Eodromaeus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Eodromaeus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Eodromaeus''}} | ||
| − | + | {{Autor | |
| − | { | + | |Autor = [[Maciej Ziegler]], [[Marcin Szermański]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Tomasz Skawiński]], [[Mateusz Tałanda]] |
| − | + | }} | |
| − | |||
| − | |||
| − | | [[Tomasz Skawiński]], [[Mateusz Tałanda]] | ||
| − | |||
| − | |||
---- | ---- | ||
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
! colspan=2 | ''Eodromaeus'' (eodrom) | ! colspan=2 | ''Eodromaeus'' (eodrom) | ||
|- | |- | ||
| − | ! '''Długość''' | + | ! '''Długość''' |
| 1,95-2,2 m | | 1,95-2,2 m | ||
|- | |- | ||
| − | ! '''Masa''' | + | ! '''Masa''' |
| 3-15 kg | | 3-15 kg | ||
|- | |- | ||
| − | ! '''[[ | + | ! '''[[Miejsce]]''': |
| − | | [[Argentyna]] | + | | [[Argentyna]] |
| − | <small>([[formacja]] [[Ischigualasto]] | + | <small>San Juan ([[formacja]] [[Ischigualasto]])</small> |
| − | |||
| − | |||
|- | |- | ||
| − | ! '''[[Czas | + | ! '''[[Czas]]''' |
| − | |{{Występowanie| | + | |{{Występowanie|232|229}} |
232-229 [[Ma]] | 232-229 [[Ma]] | ||
<small>[[późny trias]] (późny [[karnik]])</small> | <small>[[późny trias]] (późny [[karnik]])</small> | ||
|- | |- | ||
| − | ! '''Systematyka''' | + | ! '''[[Dinosauria|Systematyka]]''' |
| [[Dinosauria]] | | [[Dinosauria]] | ||
| Linia 44: | Linia 37: | ||
Źródło: Martinez i in., 2011. </small> | Źródło: Martinez i in., 2011. </small> | ||
| + | {{Porównanie małe | ||
| + | | Grupa = Theropoda_bazalne | ||
| + | | Długość = 2.2 | ||
| + | }} | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
== Wstęp == | == Wstęp == | ||
| − | ''Eodromaeus'' to [[rodzaj]] prymitywnego dinozaura, być może bliskiego [[Neotheropoda|neoteropodom]] [[teropod]]a, z [[trias]]u Ameryki Południowej. Był niedużym drapieżnikiem, polującym na mniejsze od siebie zwierzęta. | + | '''''Eodromaeus''''' to [[rodzaj]] prymitywnego dinozaura, być może bliskiego [[Neotheropoda|neoteropodom]] [[teropod]]a, z [[trias]]u Ameryki Południowej. Był niedużym drapieżnikiem, polującym na mniejsze od siebie zwierzęta. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwę dinozaura nadano w odniesieniu do jego wczesnego wieku oraz smukłych proporcji kończyn i szkieletu osiowego. Powstała z połączenia słów ''eos'' (gr. świt, początek) i ''dromaeus'' (gr. biegacz). Epitet [[gatunek|gatunkowy]] (''murphi'') honoruje J. Murphy'ego, ochotnika z Earthwatch, który odnalazł [[holotyp]]. | + | Nazwę dinozaura nadano w odniesieniu do jego wczesnego wieku oraz smukłych proporcji kończyn i szkieletu osiowego. Powstała z połączenia słów ''eos'' (gr. świt, początek) i ''dromaeus'' (gr. biegacz). Epitet [[gatunek|gatunkowy]] (''murphi'') honoruje J. Murphy'ego, ochotnika z Earthwatch, który odnalazł [[holotyp]] eodroma. