Aeolosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(może już znośny) |
m |
||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Aeolosaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 4: | Linia 5: | ||
| Korekta: | | Korekta: | ||
|- | |- | ||
| − | | [[Łukasz Czepiński]] | + | | [[Łukasz Czepiński]]<br>[[Krzysztof Stuchlik]]<br>[[Marcin Szermański]]<br>[[Maciej Ziegler]] |
| − | | [[Krzysztof Lichota]] | + | | [[Krzysztof Lichota]]<br>[[Kamil Kamiński]] |
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 23: | Linia 24: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[Argentyna | + | | [[Argentyna]] (zob. tekst) |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 83-65 Ma | + | | 83-65 [[Ma]] |
| − | <small> | + | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]] - [[mastrycht]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 55: | Linia 56: | ||
[[Aeolosaurini]] | [[Aeolosaurini]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik:Aeolosaurus. | + | | colspan=2 |[[Plik:Aeolosaurus copia.jpg|400px|]] |
| − | <small> [ | + | <small>Tak mógł wyglądać ''Aeolosaurus''.</small> |
| + | |- | ||
| + | ! colspan=2 | Mapa znalezisk ''Aeolosaurus'' | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan=2 | | ||
| + | <display_points type="terrain" zoom=3> | ||
| + | Rio Negro province, Argentina~formacja [[Angostura Colorada]], prowincja Rio Negro, [[Argentyna]]|<small>''A. rionegrinus'' - '''MJG-R 1 ([[holotyp]])'''. | ||
| + | Colhué Huapi, Chubut province, Argentina~górne ogniwo formacji [[Bajo Barreal]], jezioro Colhué Huapi, prowincja Chubut, [[Argentyna]]|<small>''A. colhuehuapensis'' - '''UNPSJB-PV 959/1 i UNPSJB-PV 959/27 ([[holotyp]])'''. | ||
| + | ([[holotyp]])'''. | ||
| + | </display_points> | ||
|} | |} | ||
| Linia 62: | Linia 72: | ||
''Aeolosaurus'' to późnokredowy przedstawiciel tytanozaurów, którego skamieniałości odkryto na terenie obecnej Argentyny i Brazylii. Jego długość szacuje się na ok. 14-15(?) metrów, a więc niedużo w porównaniu do jego gigantycznych kuzynów, takich jak ''[[Argentinosaurus]]'' i ''[[Puertasaurus]]''. Tak jak i inne tytanozaury (np. ''[[Saltasaurus]]''), eolozaur miał małe, kostne płytki na grzbiecie mające chronić go przed mięsożercami takimi jak abelizaurydy ([[Abelisauridae]]). | ''Aeolosaurus'' to późnokredowy przedstawiciel tytanozaurów, którego skamieniałości odkryto na terenie obecnej Argentyny i Brazylii. Jego długość szacuje się na ok. 14-15(?) metrów, a więc niedużo w porównaniu do jego gigantycznych kuzynów, takich jak ''[[Argentinosaurus]]'' i ''[[Puertasaurus]]''. Tak jak i inne tytanozaury (np. ''[[Saltasaurus]]''), eolozaur miał małe, kostne płytki na grzbiecie mające chronić go przed mięsożercami takimi jak abelizaurydy ([[Abelisauridae]]). | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Aeolosaurus'' znaczy "jaszczur Eola" (greckiego boga wiatrów). |
==Odkrycia== | ==Odkrycia== | ||
| − | [[Rodzaj]] wraz z [[gatunek|gatunkiem]] typowym został opisany przez | + | [[Rodzaj]] wraz z [[gatunek|gatunkiem]] typowym został opisany przez [[Jaime Powell|Powell]]a w [[1987]] roku. 20 lat później – w [[2007]] r. – opisano drugi [[gatunek]] aelozaura: ''Aeolosaurus colhuehuapensis'', który został odkryty w późnokredowych skałach formacji [[Lago Colhué Huapí]], w Argentynie. W [[2011]] roku opisano trzeci [[gatunek]] (''A. maximus''), tym razem z Brazylii, lecz w 2021 r. przeniesiono go do nowego rodzaju - ''[[Arrudatitan]]''. |
