Ohmdenosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Paleośrodowisko) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | {{DISPLAYTITLE: ''Ohmdenosaurus''}} | |
| − | { | + | {{Opis |
| − | | Autor | + | |Autor = [[Tomasz Sokołowski]], [[Szymon Jagusztyn]] |
| − | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Marcin Szermański]], [[Kamil Kamiński]] | |
| − | + | |nazwa = ''Ohmdenosaurus'' (ohmdenozaur) | |
| − | + | |długość = 4-7 m | |
| − | | [[Maciej Ziegler]] | + | |wysokość = |
| − | [[Marcin Szermański]] | + | |masa = ok. 1,1 t |
| − | + | |dieta = roślinożerny | |
| − | [[Kamil Kamiński]] | + | |miejsce = [[Niemcy]] - Badenia-Wirtembergia |
| − | | | + | <small>([[formacja]] [[Posidonienschiefer]])</small> |
| − | + | |czas = {{Występowanie|181|180}} | |
| − | + | ok. 181-180 [[Ma]]<br> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | ok. 1,1 t | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | [[Niemcy]] - Badenia-Wirtembergia | ||
| − | |||
| − | <small>(formacja [[Posidonienschiefer]])</small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<small>wczesna [[jura]] (środkowy [[toark]])</small> | <small>wczesna [[jura]] (środkowy [[toark]])</small> | ||
| − | | | + | |systematyka = |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 45: | Linia 23: | ||
? [[Vulcanodontidae]] | ? [[Vulcanodontidae]] | ||
| − | | | + | |grafika = Ohmdenosaurus_Reconstruction.jpg |
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja pary ohmdenozaurów. Autor: Lucas Attwell. [https://www.deviantart.com/lucas-attwell/art/Ohmdenosaurus-778182641] | |
| − | + | |PorównanieGrupa = | |
| − | [https://www.deviantart.com/lucas-attwell/art/Ohmdenosaurus-778182641] | + | |PorównanieDługość = |
| − | + | |mapa = | |
| − | | | + | <display_points type="terrain" zoom=3> |
| − | |||
| − | | | ||
| − | | | ||
| − | <display_points type="terrain" zoom= | ||
Ohmden, Germany~formacja [[Posidonienschiefer]], Ohmden, Badenia-Wirtembergia, [[Niemcy]]|<small>''P. fariasi''.<br> | Ohmden, Germany~formacja [[Posidonienschiefer]], Ohmden, Badenia-Wirtembergia, [[Niemcy]]|<small>''P. fariasi''.<br> | ||
</display_points> | </display_points> | ||
| − | + | }} | |
| − | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Ohmdenosaurus'' to niewielki [[rodzaj]] zauropoda, który żył we wczesnej jurze na terenach obecnej Badenii-Wirtembergii w Niemczech. [[Gatunek typowy]], ''O. liasicus'', został opisany przez [[Christian Wild|Christiana Wild]]a w [[1978]] roku. Jest to jeden z najmniejszych znanych "prawdziwych" zauropodów, nie wliczając "prozauropodowego" ''[[Anchisaurus]]'', obecnie uznanego za [[bazalny|bazalnego]] zauropoda. | ''Ohmdenosaurus'' to niewielki [[rodzaj]] zauropoda, który żył we wczesnej jurze na terenach obecnej Badenii-Wirtembergii w Niemczech. [[Gatunek typowy]], ''O. liasicus'', został opisany przez [[Christian Wild|Christiana Wild]]a w [[1978]] roku. Jest to jeden z najmniejszych znanych "prawdziwych" zauropodów, nie wliczając "prozauropodowego" ''[[Anchisaurus]]'', obecnie uznanego za [[bazalny|bazalnego]] zauropoda. | ||
| − | ==Materiał kopalny i | + | ==Materiał kopalny i tafonomia== |
