Angolatitan

Do sprawdzenia.

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański	Maciej Ziegler

---

Angolatitan (angolatytan)
Długość:	? m
Masa:	? t
Miejsce występowania:	Angola ("warstwy Tadi", "formacja Itombe")
Czas występowania	ok. 90 Ma późna kreda (późny turon)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Eusauropoda Neosauropoda Macronaria Titanosauriformes Somphospondyli ? Titanosauria (??? Laurasiformes) ? Andesauroidea / ?? Lithostrotia
Rekonstrukcja przyżyciowa Quetecsaurus - być może Angolatitan wyglądał podobnie. Autor: Danny Cicchetti

Wstęp

Angolatitan to rodzaj zauropoda z grupy tytanozaurokształtnych, którego skamieniałości odnaleziono na terenach dzisiejszej południowo-zachodniej Afryki (Angola).

Materiał kopalny

Niekompletna prawa przednia kończyna, na którą składają się kości: łopatkowa (bez tylnego końca i proksymalnej części; 950 mm), ramieniowa (1100 mm), łokciowa (690 mm), promieniowa (630 mm), śródręcza I (300 mm), III (309 mm) i IV (285 mm).

Lokalizacja i pozycja systematyczna

Angolatytan jest nie tylko pierwszym znanym dinozaurem z Angoli, a także pierwszym znanym zwierzęciem lądowym z okresu kredy, jakiego odkryli paleontolodzy na terenie tego kraju. Żył jakieś 90 milionów lat temu (piętro turon), kiedy to wśród zauropodów istniała wyraźna dominacja taksonów z grupy tytanozaurów i ich krewniaków. Angolatitan wg Mateusa i in. (2011) nie należy do tej grupy, jest natomiast jedynym znanym bazalnym przedstawicielem kladu Somphospondyli z czasu późnej kredy, przez co można go uznać reliktem wobec współczesnych mu form zauropodów. Z kolei Michael D'Emic (2012) uważa go za zaawansowanego przedstawiciela tytanozaurów - członka kladu Lithostrotia, przy czym niechcący zniekształca nazwę rodzajową na "Angolotitan". Wg analiz Manniona i in. (2013), jest to przedstawiciel Andesauroidea) (wg bardziej wiarygodnych metod - LCDM i LCSM z implied weighting) albo przedstawiciel Laurasiformes w kladzie siostrzanym do Euhelopodidae (zawierającym Lithostrotia), mieszczący się blisko podstawy tego kladu (LSCM) - podobny wynik uzyskano w opartej na tej ostaniej analizie Li i in. (2014), w której zabrakło Tastavinsaurus (wg wszystkich tych analiz bliskim krewnym Angolatitan jest Chubutisaurus i raczej nie jest reliktem).

Jego szczątki odkryto w tzw. "warstwach Tadi", których miąższość wynosi ok. 50 m. W ich złożach znajdywano wcześniej jedynie przedstawicieli fauny morskiej, takich jak prarekiny, amonity, mozazaury, czy plezjozaury.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Angolatitan znaczy "tytan z Angoli". Z kolei epitet gatunkowy adamastor został został zaczerpnięty z imienia mitologicznego wodnego giganta – Adamastora – znanego z opowieści portugalskich żeglarzy i żyjącego wg nich w południowym Atlantyku.

Spis gatunków

Angolatitan	Mateus, Jacobs, Schulp, Polcyn, Tavares, Neto, Morais i Antunes, 2011
= "Angolotitan"	D'Emic, 2012	nomen nudum
A. adamastor	Mateus, Jacobs, Schulp, Polcyn, Tavares, Neto, Morais i Antunes, 2011
= "Angolotitan adamastor"	D'Emic, 2012	nomen nudum

Bibliografia

D'Emic, M. (2012) "The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs" Zoological Journal of the Linnean Society, 166, 624-671 doi:10.1111/j.1096-3642.2012.00853.x

Li, L.-G., Li, D.-Q., You, H.-L. & Dodson, P. (2014) "A New Titanosaurian Sauropod from the Hekou Group (Lower Cretaceous) of the Lanzhou-Minhe Basin, Gansu Province, China" PLoS ONE, 9(1), e85979. doi:10.1371/journal.pone.0085979

Mannion, P.D., Upchurch, P., Barnes, R.N. & Mateus, O. (2013) "Osteology of the Late Jurassic Portuguese sauropod dinosaur Lusotitan atalaiensis (Macronaria) and the evolutionary history of basal titanosauriforms" Zoological Journal of the Linnean Society, 168(1), 98–206. doi:10.1111/zoj.12029

Mateus, O., Jacobs, L.L., Schulp, A.S., Polcyn, M.J., Tavares, T.S., Neto, A.B., Morais, M.L. and Antunes, M.T. (2011) "Angolatitan adamastor, a new sauropod dinosaur and the first record from Angola" Anais da Academia Brasileira de Ciencias, 83(1), 1-13.