Australodocus

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański Łukasz Czepiński Sebastian Oziemski Maciej Ziegler

---

Australodocus (australodok)
Długość:	25 (?) m
Masa:	10-20 (?) t
Miejsce występowania:	Tanzania (formacja Tendaguru - ogniwo Upper Dinosaur)
Czas występowania	150,8-145,5 Ma późna jura (tyton)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Eusauropoda Neosauropoda ? Diplodocoidea / Macronaria ?? Diplodocidae / Titanosauriformes ??? Diplodocinae
Rekonstrukcja australodoka (jako diplodokid) [1]

Wstęp

Australodocus to rodzaj późnojurajskiego zauropoda o nie do końca pewnej systematyce, żyjącego na terenie Afryki (Tanzania) pod koniec okresu jurajskiego.

Materiał kopalny

MB.R. 2455 (holotyp) i 2454 (paratyp).

Na dzień dzisiejszy znamy jedynie 2 kręgi szyjne o dość unikalnej budowie tego zauropoda. Istniały jeszcze 2 kręgi, które jednak zostały zniszczone podczas II Wojny Światowej.

Historia odkryć

Skamieniałości australodoka zostały odnalezione już w 1909 roku podczas niemieckiej wyprawy prowadzonej przez Wernera Janenscha w Tanzanii (warstwy Tendaguru). Były to 4 kręgi, z których do dzisiejszych czasów ocalały 2 egzemplarze, które nie są tak ekstremalnie wydłużone jak u Tornieria.

Paleoekologia

W późnej jurze ówczesny superkontynent Gondwana nie był daleko oddalony od innego superkontynentu mieszczącego się bardziej na północ, Laurazji, co pozwalało na migrację różnych organizmów. Dlatego też fauna Tendaguru (dzisiejsza Tanzania, Afryka) jest bardzo zbliżona do niektórych innych późnojurajskich formacji, jak. np. formacja Morrison (dzisiejsza Ameryka Północna). Widać tu pewną analogię wśród składu taksonomicznego, jak np.: Brachiosaurus i Dryosaurus w Laurazji oraz Giraffatitan i Dyslatosaurus w Gondwanie. Klimat był – jak na późną jurę przystało – ciepły i wilgotny, co sprzyjało bujnemu rozwijaniu się roślinności. Australodocus koegzystował na tych terenach wraz z innymi zauropodami, takimi jak Dicraeosaurus, Giraffatitan, Janenschia, Tendaguria, Tornieria, innymi roślinożercami, jak np. ornitopod Dysalotosaurus czy stegozauryd Kentrosaurus, a także z przedstawicielem teropodów Elaphrosaurus. Zob. też Elaphrosaurus#Paleoekologia).

Pozycja systematyczna

Początkowo jego skamieniałości były łączone z kladem Macronaria, ze względu na podobieństwo kręgów szyjnych z kręgami makronariów odnalezionych w tych samych warstwach, takich jak Giraffatitan brancai (ówcześnie znany jako Brachiosaurus brancai). Po dokładniejszych badaniach okazało się jednak, że różni się od niego wyrostkami nauralnymi, a także od przedstawicieli Titanosauriformes następującymi synapomorfiami:

- pneumatyzacja wewnętrznej struktury kości w kręgu przedkrzyżowym

- zredukowane preurocele

- wskaźnik wydłużenia (ang. EI) środkowego kręgu szyjnego 4 lub większy

Zachowane szczątki tego dinozaura zostały nazwane i opisane formalnie dopiero w 2007 roku przez Remesa. Zaliczył go do Diplodocidae sugerując, że Australodocus jest blisko spokrewniony z Barosaurus, Diplodocus i Tornieria. Ten ostatni został zresztą odnaleziony rok wcześniej w tych samych pokładach skalny co austrolodok, bo w 1908 roku. Co za tym idzie, Australodocus jest wg niego drugim znanym przedstawicielem Diplodocidae po Tornieria żyjącym na ówczesnym kontynencie Gondwanie. Australodok ma 4 autapomorfie niespotykane u innych diplodokidów, mianowicie:

- słabo rozwinięte preurocele

- grzbiet tylnoboczny zorientowany silnie tylnobrzusznie do przedniej części kłykcia

- otwór brzuszny trójkątny ograniczony przez boczną gałąź powierzchni centralnieprezygapofyzalnej do wyrostku stawowego bocznego i przednie rozszerzona powierzchnia prezygapofyzalna

- sterczące, spiczaste wyrostki prezygapofyzalne i przerastające przednio wyrostek stawowy przedni

Ze względu na sugestie Remesa na bliskie pokrewieństwo australodoka z Barosaurus, Diplodocus i Tornieria najczęściej klasyfikuje się go do podrodziny Diplodocinae. Jednak Whitlock (2011A) podważa spostrzeżenia Remesa i zalicza go do Macronaria tak, jak było to pierwotnie. Na podstawie bardzo skąpego materiału kopalnego (zaledwie 2 kręgi) trudno jednak o pewną co do wyniku analizę filogenetyczną. Whitlock analizuje problem Australodocus też w osobnej publikacji i na podstawie porównań i analizy filogenetycznej, w której są diplodokoidy oraz z Macronaria Brachiosaurus (razem z Graffatitan), Sauroposeidon i Camarasaurus stwierdza, że Australodocus należy do Titanosauriformes i jest bliższy Brachiosaurus niż Sauroposeidon. Niestety w analizie brak niebrachiozaurydowych tytanozaurokształtnych, więc wynik jest raczej tymczasowy.

Morfologia

Ponieważ Remes opierał się jedynie na dwu kręgach opisując gatunek typowy A. bohetii, nie posiadamy pełnego obrazu tego zwierzęcia. Na podstawie zachowanych kręgów niewiele możemy powiedzieć. Faktem jest jednak, gdyby był przedstawicielem Diplodocidae, to powinien być zbudowany dość lekko i najprawdopodobniej posiadać bardzo długi, biczowaty ogon. Nie miał na pewno tak długiej szyi jak barozaur czy diplodok. Nieoficjalne dane mówią o ok. 25 m długości, czyli mniej więcej tyle, co Diplodocus carnegii.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Australodocus pochodzi od dwu słów: łacińskiego australis (południowy) i greckiego dokos/δοκоς (belka), więc jej wolne tłumaczenie znaczy "południowa belka" i odnosi się zapewne do Diplodocus ("podwójnej belki"), z którym rzekomo ma być blisko spokrewniony. Z kolei epitet gatunkowy bohetii został nadany, aby uczcić pamięcią tubylczej grupy nadzorczej Boheti bin Amrani.

Spis gatunków

Australodocus	Remes, 2007
A. bohetii	Remes, 2007

Bibliografia

Whitlock, J.A. (2011A) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x

Whitlock J.A. (2011B) "Re-evaluation of Australodocus bohetii, a putative diplodocoid sauropod from the Tendaguru Formation of Tanzania, with comment on Late Jurassic sauropod faunal diversity and palaeoecology" Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology Volume 309, Issues 3-4, 1 September 2011, Pages 333-341

http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=9592&Itemid=67

http://en.wikipedia.org/wiki/Australodocus

http://en.wikipedia.org/wiki/Tendaguru#Excavations_in_the_Tendaguru_Beds

http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=checkTaxonInfo&taxon_no=100783&is_real_user=1