Brachytrachelopan: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
Linia 10: | Linia 10: | ||
|miejsce = [[Argentyna]] - Chubut (Patagonia) | |miejsce = [[Argentyna]] - Chubut (Patagonia) | ||
<small>[[formacja]] [[Cañadón Cálcero]]</small> | <small>[[formacja]] [[Cañadón Cálcero]]</small> | ||
− | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|161.5|149.2}} |
− | + | 161,5-149,2 [[Ma]]<br> | |
<small>[[późna jura]] ([[oksford]]-[[kimeryd]])</small> | <small>[[późna jura]] ([[oksford]]-[[kimeryd]])</small> | ||
|systematyka = [[Dinosauria]] | |systematyka = [[Dinosauria]] | ||
Linia 20: | Linia 20: | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
[[Diplodocoidea]] | [[Diplodocoidea]] | ||
Linia 37: | Linia 33: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Brachytrachelopan'' to osobliwy [[rodzaj]] małego zauropoda żyjącego pod koniec okresu [[jura]]jskiego na terenie Ameryki Południowej w rejonie dzisiejszej Patagonii. Znany jest tylko jeden [[gatunek]] (a więc jest [[takson]]em monotypowym) – ''Brachytrachelopan mesai''. Został on formalnie opisany przez [[Rauhut]]a i jego współpracowników w [[2005]] roku. | + | ''Brachytrachelopan'' to osobliwy [[rodzaj]] małego zauropoda żyjącego pod koniec okresu [[jura]]jskiego na terenie Ameryki Południowej w rejonie dzisiejszej Patagonii. Znany jest tylko jeden [[gatunek]] (a więc jest [[takson]]em monotypowym) – ''Brachytrachelopan mesai''. Został on formalnie opisany przez [[Rauhut]]a i jego współpracowników w [[2005]] roku. Jest to najstarszy znany przedstawiciel [[Dicraeosauridae]] pochodzący z Ameryki Południowej. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Plik:Brachytrachelopan Skeletal.svg|300px|thumb|Holotyp ''Brachytrachelopan''. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Brachytrachelopan_Skeletal.svg]]] | [[Plik:Brachytrachelopan Skeletal.svg|300px|thumb|Holotyp ''Brachytrachelopan''. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Brachytrachelopan_Skeletal.svg]]] | ||
− | [[Holotyp]] MPEF-PV 1716 to niekompletny szkielet zawierający: kręgi: szyjne (8), grzbietowe (12), krzyżowe (3), proksymalne elementy tylnych żeber szyjnych i wszystkie żebra grzbietowe, dystalny koniec lewej kości udowej, proksymalny koniec lewej kości piszczelowej i prawa kość biodrowa. Badanie histologiczne przeprowadzone przez Windholza i in. ( | + | [[Holotyp]] MPEF-PV 1716 to niekompletny szkielet zawierający: kręgi: szyjne (8), grzbietowe (12), krzyżowe (3), proksymalne elementy tylnych żeber szyjnych i wszystkie żebra grzbietowe, dystalny koniec lewej kości udowej, proksymalny koniec lewej kości piszczelowej i prawa kość biodrowa. |
+ | |||
+ | Badanie histologiczne przeprowadzone przez Windholza i in. (2022a) wykazało, że [[holotyp|okaz typowy]] był niedojrzałym płciowo osobnikiem i żył co najmniej cztery lata. Żebra grzbietowe okazały się najlepszym elementem do oszacowania jego wieku. Podobnie jak ''[[Dicraeosaurus]]'' omawiany zauropod charakteryzował się szybkim tempem wzrostu. | ||
==Pozycja systematyczna== | ==Pozycja systematyczna== | ||
− | [[Plik:Dicraeosauridae by kahless28.jpg|300px|thumb|''Dicraeosaurus hansemanni'' - pośrodku (po lewej ''Amargasaurus'', po prawej ''Brachytrachelopan''). Autor: Jakub Kowalski. [http://kahless28.deviantart.com/gallery/]]] | + | [[Plik:Dicraeosauridae by kahless28.jpg|300px|thumb|''Dicraeosaurus hansemanni'' - pośrodku (po lewej ''Amargasaurus'', po prawej ''Brachytrachelopan''). Autor: [[Jakub Kowalski]]. [http://kahless28.deviantart.com/gallery/].]] |