==Gatunki== | ==Gatunki== | ||
| Linia 72: | Linia 82: | ||
'''Lokalizacja''': [[Argentyna]] - Rio Negro ([[formacja Angostura Colorada]]) | '''Lokalizacja''': [[Argentyna]] - Rio Negro ([[formacja Angostura Colorada]]) | ||
| − | '''Wiek''': ?73-?70 Ma (?późny [[kampan]]) | + | '''Wiek''': ?73-?70 [[Ma]] (?późny [[kampan]]) |
'''Materiał kopalny''': [[holotyp]] (MJG-R 1): 7 przednich kręgów ogonowych, niekompletne łopatki, kości ramienne, prawa kość łokciowa i promieniowa, 5 kości śródręcza, prawie kompletne kości kulszowe, prawa kość piszczelowa i strzałkowa, kość skokowa i niekompletne fragmenty. | '''Materiał kopalny''': [[holotyp]] (MJG-R 1): 7 przednich kręgów ogonowych, niekompletne łopatki, kości ramienne, prawa kość łokciowa i promieniowa, 5 kości śródręcza, prawie kompletne kości kulszowe, prawa kość piszczelowa i strzałkowa, kość skokowa i niekompletne fragmenty. | ||
| Linia 79: | Linia 89: | ||
===''A. colhuehuapensis''=== | ===''A. colhuehuapensis''=== | ||
| − | '''Lokalizacja''': [[Argentyna]] - Chubut ( | + | '''Lokalizacja''': [[Argentyna]] - Chubut (formacja [[Lago Colhué Huapí]]) |
| − | '''Wiek''': 83-65 Ma ([[kampan]]-[[mastrycht]]) | + | '''Wiek''': 83-65 [[Ma]] ([[kampan]]-[[mastrycht]]) |
'''Materiał kopalny''': [[holotyp]] (UNPSJB-PV 959/1 i UNPSJB-PV 959/27): 21 artykułowanych kręgów ogonowych i szewronów. | '''Materiał kopalny''': [[holotyp]] (UNPSJB-PV 959/1 i UNPSJB-PV 959/27): 21 artykułowanych kręgów ogonowych i szewronów. | ||
'''Etymologia''': epitet ''colhuehuapensis'' został zaczerpnięty z nazwy jeziora Colhué Huapi, nieopodal którego zostały odnalezione jego szczątki. | '''Etymologia''': epitet ''colhuehuapensis'' został zaczerpnięty z nazwy jeziora Colhué Huapi, nieopodal którego zostały odnalezione jego szczątki. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Pozostały materiał kopalny (''A.'' sp.)== | ==Pozostały materiał kopalny (''A.'' sp.)== | ||
| Linia 119: | Linia 115: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Aeolosaurus'' | ! ''Aeolosaurus'' | ||
| − | | [[Powell]], [[1987]] | + | | {{Kpt|[[Jaime Powell|Powell]]}}, [[1987]] |
|- | |- | ||
! ''A. rionegrinus'' | ! ''A. rionegrinus'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Powell}}, 1987 |
|- | |- | ||
! ''A. colhuehuapensis'' | ! ''A. colhuehuapensis'' | ||
| − | | [[Casal]], [[ | + | | {{Kpt|[[Gabriel Casal|Casal]]}}, {{Kpt|[[Rubén Martínez|Martínez]]}}, {{Kpt|[[Marcelo Luna|Luna]]}}, {{Kpt|[[Juan Sciutto|Sciutto]]}} i {{Kpt|[[Matthew Lamanna|Lamanna]]}}, [[2007]] |
|- | |- | ||
| − | + | | ''A. maximus'' | |
| − | | | + | | {{Kpt|Santucci}} i {{Kpt|de Arruda-Campos}}, [[2011]] |
| + | | = ''[[Arrudatitan]] maximus'' | ||
|- | |- | ||
| ''A. faustoi'' | | ''A. faustoi'' | ||
| − | | ([[Kellner]] i Azevedo, 1999) Bertini, Santucci, Ribeiro i de Arruda-Campos, 2000 | + | | ({{Kpt|[[Alexander Kellner|Kellner]]}} i {{Kpt|[[Sergio Azevedo|Azevedo]]}}, 1999) {{Kpt|Bertini}}, {{Kpt|Santucci}}, {{Kpt|Ribeiro}} i {{Kpt|de Arruda-Campos}}, [[2000]] |
