Medusaceratops

Autorzy: Marcin Szermański, Paweł Konarzewski, Maciej Ziegler

---

Medusaceratops (meduzaceratops)
Długość:	5,5 m
Masa:	> 2 t
Miejsce występowania:	USA - Montana (formacja Judith River)
Czas występowania	79,5-79,2 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Genasauria Cerapoda Marginocephalia Ceratopsia Neoceratopsia Coronosauria Ceratopsoidea Ceratopsidae Centrosaurinae
Rekonstrukcja przeżyciowa. Autor: Jakub Kowalski [2]

Wstęp

Medusaceratops to rodzaj dinozaura rogatego należącego do Ceratopsidae, żyjącego na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Jego skamieniałości odkryto w północnych rejonach stanu Montana, w osadach formacji skalnej Judith River datowanej na późną kredę (kampan).

Materiał kopalny i odkrycia

Holotyp stanowi tylna i boczna część kości ciemieniowej - WDC-DJR-001, ROM 77232 i TMP 2002.003.0028

Paratyp to tylna część kości ciemieniowej - WDC-DJR-002, ROM 77233 i TMP 2002.003.0038

Poza tym do omawianego rodzaju należą zapewne wszystkie kości centrozaurynów z typowej lokalizacji Mansfield (Chiba i in., 2017).

Historia taksonu

Skamieniałości meduzaceratopsa były początkowo uznane za kości innego ceratopsa - centrozauryna Albertaceratops, który został opisany przez Ryana w 2007. Po wnikliwej analizie Ryan wraz Russellem i Hartmanem doszli do wniosku, że przynajmniej dwa osobniki przypisane do albertaceratopsa wykazują inne cechy morfologiczne. Wskutek tego utworzyli dla niego w 2010 roku nową nazwę rodzajową Medusaceratops (która wcześniej była nieformalną nazwą dla albertaceratopsa) z gatunkiem typowym M. lokii. Początkowo uznali, że dwie części kości ciemieniowych wyglądały jak u chasmozaurynów, ponieważ znajdowały się trzy różki ciemieniowe (epiparietales) po obu stronach kryzy i pierwotnie zaliczono meduzaceratopsa za przedstawiciela Chasmosaurinae.

Z kolei Longrich (2013) nie zgadził się z ustaleniami Ryana i in. Zauważył, że zarówno holotyp, jak i paratyp meduzaceratopsa w swojej budowie nie przypominał chasmozaurynów, a centrozauryny Uważał, że występowanie szczątków w złożu Mansfield (obfitujący w centrozauryny) wskazuje na poprawne pierwotne zaliczenie ich do albertaceratopsa lub jego krewniaka.

Chiba i in (2017) opisali kolejne szczątki należące do tego dinozaura i na podstawie nowej rekonstrukcji wyglądu kryzy uznali, że jest przedstawicielem podrodziny Centrosaurinae.

Budowa

Medusaceratops w środowisku naturalnym. Autor: ABelov2014 [1].

Wymiary Medusaceratops były zbliżone do Centrosaurus i Styracosaurus (Chiba i in., 2017). Charakteryzował się unikatowym wyglądem kostnej kryzy. Ze względu na ornamentację swojej czaszki wyglądem przypominał albertaceratopsa. Na kości ciemieniowej po prawej i lewej stronie znajdowało się 5 epiparietales (Chiba i in., 2017). Miał dwa rogi nadoczne, a na kości nosowej znajdowała się płaska narośl podobna jak u rodzajów Xenoceratops i Albertaceratops.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Medusaceratops znaczy "rogate oblicze Meduzy" – kobiety-potwora z mitologii greckiej, która posiadała moc zamieniania w kamień tych, którzy spojrzeli w jej oczy. Zamiast włosów na głowie miała wijące się na wszystkie strony węże, co według autorów nazwy nawiązuje do charakterystycznej kryzy z zakrzywionymi kolcami tego ceratopsa. Epitet gatunkowy lokii został zapożyczony od imienia nordyckiego boga oszustwa Lokiego, ze względu na problemy w identyfikacji okazów ze złoża Mansfield.

Spis gatunków

Medusaceratops	Ryan, Russell i Hartman, 2010
M. lokii	Ryan, Russell i Hartman, 2010

Bibliografia

Chiba K., Ryan M.J., Fanti F., Loewen M.A & Evans D.C,. (2017) New material and systematic re-evaluation of Medusaceratops lokii (Dinosauria, Ceratopsidae) from the Judith River Formation (Campanian, Montana). „Journal of Paleontology”. 92 (2), s. 272–288, https://doi.org/10.1017/jpa.2017.62

Fowler, D.W. (2017) "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0188426

Longrich, N.R. (2013) "Judiceratops tigris, a New Horned Dinosaur from the Middle Campanian Judith River Formation of Montana". Bulletin of the Peabody Museum of Natural History 54: 51–65. https://doi.org/10.3374/014.054.0103

Ryan, M. J.; Evans, D. C.; Shepherd, K. M.; Sues, H. (2012). "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences 49 (10): 1251. https://doi.org/10.1139/e2012-056

Ryan, M.J., Russell, A.P. & Hartman, S. (2010) A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Judith River Formation, Montana. W: Michael J. Ryan, Brenda J. Chinnery-Allgeier, David A. Eberth (red.): New Perspectives on Horned Dinosaurs. The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium. Bloomington: Indiana University Press:181-188