| − | Jedyne skamieniałości tego gada to kość piszczelowa, skokowa i piętowa odkryte w osadach formacji [[Posidonienschiefer]]. Początkowo uważano, że należą one do jakiegoś [[jura]]jskiego [[plezjozaur]]a. Dopiero później w czasie pobytu w lokalnym muzeum Wild zorientował się, że kości należą do dinozaura. Sczątki były zachowane w dolnym łupku formacji Posidonia, którego szacowany wiek to [[toark]], co czyniło ohmdenozaura najstarszym znanym zauropodem. Obecnie wiemy, że najstarsze [[Sauropoda|zauropody]] żyły w późnym triasie. Dinozaur został zachowany w skale bogatej w piryt, który często towarzyszy unikatowym fosyliom, z racji tego, że powstaje w warunkach sprzyjających ich powstawaniu. | + | [[Plik: Ohmdenosaurus.JPG|200px|thumb|right|Skamieniałe szczątki ''Ohmdenosaurus''. Autor zdjęcia: Ghedoghedo [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ohmdenosaurus.JPG].]] |
| + | Jedyne skamieniałości tego gada to kość piszczelowa, skokowa i piętowa odkryte w osadach formacji [[Posidonienschiefer]]. Początkowo uważano, że należą one do jakiegoś [[jura]]jskiego [[plezjozaur]]a. Dopiero później w czasie pobytu w lokalnym muzeum Wild zorientował się, że kości należą do dinozaura. Sczątki były zachowane w dolnym łupku formacji Posidonia, którego szacowany wiek to [[toark]], co czyniło ohmdenozaura najstarszym znanym zauropodem. Obecnie wiemy, że najstarsze [[Sauropoda|zauropody]] żyły w późnym triasie. Dinozaur został zachowany w skale bogatej w piryt, który często towarzyszy unikatowym fosyliom, z racji tego, że powstaje w warunkach sprzyjających ich powstawaniu. Prawdopodobnie kości były przeniesione dwukrotnie: pierwszy raz w deltę rzeki, gdzie doszło do częściowej erozji piszczeli. Natomiast tkanki miękkie ze strony przykrytej osadem nie rozłożyły się, gdyż kości zostały znalezione w naturalnej pozycji. Dopiero później prądy rzeczne, a następnie morskie przetransportowały okaz w miejsce depozycji. W okolicy kości znaleziono ślimaka ''Coelodiscus'', który prawdopodobnie żywił się tkanką miękką tego zauropoda. | ||
==Filogeneza== | ==Filogeneza== | ||
| − | Obecnie uważa się ''Ohmdenosaurus'' za zauropoda będącego na zewnątrz [[klad]]u [[Eusauropoda]]. Pomimo skąpego materiału kopalnego, jest on uważany za ważny [[rodzaj]] (Stumpf i in., 2015). Budowa kości skokowej zbliża go do ''[[Rhoetosaurus]]''. Oba dinozaury miały stosunkowo smukłą kość piszczelową, w przeciwieństwie do masywniejszych kości bardziej zaawansowanych zauropodów (Nair i Salisbury, 2012). | + | Obecnie uważa się ''Ohmdenosaurus'' za zauropoda będącego na zewnątrz [[klad]]u [[Eusauropoda]]. Pomimo skąpego materiału kopalnego, jest on uważany za ważny [[rodzaj]] (Stumpf i in., 2015). Powierzchnia stawu kolanowego jest prostopadła do kości piszczelowej, więc ohmdenozaur stał na wyprostowanych nogach. Piszczel była okrągła w przekroju, w przeciwieństwie do bardziej bazalnych form. Budowa kości piętowej również przypomina tą u zaawansowanych zauropodów. W 1990 roku John McIntosh zaklasyfikował go do rodziny Vulcanodontinae z racji podobieństw z [[Vulcanodon|wulkanodonem]]. Jednak później Nair i Salisbury stwierdzili, że budowa kości skokowej zbliża go do ''[[Rhoetosaurus]]''. Oba dinozaury miały stosunkowo smukłą kość piszczelową, w przeciwieństwie do masywniejszych kości bardziej zaawansowanych zauropodów (Nair i Salisbury, 2012). W 2022 r. Fernández i Werneburg potwierdzili wcześniejsze badania jako zauropoda bliskiego ''[[Isanosaurus]]'', ''[[Vulcanodon]]'' i ''[[Tazoudasaurus]]''. |
| − | [[ | + | |
| + | ==Paleośrodowisko== | ||