| − | | '' | + | | = ''[[Gondwanatitan]] faustoi'' |
|} | |} | ||
| Linia 148: | Linia 145: | ||
Santucci, R.M. & de Arruda-Campos, A.C. (2011) "A new sauropod (Macronaria, Titanosauria) from the Adamantina Formation, Bauru Group, Upper Cretaceous of Brazil and the phylogenetic relationships of Aeolosaurini" Zootaxa, 3085, 1–33. | Santucci, R.M. & de Arruda-Campos, A.C. (2011) "A new sauropod (Macronaria, Titanosauria) from the Adamantina Formation, Bauru Group, Upper Cretaceous of Brazil and the phylogenetic relationships of Aeolosaurini" Zootaxa, 3085, 1–33. | ||
| − | + | Silva Junior, J.C.G., Martinelli, A.G., Iori, F.V., Marinho, T.S., Hechenleitner, E.M. & Langer, M.C. (2021). "Reassessment of ''Aeolosaurus | |
| + | maximus'', a titanosaur dinosaur from the Late Cretaceous of Southeastern Brazil." Historical Biology. [[DOI: 10.1080/08912963.2021.1920016s]] | ||
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=6067&Itemid=67 | http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=6067&Itemid=67 | ||
Aktualna wersja na dzień 14:15, 7 lis 2022
| Autor: | Korekta: |
| Łukasz Czepiński Krzysztof Stuchlik Marcin Szermański Maciej Ziegler |
Krzysztof Lichota Kamil Kamiński |
| Aeolosaurus (aeolozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 15 m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | Argentyna (zob. tekst) |
| Czas występowania | 83-65 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Tak mógł wyglądać Aeolosaurus. | |
| Mapa znalezisk Aeolosaurus | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Aeolosaurus to późnokredowy przedstawiciel tytanozaurów, którego skamieniałości odkryto na terenie obecnej Argentyny i Brazylii. Jego długość szacuje się na ok. 14-15(?) metrów, a więc niedużo w porównaniu do jego gigantycznych kuzynów, takich jak Argentinosaurus i Puertasaurus. Tak jak i inne tytanozaury (np. Saltasaurus), eolozaur miał małe, kostne płytki na grzbiecie mające chronić go przed mięsożercami takimi jak abelizaurydy (Abelisauridae).
Nazwa rodzajowa Aeolosaurus znaczy "jaszczur Eola" (greckiego boga wiatrów).
Odkrycia
Rodzaj wraz z gatunkiem typowym został opisany przez Powella w 1987 roku. 20 lat później – w 2007 r. – opisano drugi gatunek aelozaura: Aeolosaurus colhuehuapensis, który został odkryty w późnokredowych skałach formacji Lago Colhué Huapí, w Argentynie. W 2011 roku opisano trzeci gatunek (A. maximus), tym razem z Brazylii, lecz w 2021 r. przeniesiono go do nowego rodzaju - Arrudatitan.
Gatunki
A. rionegrinus
Lokalizacja: Argentyna - Rio Negro (formacja Angostura Colorada)
Wiek: ?73-?70 Ma (?późny kampan)
Materiał kopalny: holotyp (MJG-R 1): 7 przednich kręgów ogonowych, niekompletne łopatki, kości ramienne, prawa kość łokciowa i promieniowa, 5 kości śródręcza, prawie kompletne kości kulszowe, prawa kość piszczelowa i strzałkowa, kość skokowa i niekompletne fragmenty.
Etymologia: rionegrinus pochodzi od nazwy prowincji, w której został odkryty ten tytanozaur.
A. colhuehuapensis
Lokalizacja: Argentyna - Chubut (formacja Lago Colhué Huapí)
Wiek: 83-65 Ma (kampan-mastrycht)
Materiał kopalny: holotyp (UNPSJB-PV 959/1 i UNPSJB-PV 959/27): 21 artykułowanych kręgów ogonowych i szewronów.
