Dreadnoughtus

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański	Mateusz Tałanda, Maciej Ziegler, Krzysztof Stuchlik

---

Dreadnoughtus (drednot)
Długość:	> 21-26 m
Masa:	> 22-38 t
Miejsce występowania:	Argentyna - Santa Cruz (formacja Cerro Fortaleza)
Czas występowania	?ok. 75-70 Ma późna kreda (późny kampan - wczesny mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Sauropodomorpha Sauropoda Macronaria Somphospondyli Titanosauria ? Lithostrotia
Szkielet drednota w porównaniu do człowieka. Na biało odnalezione kości. Skala: 1 m. Źródło: Lacovara i in., 2014.
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja Plottier, Cerro Guillermo, prowincja Mendoza (Ullmann i Lacovara, 2016, ryc. 1B)\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Plottier, Cerro Guillermo, prowincja Mendoza (Ullmann i Lacovara, 2016, ryc. 1B)\n","link":"","lat":-49.89999999999999857891452847979962825775146484375,"lon":-72,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Rekonstrukcja ciała dreadnota z szyją zadartą do góry.

Dreadnoughtus to kolejny ogromny rodzaj tytanozaura z terenów obecnej południowej Argentyny (Patagonia). Jest jednym z ich najpóźniejszych i najbardziej zaawansowanych przedstawicieli. W przeciwieństwie do innych gigantów nie jest znany z pojedynczych kości, bowiem odnaleziono i zbadano ok. 70 % jego szkieletu, dzięki czemu jest jednym z najlepiej poznanych tytanozaurów.

Materiał kopalny i lokalizacja

Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Zach A. (palaeozoologist).

Dotychczas znaleziono 145 kości dreadnota, które pochodzą od dwóch osobników:

Holotyp MPM-PV 1156 to następujące kości: fragment k. szczękowej, ząb, tylny kręg szyjny, do siedmiu kręgów grzbietowych, żebra, k. krzyżowa, 32 kręgi ogonowe i 18 łuków hemalnych, lewa obręcz barkowa z prawie kompletną kończyną bez dłoni, obie płyty mostkowe, kompletna miednica, lewa tylna kończyna bez stopy i prawa k. piszczelowa, k. skokowa, k. śródstopia I i II oraz pazur z pierwszego palca stopy.

Paratyp MPM-PV 3546 to częściowy szkielet pozaczaszkowy należący do nieco mniejszego osobnika niż holotyp. Składają się na niego: częściowy przedni kręg szyjny, sześć kręgów ogonowych, kompletna miednica i lewa k. udowa.

Oba osobniki zostały odnalezione na zachód od Río La Leona, w prowincji Santa Cruz, południowo-zachodniej Patagonii. Tkwiły one w pokładach formacji Cerro Fortaleza (ok. 350 metrów poniżej jej górnej granicy). Warstwy te datowane są na środkowy/późny kampan – wczesny mastrycht. Obecnie są przechowywane w Museo Padre Molina w mieście Río Gallegos. Rzeczywisty wiek wspomnianych osadów jest jednak kontrowersyjny i mogą one być znacznie starsze (zob. Talenkauen#Wiek geologiczny).

Rozmiary

Rekonstrukcja. Autor: Traheripteryx.

Porównanie masy drednota z innymi zwierzętami oraz Boeingiem 737. Źródło: [4].

Dreadnoughtus z pewnością był bardzo dużych rozmiarów, być może porównywalnych do wcześniej znalezionych Argentinosaurus czy Puertasaurus, które również żyły na terenie dzisiejszej Argentyny. Cały szkielet miał według pewnych źródeł ok. 21 metrów długości. Co ciekawe, według badań naukowców nie osiągnął jeszcze swych maksymalnych rozmiarów. Lacovara i in. (2014) wyliczyli jego masę na 59,3 t i długość na ok. 26 m. Praktycznie od momentu publikacji wyników badań Lacovary i in. pojawiają się nieoficjalne doniesienia o jego zawyżonej masie. Jej nieoficjalne oszacowania, uzyskane inną metodą, są bowiem znacznie mniejsze - być może ważył nawet niecałe 30-35 ton. Za pomocą tej samej metody Benson i in. (2014) obliczyli Argentinosaurus na 90 ton. Nowsze badania pokazują, że pierwsze szacunki rzeczywiście były przesadzone. Alternatywne metody sugerują, że drednot ważył 22 do 38 ton.

Porównania dreadnota do innych zauropodów ujawniły, że największe zauropody łączy obecność dodatkowego wyrostka na kości biodrowej. Jest on prawdopodobnie związany ze wzmocnieniem jednego z mięśni przywodzących nogę, co usprawniało kroczenie przy tak dużych rozmiarach. Silne przywodzenie nóg obserwuje się w lokomocji dzisiejszych słoni.

Systematyka

Początkowo dreadnot był opisany jako prymitywny tytanozaur. Późniejsze badania wykazały obecność wielu cech typowych dla Lithostrotia, czyli grupy zaawansowanych tytanozaurów. W ich obrębie widać pewne podobieństwa dreadnota do Aeolosaurini i saltazaurydów. Potrzebne są dalsze badania, by stwierdzić, czy dreadnot mógł należeć do którejś z tych grup. Zdaniem Bernarda Gonzáleza Rigi i jego współpracowników (2016) najbliższym krewnym dreadnota był również argentyński notokolos. Ponieważ notokolos jest starszy od dreadnota, może być jego bezpośrednim przodkiem.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Dreadnoughtus znaczy w staroangielskim "nieobawiający się niczego" i odnosi się do jego dużych rozmiarów. Upamiętnia ona również najpotężniejsze pancerniki w dziejach - klasy "drednot", do których należały również argentyńskie okręty liniowe ARA Rivadavia i ARA Moreno. Z kolei epitet gatunkowy schrani honoruje amerykańskiego przedsiębiorcę Adama Schraniego za wsparcie w wykopaliskach.

Spis gatunków

Dreadnoughtus	Lacovara, Lamanna, Ibiricu, Poole, Schroeter, Ullmann, Voegele, Boles, Carter, Fowler, Egerton, Moyer, Coughenour, Schein, Harris, Martínez i Novas, 2014
Dreadnoughtus schrani	Lacovara, Lamanna, Ibiricu, Poole, Schroeter, Ullmann, Voegele, Boles, Carter, Fowler, Egerton, Moyer, Coughenour, Schein, Harris, Martínez i Novas, 2014