''Brachytrachelopan'' należy do rodziny [[Dicraeosauridae]]. Według Gallina i in. (2019) najbliższymi kuzynami omawianego zauropoda są ''[[Amargasaurus]]'' i ''[[Dicraeosaurus]]''. | ''Brachytrachelopan'' należy do rodziny [[Dicraeosauridae]]. Według Gallina i in. (2019) najbliższymi kuzynami omawianego zauropoda są ''[[Amargasaurus]]'' i ''[[Dicraeosaurus]]''. | ||
− | ==Anatomia i | + | ==Anatomia i paleobiologia== |
− | ''Brachytrachelopan'' cechowała ekstremalnie krótka szyja (jak na zauropoda), krótsza o ok. 40% od szyj swoich najbliższych kuzynów – ''[[Amargasaurus]]'' i ''[[Dicraeosaurus]]'', jednak w przeciwieństwie do ''[[Amargasaurus]]'' nie posiadał żagla. Należy pamiętać, że i te zauropody nie mogły się chwalić długimi szyjami, wręcz przeciwnie – ich szyje również były krótkie w porównaniu do szyj innych przedstawicieli [[Diplodocoidea]], jak np. [[Diplodocidae]]. Wg [[Rauhut]]a i in. ([[2005]]) tak krótka szyja mogła być przystosowaniem do spożywania nisko rosnącej roślinności (1-2 metry nad ziemią). Z kolei długie szyje innych zauropodów wskazywały na ich ewolucyjne przystosowanie do określonego sposobu zdobywania pożywienia - umożliwiały sięganie do wysokich drzew. Żaden inny zauropod nie miał tak krótkiej szyi – 60% z 2,7 metrowej szyi dikraeozaura ([[Taylor]] i in., [[2011]]) to zaledwie niecałe 1,6 m, a więc 16% całej długości ciała. Szacunki te nie są do końca pewne, ale zapewne szyja miała 1-2 metry długości. Dla porównania, szyja ''[[Erketu]] ellisoni'' mogła stanowić aż ok. 53% całej długości tego zwierzaka. Co więcej, porównywalną szyję miał… stegozauryd ''[[Miragaia]]''. Na rekonstrukcjach ze skalą brachytrachelopan niefortunnie jest przedstawiany z szyją mającą ok. 1,1 m - wynika to prawdopodobnie z błędnej interpretacji stosunku szyj | + | ''Brachytrachelopan'' cechowała ekstremalnie krótka szyja (jak na zauropoda), krótsza o ok. 40% od szyj swoich najbliższych kuzynów – ''[[Amargasaurus]]'' i ''[[Dicraeosaurus]]'', jednak w przeciwieństwie do ''[[Amargasaurus]]'' nie posiadał żagla. Należy pamiętać, że i te zauropody nie mogły się chwalić długimi szyjami, wręcz przeciwnie – ich szyje również były krótkie w porównaniu do szyj innych przedstawicieli [[Diplodocoidea]], jak np. [[Diplodocidae]]. Wg [[Rauhut]]a i in. ([[2005]]) tak krótka szyja mogła być przystosowaniem do spożywania nisko rosnącej roślinności (1-2 metry nad ziemią). Z kolei długie szyje innych zauropodów wskazywały na ich ewolucyjne przystosowanie do określonego sposobu zdobywania pożywienia - umożliwiały sięganie do wysokich drzew. Żaden inny zauropod nie miał tak krótkiej szyi – 60% z 2,7 metrowej szyi dikraeozaura ([[Taylor]] i in., [[2011]]) to zaledwie niecałe 1,6 m, a więc 16% całej długości ciała. Szacunki te nie są do końca pewne, ale zapewne szyja miała 1-2 metry długości. Dla porównania, szyja ''[[Erketu]] ellisoni'' mogła stanowić aż ok. 53% całej długości tego zwierzaka. Co więcej, porównywalną szyję miał… stegozauryd ''[[Miragaia]]''. Na rekonstrukcjach ze skalą brachytrachelopan niefortunnie jest przedstawiany z szyją mającą ok. 1,1 m - wynika to prawdopodobnie z błędnej interpretacji stosunku szyj dikreozaurydów (krótsza o 40%, a nie stanowiąca 40% w stosunku do kuzynów). |
+ | |||
+ | Windholz i in. (2022b) zbadali zewnętrzną anatomię środkowych kręgów szyjnych ''Brachytrachelopan''. Potwierdzili oni wewnętrzny wzór pneumatyzacji u [[Dicraeosauridae]], co potwierdza hipotezę, że [[pneumatyzacja]] kręgów była zredukowana w stosunku do innych grup zauropodów. Uchyłki pneumatyczne były obecne w kręgach szyjnych, ale nie wnikały szeroko w ich kręgi przedkrzyżowe. Ich zdaniem bardziej pneumatyczne taksony [[dikreozauryd]]ów z pewnymi wyjątkami, zajmują [[bazalny|bazalną]] pozycję w obrębie rodziny. Istnieje jednak pewna zmienność w pneumatyzacji wśród [[dikreozauryd]]ów z Gondwany, przy czym ''[[Pilmatueia]]'' osiągnęła najwyższy stopień pneumatyzacji. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Linia 55: | Linia 55: | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
