Ohmdenosaurus

Autor:	Tomasz Sokołowski, Szymon Jagusztyn
Korekta:	Maciej Ziegler, Marcin Szermański, Kamil Kamiński

---

Ohmdenosaurus (ohmdenozaur)
Długość	4-7 m
Masa	ok. 1,1 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Niemcy - Badenia-Wirtembergia (formacja Posidonienschiefer)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 181-180 Ma wczesna jura (środkowy toark)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda ? Vulcanodontidae
Rekonstrukcja pary ohmdenozaurów. Autor: Lucas Attwell. [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Posidonienschiefer\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Posidonienschiefer (strona nie istnieje)\"\u003EPosidonienschiefer\u003C/a\u003E, Ohmden, Badenia-Wirtembergia, \u003Ca href=\"/wiki/Niemcy\" class=\"mw-redirect\" title=\"Niemcy\"\u003ENiemcy\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EP. fariasi\u003C/i\u003E.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Posidonienschiefer, Ohmden, Badenia-Wirtembergia, Niemcy|P. fariasi.\n","link":"","lat":48.645305100000001630178303457796573638916015625,"lon":9.525632500000000391082721762359142303466796875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Ohmdenosaurus to niewielki rodzaj zauropoda, który żył we wczesnej jurze na terenach obecnej Badenii-Wirtembergii w Niemczech. Gatunek typowy, O. liasicus, został opisany przez Christiana Wilda w 1978 roku. Jest to jeden z najmniejszych znanych "prawdziwych" zauropodów, nie wliczając "prozauropodowego" Anchisaurus, obecnie uznanego za bazalnego zauropoda.

Materiał kopalny i tafonomia

Skamieniałe szczątki Ohmdenosaurus. Autor zdjęcia: Ghedoghedo [1].

Jedyne skamieniałości tego gada to kość piszczelowa, skokowa i piętowa odkryte w osadach formacji Posidonienschiefer. Początkowo uważano, że należą one do jakiegoś jurajskiego plezjozaura. Dopiero później w czasie pobytu w lokalnym muzeum Wild zorientował się, że kości należą do dinozaura. Sczątki były zachowane w dolnym łupku formacji Posidonia, którego szacowany wiek to toark, co czyniło ohmdenozaura najstarszym znanym zauropodem. Obecnie wiemy, że najstarsze zauropody żyły w późnym triasie. Dinozaur został zachowany w skale bogatej w piryt, który często towarzyszy unikatowym fosyliom, z racji tego, że powstaje w warunkach sprzyjających ich powstawaniu. Prawdopodobnie kości były przeniesione dwukrotnie: pierwszy raz w deltę rzeki, gdzie doszło do częściowej erozji piszczeli. Natomiast tkanki miękkie ze strony przykrytej osadem nie rozłożyły się, gdyż kości zostały znalezione w naturalnej pozycji. Dopiero później prądy rzeczne, a następnie morskie przetransportowały okaz w miejsce depozycji. W okolicy kości znaleziono ślimaka Coelodiscus, który prawdopodobnie żywił się tkanką miękką tego zauropoda.

Filogeneza

Obecnie uważa się Ohmdenosaurus za zauropoda będącego na zewnątrz kladu Eusauropoda. Pomimo skąpego materiału kopalnego, jest on uważany za ważny rodzaj (Stumpf i in., 2015). Powierzchnia stawu kolanowego jest prostopadła do kości piszczelowej, więc ohmdenozaur stał na wyprostowanych nogach. Piszczel była okrągła w przekroju, w przeciwieństwie do bardziej bazalnych form. Budowa kości piętowej również przypomina tą u zaawansowanych zauropodów. W 1990 roku John McIntosh zaklasyfikował go do rodziny Vulcanodontinae z racji podobieństw z wulkanodonem. Jednak później Nair i Salisbury stwierdzili, że budowa kości skokowej zbliża go do Rhoetosaurus. Oba dinozaury miały stosunkowo smukłą kość piszczelową, w przeciwieństwie do masywniejszych kości bardziej zaawansowanych zauropodów (Nair i Salisbury, 2012). W 2022 r. Fernández i Werneburg potwierdzili wcześniejsze badania jako zauropoda bliskiego Isanosaurus, Vulcanodon i Tazoudasaurus.

Paleośrodowisko

Niestety niewiele wiemy o środowisku tego dinozaura, gdyż ląd na którym żył znajdował się prawdopodobnie ponad 100 km od miejsca znalezienia. W osadach tej formacji bogatej w morską faunę, w tym ichtiozaury, znaleziono również kawałki roślin z lądu: skamieniałe drewno drzew iglastych i benetytów oraz skrzypy.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Ohmdenosaurus znaczy "jaszczur z Ohmden" - gminy i miejscowości położonej na obszarze Badenii-Wirtembergii, gdzie znaleziono szczątki tego dinozaura. Natomiast epitet gatunkowy liasicus odnosi się do nazwy stratygraficznej liasu, synonimu wczesnej jury.

Spis gatunków

Ohmdenosaurus	Wild, 1978
O. liasicus	Wild, 1978

Bibliografia

Fernández ORR, Werneburg I (2022) "A new massopodan sauropodomorph from Trossingen Formation (Germany) hidden as ‘ Plateosaurus’ for 100 years in the historical Tübingen collection". Vertebrate Zoology 72: 771-822. doi:10.3897/vz.72.e86348

Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [3].

Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". J. Princeton University Press.

Nair, J. P., & Salisbury, S. W. (2012). “New anatomical information on Rhoetosaurus brownei Longman, 1926, a gravisaurian sauropodomorph dinosaur from the Middle Jurassic of Queensland, Australia.” Journal of Vertebrate Paleontology, 32(2), 369–394.

Stumpf, S., Ansorge, J. & Krempien, W. (2015). "Gravisaurian sauropod remains from the marine late Early Jurassic (Lower Toarcian) of North-Eastern Germany". Geobios. 48 (3): 271–279. doi:10.1016/j.geobios.2015.04.001.

Upchurch, P., Barrett, P. M., Dodson, P. (2004): Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press

Wild, R. (1978). "Ein Sauropoden-Rest (Reptilia, Saurischia) aus dem Posidonienschiefer (Lias, Toarcium) von Holzmaden". Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde, Serie B (Geologie und Paläontologie) 41: 1–15.