Etymologia: epitet colhuehuapensis został zaczerpnięty z nazwy jeziora Colhué Huapi, nieopodal którego zostały odnalezione jego szczątki.
Pozostały materiał kopalny (A. sp.)
Do Aeolosaurus zaliczono ze sporą dozą niepewności wiele fragmentarycznych skamieniałości z Argentyny (Río Negro: formacja Allen i formacja Los Alamitos, kampan-mastrycht) i Brazylii (São Paulo: formacja Adamantina, ?turon-?santon, mastrycht; Minas Gerais: ogniwo Serra da Galga - formacja Marília, kampan). Autorzy nie zgadzają się co do przynależności wielu z nich do omawianego rodzaju.
Są to m.in.
- MACN-RN 147: 15 artykułowanych kręgów ogonowych.
- MPCA 27174: 5 kręgów ogonowych, kości kończyny przedniej: prawa łokciowa, promieniowa, śródręcza; kości miednicy: lewa łonowa, prawa kulszowa; płyty kostne.
- MPCA 27175: prawa łokciowa i promieniowa.
- MPCA 27176: osteoderma.
- MPCA 27177: osteoderma.
Spis gatunków
| Aeolosaurus | Powell, 1987 | |
|---|---|---|
| A. rionegrinus | Powell, 1987 | |
| A. colhuehuapensis | Casal, Martínez, Luna, Sciutto i Lamanna, 2007 | |
| A. maximus | Santucci i de Arruda-Campos, 2011 | = Arrudatitan maximus |
| A. faustoi | (Kellner i Azevedo, 1999) Bertini, Santucci, Ribeiro i de Arruda-Campos, 2000 | = Gondwanatitan faustoi |
Wybrana bibliografia
Candeiro C.R.A. (2010) "Record of the genus Aeolosaurus (Sauropoda, Titanosauria) in the Late Cretaceous of South America: paleogeographic implications" Estudios Geológicos, 66(2), 243-253.
Casal, G., Martínez, R.D., Luna, M., Sciutto, J.C. & Lamanna, M.C. (2007) "Aeolosaurus colhuehuapensis sp. nov. (Sauropoda, Titanosauria) de la Formación Bajo Barreal, Cretácico Superior de Argentina" Revista Brasileira de Paleontologia, 10(1), 53-62
Garcia, R.A. & Salgado, L. (2012) "The titanosaur sauropods from the Allen Formation (late Campanian-early Maastrichtian) of Salitral Moreno (Patagonia, Río Negro, Argentina)" Acta Palaeontologica Polonica, doi:10.4202/app.2011.0055
Lopes, R.P. & de Carvalho Buchmann, F.S. (2008) "Fossils of titanosaurs (Dinosauria, Sauropoda) from a new outcrop in Triângulo Mineiro, southeastern Brazil" Revista Brasileira de Paleontologia, 11(1), 69-72.
Martinelli, A.G., Riff, D & Lopes, R.P. (2011) "Discussion about the occurrence of the genus Aeolosaurus Powell 1987 (Dinosauria, Titanosauria) in the Upper Cretaceous of Brazil" Gaea, 7, 34–40.
Santucci, R.M. & de Arruda-Campos, A.C. (2011) "A new sauropod (Macronaria, Titanosauria) from the Adamantina Formation, Bauru Group, Upper Cretaceous of Brazil and the phylogenetic relationships of Aeolosaurini" Zootaxa, 3085, 1–33.
Silva Junior, J.C.G., Martinelli, A.G., Iori, F.V., Marinho, T.S., Hechenleitner, E.M. & Langer, M.C. (2021). "Reassessment of Aeolosaurus maximus, a titanosaur dinosaur from the Late Cretaceous of Southeastern Brazil." Historical Biology. DOI: 10.1080/08912963.2021.1920016s
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=6067&Itemid=67
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=9586&Itemid=67
http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=checkTaxonInfo&taxon_no=53964&is_real_user=1