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (PVSJ 560) to niemal kompletny szkielet dorosłego osobnika (zob. rysunek - na czerwono zaznaczono nieznane elementy; niektóre zostały uzupełnione z innych osobników: kości łopatkowo-krucze, dystalne końce k. ramiennych, paliczki I palca dłoni, dystalna końcówka k. kulszowej, k. piętowa i | + | [[Holotyp]] (PVSJ 560) to niemal kompletny szkielet dorosłego osobnika (zob. rysunek - na czerwono zaznaczono nieznane elementy; niektóre zostały uzupełnione z innych osobników: [[scapulocoracoid|kości łopatkowo-krucze]], dystalne końce [[k. ramienna|k. ramiennych]], [[paliczki]] I palca dłoni, dystalna końcówka [[kość kulszowa|k. kulszowej]], [[kość piętowa|k. piętowa]] i [[stęp]]u, [[paliczki]] stopy). |
Przypisany materiał to mniej kompletne osobniki (PVSJ 534, 561, 562, 877). | Przypisany materiał to mniej kompletne osobniki (PVSJ 534, 561, 562, 877). | ||
| Linia 60: | Linia 57: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Eodromaeus'' to dwunożny, | + | ''Eodromaeus'' to dwunożny, szybkobiegający (na co wskazuje [[kość piszczelowa]] dłuższa od [[kość udowa|kości udowej]]) dinozaur o długości ciała ok. 2 m. Ogólnym pokrojem przypominał [[herrerazaur]]y, ale nie [[Coelophysoidea|celofyzoidy]], w przeciwieństwie do [[rodzaj]]u ''[[Tawa]]''. Miał bardzo małą czaszkę - u [[holotyp]]u mierzyła ok. 12 cm, czyli ok. 6,9% długości całego ciała (1,77 m). Jego masę można oszacować na 3-15 kg - na podstawie wymiarów ''[[Eoraptor]]'' (1,7 m, 2 kg) i ''[[Chindesaurus]]'' (2,4 m, 15 kg) za [[Paul]]em ([[2010]]). Cechuje go nie więcej niż 11 zębów kości szczękowej i bardzo wąska podoczodołowa część kości jarzmowej. ''Eodromaeus'', ''Eoraptor'' i ''[[Pampadromaeus]]'' to jedyne dinozaury, u których odnaleziono zęby podniebienne. W tylnych [[kręg]]ach szyjnych obecne są [[pleurocele]], co wskazuje na obecność worków powietrznych (zob. [[pneumatyzacja]]), rozciągających się prawdopodobnie aż do klatki piersiowej. |
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
Wersja z 19:24, 2 gru 2018
| Autor: | Maciej Ziegler, Marcin Szermański |
| Korekta: | Tomasz Skawiński, Mateusz Tałanda |
| Eodromaeus (eodrom) | |
|---|---|
| Długość | 1,95-2,2 m |
| Masa | 3-15 kg |
| Miejsce: | Argentyna
San Juan (formacja Ischigualasto) |
| Czas |
232-229 Ma późny trias (późny karnik) |
| Systematyka | Dinosauria
Saurischia [sensu Clarke i in., 2004[1]] / Ornithoscelida |
Szkielet (na czerwono zrekonstruowane fragmenty) i wybrany materiał kopalny. Źródło: Martinez i in., 2011. Szablon:Porównanie małe | |
Wstęp
Eodromaeus to rodzaj prymitywnego dinozaura, być może bliskiego neoteropodom teropoda, z triasu Ameryki Południowej. Był niedużym drapieżnikiem, polującym na mniejsze od siebie zwierzęta.
Etymologia
Nazwę dinozaura nadano w odniesieniu do jego wczesnego wieku oraz smukłych proporcji kończyn i szkieletu osiowego. Powstała z połączenia słów eos (gr. świt, początek) i dromaeus (gr. biegacz). Epitet gatunkowy (murphi) honoruje J. Murphy'ego, ochotnika z Earthwatch, który odnalazł holotyp eodroma.
