Diamantinasaurus
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Diamantinasaurus (diamantinazaur) | |
|---|---|
| Długość: | 16 m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | Australia - Queensland |
| Czas występowania | ok. 94 Ma
wczesna kreda (cenoman - wczesny turon) |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa D. matildae. Autor: T. Tischler, zmodyfikowano z Hocknull i in., 2009. | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Diamantinasaurus to średniej wielkości australijski zauropod należący do tytanozaurów.
Filogeneza
Wg Hocknulla i jego współpracowników, diamantinazaur jest zaawansowanym przedstawicielem Titanosauria. Wtóruje im D'Emic (2012), który uważa go za członka kladu Saltasauridae. Natomiast wg Poropata i in. (2016), którzy mieli bardziej kompletny materiał, jest prymitywniejszy. Ma się znajdować poza kladem Lithostrotia. Taką interpretację potwierdziła kolejna analiza Poropata i in. (2021). Diamantinasaurus okazał się prymitywnym tytanozaurem, który tworzył klad Diamantinasauria razem z Savannasaurus i Sarmientosaurus.
Materiał kopalny
Holotyp (AODF 603) to: prawa łopatka, prawa i lewa kość ramienna, kości śródręcza i palców, żebra grzbietowe i szyjne, lewa kość biodrowa, izolowane wyrostki krzyżowe, kości kulszowe, łonowe, kości tylnej prawej kończyny: udowa, piszczelowa, strzałkowa i skokowa. Paratypy (AODF 603) to pochodzące od tego samego okazu: 2 niekompletne kręgi grzbietowe, 4 kręgi krzyżowe z podstawami dwóch wyrostków kręgów krzyżowych, prawa kość krucza (zawierająca element holotypu wcześniej sklasyfikowany jako płyta mostkowa) i prawa kość promieniowa.
AODF 836 to fragmenty czaszki (zob. ryc.), dźwigacz i obrotnik, 5 kolejnych kręgów szyjnych, 3 grzbietowe, częściowa kość krzyżowa, żebra grzbietowe, prawa łopatka, przednie części kości biodrowych, kości łonowe i kulszowe oraz inne fragmenty.
Lokalizacja i paleobiologia
Holotyp znaleziono w północno – wschodniej Australii, ok. 60 km na północny zachód od miasta Winton, Elderslie Sheep Station (lokalizacja AODL 85 - "Matilda Site"), zaś AODF 836 w Belmont Sheep Station (lokalizacja AODL 127 - “Elliot site”).
Diamantinasaurus występował w cenomanie, bądź wczesnym turonie wraz z Wintonotitan, Savannasaurus i Australovenator. Jak każdy zauropod, był czworonożnym roślinożercą, mogącym żywić się roślinami okrytonasiennymi, paprotnikami, miłorzębami czy araukariami, których skamieniałe szczątki zostały odkryte w pokładach tej samej formacji skalnej.
Etymologia
Nazwa rodzajowa diamantinazaura znaczy "jaszczur znad Diamantiny" (rzeki, niedaleko której został odnaleziony holotyp). Z kolei człon gatunkowy matildae pochodzi od jednej z narodowych pieśni australijskich pt. "Waltzing Matilda".
Spis gatunków
| Diamantinasaurus | Hocknull, White, Tischler, Cook, Calleja, Sloan i Elliot, 2009 |
| Diamantinasaurus matildae | Hocknull, White, Tischler, Cook, Calleja, Sloan i Elliot, 2009 |
Bibliografia
D'Emic, M. (2012) "The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs" Zoological Journal of the Linnean Society, 166, 624-671. doi:10.1111/j.1096-3642.2012.00853.x
Hocknull, S.A., White, M.A., Tischler, T.R., Cook, A.G., Calleja, N.D., Sloan, T. & Elliott, D.A. (2009) "New mid-Cretaceous (latest Albian) dinosaurs from Winton, Queensland, Australia" PLoS ONE 4 (7). doi:10.1371/journal.pone.0006190
Holtz, T.R.Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [1]
Poropat, S.F., Upchurch, P., Mannion, P.D., Hocknull, S.A., Kear, B.P., Sloan, T., Sinapius, G.H.K. & Elliot, D.A. (2014) "Revision of the sauropod dinosaur Diamantinasaurus matildae Hocknull et al. 2009 from the mid-Cretaceous of Australia: Implications for Gondwanan titanosauriform dispersal" Gondwana Research. doi:10.1016/j.gr.2014.03.014
Poropat, S.F., Mannion, P.D., Upchurch, P., Hocknull, S.A., Kear, B.P., Kundrát, M., Tischler, T.R., Sloan, T., Sinapius, G.H.K., Elliott, J.A., Elliott, D.A. (2016). "New Australian sauropods shed light on Cretaceous dinosaur palaeobiogeography". Scientific Reports. 6: 34467. doi:10.1038/srep34467
Poropat, S.F., Kundrat, M., Mannion, P.D., Upchurch, P., Tischler, T.R. & Elliott, D.A. (2021). "Second specimen of the Late Cretaceous Australian sauropod dinosaur Diamantinasaurus matildae provides new anatomical information on the skull and neck of early titanosaurs." Zoological Journal of the Linnean Society, zlaa173 (advance online publication) doi: https://doi.org/10.1093/zoolinnean/zlaa173.