− | + | |{{V|''Brachytrachelopan''}} | |
− | | [[Rauhut]], | + | | {{Kpt|[[Rauhut]], Remes, Fechner, Cladera i [[Puerta]]}}, [[2005]] |
|- | |- | ||
− | + | |{{V|''B. mesai''}} | |
− | | [[Rauhut]], | + | | {{Kpt|[[Rauhut]], Remes, Fechner, Cladera i [[Puerta]]}}, 2005 |
|} | |} | ||
Linia 71: | Linia 71: | ||
Taylor M.P., Hone D.W.E., Wedel M.J. & Naish D. (2011) "The Long Necks of Sauropods Did Not Evolve Primarily Through Sexual Selection" Journal of Zoology doi:10.1111/j.1469-7998.2011.00824.x. | Taylor M.P., Hone D.W.E., Wedel M.J. & Naish D. (2011) "The Long Necks of Sauropods Did Not Evolve Primarily Through Sexual Selection" Journal of Zoology doi:10.1111/j.1469-7998.2011.00824.x. | ||
− | Windholz, G. J., Cerda, I. A., Carballido, J. L., & Rauhut, O. W. ( | + | Windholz, G. J., Cerda, I. A., Carballido, J. L., & Rauhut, O. W. (2022a). "Palaeobiological inferences for the South American dicraeosaurid ''Brachytrachelopan mesai'' (Dinosauria; Sauropoda) based on bone histology of the holotype". Historical Biology, 1-10. [[doi:10.1080/08912963.2022.2124373]] |
+ | |||
+ | Windholz, G. J., Carballido, J. L., Coria, R. A., Zurriaguz, V. L., & Rauhut, O. W. (2022b). "How pneumatic were the presacral vertebrae of dicraeosaurid (Sauropoda: Diplodocoidea) dinosaurs?". Biological Journal of the Linnean Society. [[doi:10.1093/biolinnean/blac131]] | ||
Whitlock, J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915 | Whitlock, J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915 |
Wersja z 17:55, 19 gru 2022
Autor: | Marcin Szermański, "Artur", Łukasz Czepiński |
Korekta: | Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski |
Brachytrachelopan (brachytrachelopan) | |
---|---|
Długość | 8,5 m [1] |
Masa | 3 t [1] |
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Argentyna - Chubut (Patagonia) |
Czas |
161,5-149,2 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
![]() Rekonstrukcja pary Brachytrachelopan . Autor: ABelov2014 [3] | |
Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Brachytrachelopan to osobliwy rodzaj małego zauropoda żyjącego pod koniec okresu jurajskiego na terenie Ameryki Południowej w rejonie dzisiejszej Patagonii. Znany jest tylko jeden gatunek (a więc jest taksonem monotypowym) – Brachytrachelopan mesai. Został on formalnie opisany przez Rauhuta i jego współpracowników w 2005 roku. Jest to najstarszy znany przedstawiciel Dicraeosauridae pochodzący z Ameryki Południowej.
Materiał kopalny
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Brachytrachelopan_Skeletal.svg/300px-Brachytrachelopan_Skeletal.svg.png)
Holotyp MPEF-PV 1716 to niekompletny szkielet zawierający: kręgi: szyjne (8), grzbietowe (12), krzyżowe (3), proksymalne elementy tylnych żeber szyjnych i wszystkie żebra grzbietowe, dystalny koniec lewej kości udowej, proksymalny koniec lewej kości piszczelowej i prawa kość biodrowa.
Badanie histologiczne przeprowadzone przez Windholza i in. (2022a) wykazało, że okaz typowy był niedojrzałym płciowo osobnikiem i żył co najmniej cztery lata. Żebra grzbietowe okazały się najlepszym elementem do oszacowania jego wieku. Podobnie jak Dicraeosaurus omawiany zauropod charakteryzował się szybkim tempem wzrostu.
Pozycja systematyczna
![](/images/thumb/3/3f/Dicraeosauridae_by_kahless28.jpg/300px-Dicraeosauridae_by_kahless28.jpg)
Brachytrachelopan należy do rodziny Dicraeosauridae. Według Gallina i in. (2019) najbliższymi kuzynami omawianego zauropoda są Amargasaurus i Dicraeosaurus.