| + | Niestety niewiele wiemy o środowisku tego dinozaura, gdyż ląd na którym żył znajdował się prawdopodobnie ponad 100 km od miejsca znalezienia. W osadach tej formacji bogatej w morską faunę, w tym ichtiozaury, znaleziono również kawałki roślin z lądu: skamieniałe drewno drzew iglastych i benetytów oraz skrzypy. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Ohmdenosaurus'' znaczy "jaszczur z Ohmden" - gminy i miejscowości położonej na obszarze Badenii-Wirtembergii, gdzie znaleziono szczątki tego dinozaura. Natomiast | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Ohmdenosaurus'' znaczy "jaszczur z Ohmden" - gminy i miejscowości położonej na obszarze Badenii-Wirtembergii, gdzie znaleziono szczątki tego dinozaura. Natomiast epitet gatunkowy ''liasicus'' odnosi się do nazwy stratygraficznej liasu, synonimu [[wczesna jura|wczesnej jury]]. |
| − | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 83: | Linia 58: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> | + | <small> Fernández ORR, Werneburg I (2022) "A new massopodan sauropodomorph from Trossingen Formation (Germany) hidden as ‘ Plateosaurus’ for 100 years in the historical Tübingen collection". Vertebrate Zoology 72: 771-822. [[doi:10.3897/vz.72.e86348]] |
| − | Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020). Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs. J. Princeton University Press. | + | Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]. |
| + | |||
| + | Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". J. Princeton University Press. | ||
Nair, J. P., & Salisbury, S. W. (2012). “New anatomical information on Rhoetosaurus brownei Longman, 1926, a gravisaurian sauropodomorph dinosaur from the Middle Jurassic of Queensland, Australia.” Journal of Vertebrate Paleontology, 32(2), 369–394. | Nair, J. P., & Salisbury, S. W. (2012). “New anatomical information on Rhoetosaurus brownei Longman, 1926, a gravisaurian sauropodomorph dinosaur from the Middle Jurassic of Queensland, Australia.” Journal of Vertebrate Paleontology, 32(2), 369–394. | ||
| Linia 92: | Linia 69: | ||
Upchurch, P., Barrett, P. M., Dodson, P. (2004): Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press | Upchurch, P., Barrett, P. M., Dodson, P. (2004): Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press | ||
| + | |||
| + | Wild, R. (1978). "Ein Sauropoden-Rest (Reptilia, Saurischia) aus dem Posidonienschiefer (Lias, Toarcium) von Holzmaden". Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde, Serie B (Geologie und Paläontologie) 41: 1–15. | ||
</small> | </small> | ||
Aktualna wersja na dzień 10:09, 14 lis 2022
| Autor: | Tomasz Sokołowski, Szymon Jagusztyn |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Marcin Szermański, Kamil Kamiński |
| Ohmdenosaurus (ohmdenozaur) | |
|---|---|
| Długość | 4-7 m |
| Masa | ok. 1,1 t |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Niemcy - Badenia-Wirtembergia |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja pary ohmdenozaurów. Autor: Lucas Attwell. [2] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Ohmdenosaurus to niewielki rodzaj zauropoda, który żył we wczesnej jurze na terenach obecnej Badenii-Wirtembergii w Niemczech. Gatunek typowy, O. liasicus, został opisany przez Christiana Wilda w 1978 roku. Jest to jeden z najmniejszych znanych "prawdziwych" zauropodów, nie wliczając "prozauropodowego" Anchisaurus, obecnie uznanego za bazalnego zauropoda.