Materiał kopalny
Holotyp (PVSJ 560) to niemal kompletny szkielet dorosłego osobnika (zob. rysunek - na czerwono zaznaczono nieznane elementy; niektóre zostały uzupełnione z innych osobników: kości łopatkowo-krucze, dystalne końce k. ramiennych, paliczki I palca dłoni, dystalna końcówka k. kulszowej, k. piętowa i stępu, paliczki stopy).
Przypisany materiał to mniej kompletne osobniki (PVSJ 534, 561, 562, 877).
Początkowo wzięto te szczątki za materiał eoraptora.
Budowa
Eodromaeus to dwunożny, szybkobiegający (na co wskazuje kość piszczelowa dłuższa od kości udowej) dinozaur o długości ciała ok. 2 m. Ogólnym pokrojem przypominał herrerazaury, ale nie celofyzoidy, w przeciwieństwie do rodzaju Tawa. Miał bardzo małą czaszkę - u holotypu mierzyła ok. 12 cm, czyli ok. 6,9% długości całego ciała (1,77 m). Jego masę można oszacować na 3-15 kg - na podstawie wymiarów Eoraptor (1,7 m, 2 kg) i Chindesaurus (2,4 m, 15 kg) za Paulem (2010). Cechuje go nie więcej niż 11 zębów kości szczękowej i bardzo wąska podoczodołowa część kości jarzmowej. Eodromaeus, Eoraptor i Pampadromaeus to jedyne dinozaury, u których odnaleziono zęby podniebienne. W tylnych kręgach szyjnych obecne są pleurocele, co wskazuje na obecność worków powietrznych (zob. pneumatyzacja), rozciągających się prawdopodobnie aż do klatki piersiowej.
Spis gatunków
| Eodromaeus | Martinez, Sereno, Alcober, Colombi, Renne, Montañez i Currie, 2011 |
| Eodromaeus murphi | Martinez, Sereno, Alcober, Colombi, Renne, Montañez i Currie, 2011 |
Bibliografia
Balter, M. 2011. Pint-Sized Predator Rattles The Dinosaur Family Tree. Science, t. 331, nr 6014, str. 134. doi: 10.1126/science.331.6014.134
Baron, M., Norman, D.B. & Barrett, P.M. (2017) "A new hypothesis of dinosaur relationships and early dinosaur evolution" Nature, 543, 501-506. doi:10.1038/nature21700
Cabreira, S.F., Kellner, A.W.A., Dias-da-Silva, S., da Silva, L.R., Bronzati, M., de Almeida Marsola, J.C., Müller, R.T., Bittencourt, J. de S., Jul’Armando Batista, B., Raugust, T., Carrilho, R., Brodt, A., Langer, M.C. 2016. A Unique Late Triassic Dinosauromorph Assemblage Reveals Dinosaur Ancestral Anatomy and Diet. Current Biology, t. 26, str. 1-6. [2]
Cabreira, S.F., Schultz, C.L., Bittencourt, J.S., Soares, M.B., Fortier, D.C., Silva, L.R., Langer M.C. 2011. New stem-sauropodomorph (Dinosauria, Saurischia) from the Triassic of Brazil. Naturwissenschaften, t. 98, nr 12, str. 1035-1040. doi: 10.1007/s00114-011-0858-0
Martinez, R.N., Sereno, P.C., Alcober, O.A., Colombi, C.E., Renne, P.R., Montañez, I.P., Currie, B.S. 2011. A basal dinosaur from the dawn of the dinosaur era in southwestern Pangaea. Science, t. 331, str. 206-210. doi: 10.1126/science.1198467
Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
- ↑ >Megalosaurus bucklandii & Plateosaurus engelhardti ~ Iguanodon bernissartensis (Clarke, J., Gauthier, J.A., de Queiroz, K., Joyce, W.G., Parham, J.F. & Rowe. T. (2004) "A Phylogenetic Nomenclature for the Major Clades of Amniota Haeckel 1866, with Emphasis on Aves Linnaeus 1758" First International Phylogenetic Nomenclature Meeting, Paris, Muséum National d’Histoire Naturelle, July 6-9, 2004, abstracts [1])