Anatomia i paleobiologia
Brachytrachelopan cechowała ekstremalnie krótka szyja (jak na zauropoda), krótsza o ok. 40% od szyj swoich najbliższych kuzynów – Amargasaurus i Dicraeosaurus, jednak w przeciwieństwie do Amargasaurus nie posiadał żagla. Należy pamiętać, że i te zauropody nie mogły się chwalić długimi szyjami, wręcz przeciwnie – ich szyje również były krótkie w porównaniu do szyj innych przedstawicieli Diplodocoidea, jak np. Diplodocidae. Wg Rauhuta i in. (2005) tak krótka szyja mogła być przystosowaniem do spożywania nisko rosnącej roślinności (1-2 metry nad ziemią). Z kolei długie szyje innych zauropodów wskazywały na ich ewolucyjne przystosowanie do określonego sposobu zdobywania pożywienia - umożliwiały sięganie do wysokich drzew. Żaden inny zauropod nie miał tak krótkiej szyi – 60% z 2,7 metrowej szyi dikraeozaura (Taylor i in., 2011) to zaledwie niecałe 1,6 m, a więc 16% całej długości ciała. Szacunki te nie są do końca pewne, ale zapewne szyja miała 1-2 metry długości. Dla porównania, szyja Erketu ellisoni mogła stanowić aż ok. 53% całej długości tego zwierzaka. Co więcej, porównywalną szyję miał… stegozauryd Miragaia. Na rekonstrukcjach ze skalą brachytrachelopan niefortunnie jest przedstawiany z szyją mającą ok. 1,1 m - wynika to prawdopodobnie z błędnej interpretacji stosunku szyj dikreozaurydów (krótsza o 40%, a nie stanowiąca 40% w stosunku do kuzynów).
Windholz i in. (2022b) zbadali zewnętrzną anatomię środkowych kręgów szyjnych Brachytrachelopan. Potwierdzili oni wewnętrzny wzór pneumatyzacji u Dicraeosauridae, co potwierdza hipotezę, że pneumatyzacja kręgów była zredukowana w stosunku do innych grup zauropodów. Uchyłki pneumatyczne były obecne w kręgach szyjnych, ale nie wnikały szeroko w ich kręgi przedkrzyżowe. Ich zdaniem bardziej pneumatyczne taksony dikreozaurydów z pewnymi wyjątkami, zajmują bazalną pozycję w obrębie rodziny. Istnieje jednak pewna zmienność w pneumatyzacji wśród dikreozaurydów z Gondwany, przy czym Pilmatueia osiągnęła najwyższy stopień pneumatyzacji.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Brachytrachelopan znaczy "krótkoszyi Pan". Pan to grecki bóg pól i lasów, opiekun pasterzy i ich trzody. Epitet gatunkowy mesai honoruje lokalnego pasterza o nazwisku Daniel Mesa, który odkrył skamieniałe szczątki tego późnojurajskiego zauropoda.
Spis gatunków
Brachytrachelopan | Rauhut, Remes, Fechner, Cladera i Puerta, 2005 |
B. mesai | Rauhut, Remes, Fechner, Cladera i Puerta, 2005 |
Bibliografia
Gallina, P.A., Apesteguía, S., Canale, J.I., Haluza, A. (2019). “A new long-spined dinosaur from Patagonia sheds light on sauropod defense system”. Scientific Reports, vol. 9. 1392 DOI:10.1038/s41598-018-37943-3.
Gallina, P. A., Apesteguía, S., Carballido, J. L., & Garderes, J. P. (2022). "Southernmost Spiny Backs and Whiplash Tails: Flagellicaudatans from South America". In South American Sauropodomorph Dinosaurs (pp. 209-236). Springer, Cham. doi:10.1007/978-3-030-95959-3
Rauhut O.W.M., Remes K., Fechner R., Cladera G., Puerta P. (2005) "Discovery of a short-necked sauropod dinosaur from the Late Jurassic period of Patagonia". Nature 435:670-672
Taylor M.P., Hone D.W.E., Wedel M.J. & Naish D. (2011) "The Long Necks of Sauropods Did Not Evolve Primarily Through Sexual Selection" Journal of Zoology doi:10.1111/j.1469-7998.2011.00824.x.
Windholz, G. J., Cerda, I. A., Carballido, J. L., & Rauhut, O. W. (2022a). "Palaeobiological inferences for the South American dicraeosaurid Brachytrachelopan mesai (Dinosauria; Sauropoda) based on bone histology of the holotype". Historical Biology, 1-10. doi:10.1080/08912963.2022.2124373
Windholz, G. J., Carballido, J. L., Coria, R. A., Zurriaguz, V. L., & Rauhut, O. W. (2022b). "How pneumatic were the presacral vertebrae of dicraeosaurid (Sauropoda: Diplodocoidea) dinosaurs?". Biological Journal of the Linnean Society. doi:10.1093/biolinnean/blac131
Whitlock, J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915