Materiał kopalny i tafonomia
Jedyne skamieniałości tego gada to kość piszczelowa, skokowa i piętowa odkryte w osadach formacji Posidonienschiefer. Początkowo uważano, że należą one do jakiegoś jurajskiego plezjozaura. Dopiero później w czasie pobytu w lokalnym muzeum Wild zorientował się, że kości należą do dinozaura. Sczątki były zachowane w dolnym łupku formacji Posidonia, którego szacowany wiek to toark, co czyniło ohmdenozaura najstarszym znanym zauropodem. Obecnie wiemy, że najstarsze zauropody żyły w późnym triasie. Dinozaur został zachowany w skale bogatej w piryt, który często towarzyszy unikatowym fosyliom, z racji tego, że powstaje w warunkach sprzyjających ich powstawaniu. Prawdopodobnie kości były przeniesione dwukrotnie: pierwszy raz w deltę rzeki, gdzie doszło do częściowej erozji piszczeli. Natomiast tkanki miękkie ze strony przykrytej osadem nie rozłożyły się, gdyż kości zostały znalezione w naturalnej pozycji. Dopiero później prądy rzeczne, a następnie morskie przetransportowały okaz w miejsce depozycji. W okolicy kości znaleziono ślimaka Coelodiscus, który prawdopodobnie żywił się tkanką miękką tego zauropoda.
Filogeneza
Obecnie uważa się Ohmdenosaurus za zauropoda będącego na zewnątrz kladu Eusauropoda. Pomimo skąpego materiału kopalnego, jest on uważany za ważny rodzaj (Stumpf i in., 2015). Powierzchnia stawu kolanowego jest prostopadła do kości piszczelowej, więc ohmdenozaur stał na wyprostowanych nogach. Piszczel była okrągła w przekroju, w przeciwieństwie do bardziej bazalnych form. Budowa kości piętowej również przypomina tą u zaawansowanych zauropodów. W 1990 roku John McIntosh zaklasyfikował go do rodziny Vulcanodontinae z racji podobieństw z wulkanodonem. Jednak później Nair i Salisbury stwierdzili, że budowa kości skokowej zbliża go do Rhoetosaurus. Oba dinozaury miały stosunkowo smukłą kość piszczelową, w przeciwieństwie do masywniejszych kości bardziej zaawansowanych zauropodów (Nair i Salisbury, 2012). W 2022 r. Fernández i Werneburg potwierdzili wcześniejsze badania jako zauropoda bliskiego Isanosaurus, Vulcanodon i Tazoudasaurus.
Paleośrodowisko
Niestety niewiele wiemy o środowisku tego dinozaura, gdyż ląd na którym żył znajdował się prawdopodobnie ponad 100 km od miejsca znalezienia. W osadach tej formacji bogatej w morską faunę, w tym ichtiozaury, znaleziono również kawałki roślin z lądu: skamieniałe drewno drzew iglastych i benetytów oraz skrzypy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Ohmdenosaurus znaczy "jaszczur z Ohmden" - gminy i miejscowości położonej na obszarze Badenii-Wirtembergii, gdzie znaleziono szczątki tego dinozaura. Natomiast epitet gatunkowy liasicus odnosi się do nazwy stratygraficznej liasu, synonimu wczesnej jury.
Spis gatunków
| Ohmdenosaurus | Wild, 1978 |
|---|---|
| O. liasicus | Wild, 1978 |
Bibliografia
Fernández ORR, Werneburg I (2022) "A new massopodan sauropodomorph from Trossingen Formation (Germany) hidden as ‘ Plateosaurus’ for 100 years in the historical Tübingen collection". Vertebrate Zoology 72: 771-822. doi:10.3897/vz.72.e86348
Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [3].
Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". J. Princeton University Press.
Nair, J. P., & Salisbury, S. W. (2012). “New anatomical information on Rhoetosaurus brownei Longman, 1926, a gravisaurian sauropodomorph dinosaur from the Middle Jurassic of Queensland, Australia.” Journal of Vertebrate Paleontology, 32(2), 369–394.
Stumpf, S., Ansorge, J. & Krempien, W. (2015). "Gravisaurian sauropod remains from the marine late Early Jurassic (Lower Toarcian) of North-Eastern Germany". Geobios. 48 (3): 271–279. doi:10.1016/j.geobios.2015.04.001.
Upchurch, P., Barrett, P. M., Dodson, P. (2004): Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Wild, R. (1978). "Ein Sauropoden-Rest (Reptilia, Saurischia) aus dem Posidonienschiefer (Lias, Toarcium) von Holzmaden". Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde, Serie B (Geologie und Paläontologie) 41: 1–15.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ohmdenosaurus.JPG){kind=link}