander, P. M. (2010). "Small body size and extreme cortical bone remodeling indicate phyletic dwarfism in Magyarosaurus dacus (Sauropoda: Titanosauria)." Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(20):9258–9263. doi:10.1073/pnas.1000781107
Upchurch, P., Barrett, P. M. & Dodson, P. (2004). "Sauropoda". [w:] Weishampel, D. B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
http://en.wikipedia.org/wiki/Dinosaur_Planet_%28television_series%29#Pod.27s_Travels
http://en.wikipedia.org/wiki/Planet_Dinosaur#List_of_episodes
- ↑ Skocz do: 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Magyarosaurus_sp_-_scapula.jpg){kind=link}